x
image
თორ ნიკე
Mediator image
რა წარმოქმნის მატერიას?
რა წარმოქმნის მატერიას?


ჩვენ ვიცით, რომ მატერია შედგება ატომებისგან, ხოლო თითოეული ატომი შედგება თითო, რამდენიმე ან უამრავი პროტონის, ნეიტრონის და ელექტრონისგან. ჩვენ ასევე ვიცით, რომ პროტონები და ნეიტრონები შედგება უფრო პატარა ნაწილაკებისგან, რომლებიც ცნობილია, როგორც კვარკები. აღმოაჩენს თუ არა უფრო ღრმა გამოკვლევა მეტად ფუნდამენტურ ნაწილაკებს? შესაძლოა.

ჩვენ გვაქვს ნაწილაკების ფიზიკის სტანდარტული მოდელი, რაც ძალიან კარგად ხსნის სუბატომურ ნაწილაკებს შორის ურთიერთქმედებას. სტანდარტული მოდელი ასევე გამოიყენება აქამდე უცნობი, აღმოუჩენელი, დაუფიქსირებელი ნაწილაკების არსებობის პროგნოზირებისთვის. ბოლო ყველაზე საინტერესო ნაწილაკი, რაც ამ გზით იქნა ნაპოვნი იყო ჰიგსის ბოზონი, რომელიც ჯერ ნავარაუდევი და შემდეგ ექსპერიმენტულად იქნა დადასტურებული დიდი ადრონული კოლაიდერის მკვლევარების მიერ 2012 წელს.

მაგრამ არის ერთი პრობლემა - "სტანდარტული მოდელი არ ხსნის ყველაფერს." - აცხადებს დოქტორი დონ ლინკოლნი, ნაწილაკების ფიზიკოსი ფერმის ეროვნული ამაჩქარებლის ლაბორატორიაში (ფერმილაბი) ჩიკაგოს მახლობლად. "სტანდარტული მოდელი არ ხსნის ჰიგსის ბოზონის არსებობას. ის დეტალურად ვერ განმარტავს თუ საერთოდ რატომ აქვს თავად ჰიგსის ბოზონს მასა. სინამდვილეში ჰიგსის ბოზონი აღმოჩნდა გაცილებით ნაკლები წონის მქონე, ვიდრე მეცნიერები ვარაუდობდნენ (ითვლიდნენ) მის აღმოჩენამდე. ამ თეორიის მიხედვით გაკეთებული გამოთვლები აჩვენებდა, რომ ის უნდა ყოფილიყო კვადრილიონჯერ უფრო მძიმე, ვიდრე ის არის სინამდვილეში. ასევე გაურკვეველია ერთი რამ - ცნობილია, რომ ატომები არის ელექტრონულად ნეიტრალური, ვინაიდან პროტონების დადებითი მუხტი წონასწორდება ელექტრონების უარყოფითი მუხტით - მაგრამ რატომ არის ასე, არავინ იცის. (იხ. წყარო)




ავტორი: თორნიკე ფხალაძე


1
134
1-ს მოსწონს
ავტორი:თორ ნიკე
თორ ნიკე
Mediator image
134
  
2021, 22 აპრილი, 10:33
What is matter made of?
We know matter is made up atoms, and atoms are made up of protons, neutrons, and electrons. And we know that protons and neutrons are made up of smaller particles known as quarks. Would probing deeper uncover particles even more fundamental? We don't know for sure.

We do have something called the Standard Model of particle physics, which is very good at explaining the interactions between subatomic particles. The Standard Model has also been used to predict the existence of previously unknown particles. The last particle to be found this way was the Higgs boson, which LHC researchers discovered in 2012.
But there’s a hitch. “The Standard Model doesn’t explain everything,” says Dr. Don Lincoln, a particle physicist at Fermi National Accelerator Laboratory (Fermilab) near Chicago. “It doesn’t explain why the Higgs boson exists. It doesn’t explain in detail why the Higgs boson has the mass that it does.” In fact, the Higgs turned out to be a heck of a lot less massive than predicted — theory had held that it would be about “a quadrillion times heavier than it is,” says Lincoln.
The mysteries don’t end there. Atoms are known to be electrically neutral — the positive charge of the protons is cancelled out by the negative charge of the electrons — but as to why this is so, Lincoln says, “Nobody knows.”
0 1 1