ელიოტ რუზველტი ხშირად თან ახლდა მამამისს, აშშ-ს 32-ე პრეზიდენტს ფრანკლინ რუზველტს სხვადასხვა საერთაშორისო ღონისძიებებზე. ასე მოხდა 1943 წელს თეირანის კონფერენციის დროს, როდესაც მოკავშირე ძალების ლიდერები პირველად შეხვდნენ ერთმანეთს.

მრავალი მიზეზის გამო, ელიოტი ერთი დღის დაგვიანებით გაფრინდა თეირანში, ვიდრე დაგეგმილი იყო. მას მამამისთან ეჩქარებოდა, რათა გაერკვია მისგან უახლესი ამბები. რა თქმა უნდა, მას ნამდვილად უნდოდა რაღაც გაეგო ბიძია ჯოზე - საოცარ ადამიანზე, მსოფლიოს პირველი სოციალისტური სახელმწიფოს ლიდერზე, რომელმაც ზურგზე დასცა უძლეველი გერმანიის არმია. ელიოტ რუზველტი თავის მოგონებებში წერს:

”მე მამაჩემის გვერდით დივანზე ვიჯექი. იმის მიუხედავად, რომ ღამის ფრენით დავიღალე, აღელვებული ვიყავი და ძალიან მინდოდა გამეგო როგორ მიდიოდა საქმეები. შეხვედრა, რომლის ორგანიზაციაზე მამამისი ერთ წელიწადზე მეტხანს მუშაობდა იმ რთულ, სისხლიან დროს, ახლა უნდა ჩატარებულიყო.

- როგორი არის ის, მამა? თუ შენ ჯერ არ გინახავს?

- ბიძია ჯო? ვნახე. შაბათს მინდოდა მისი სადილად მოწვევა, მაგრამ მან მითხრა, რომ ძალიან დაიღალა. გუშინ საღამოს, აქ რომ ჩამოვედი, ის ჩემთან მოვიდა.

- აქ?

მამამ გაიცინა.

- ”მარშალი სწორედ აქ იჯდა, ამ სავარძელზე, ელიოტ, იქ, სადაც ახლა შენ ზიხარ”

- ”პრემიერ მინისტრი ჩერჩილი?”

- "პირველად მე და ბიძია ჯო ვიყავით და მისი თარჯიმანი პავლოვი, რა თქმა უნდა"

მამაჩემს ვკითხე, იყო თუ არა შეხვედრაზე ჩარლზ ბოლენი, სახელმწიფო დეპარტამენტის რუსულ საქმეთა ექსპერტი.

- "იცი" გაიცინა მამამ, - მირჩიეს, რომ მიმეპატიჟებინანა, მაგრამ მე დავასაბუთე, რომ სტალინი ჩვენი თარჯიმნის არარსებობის შემთხვევაში უფრო გვენდობოდა და არანაირი ეჭვი არ შეეპარებოდა. გარდა ამისა, არსებითად რომ ვთქვათ, ეს მნიშვნელოვნად გაამარტივებდა საკითხებს და დაზოგავდა დროს."

მე თანხმობის ნიშნად თავი დავუქნიე ...

- "რაზე ლაპარაკობდით, ვკითხე მე. - თუ ეს სახელმწიფო საიდუმლოებაა?

”არა, თქვა მამამ. - საუბარი ძირითადად შემდეგი სტილით მიმდინარეობდა:

"როგორ მოგეწონა შენი ოთახი?", "დიდი მადლობელი ვარ შენი, რომ მომეცი ეს ოთახი", "რა არის ახალი აღმოსავლეთის ფრონტზე?" (სხვათა შორის, იქიდან მოდის ამბები. რითაც სტალინი ძალიან კმაყოფილია; იგი იმედოვნებს, რომ სანამ აქ იქნება, წითელი არმია გადალახავს პოლონეთის საზღვარს.) ზოგადად, ასეთი საუბარი შედგა. განსაკუთრებული სურვილი არ მქონდა, რომ სასწრაფოდ საქმეზე მესაუბრა."

- "გაიცანით ერთმანეთი კარგად"?

- "მე ასე არ ვიტყოდი. - მიპასუხა მან."

- "მე გავიხუმრე, გამოვასწორე ნათქვამი".

- "შევხვდით ერთმანეთს, გავარკვიეთ, როგორი ხალხი ვართ."

- "როგორი ადამიანია ის?"

- ”როგორ გითხრა ... მას აქვს ბოხი, დაბალი ხმა, ნელა და აუჩქარებლად ლაპარაკობს, ძალიან თავდაჯერებულია, არაჩვეულებრივად გამოიყურება, ზოგადად, ძლიერ შთაბეჭდილებას ტოვებს.”

- "მოგეწონა ის?"

- თანხმობის ნიშნად თავი დამიქნია.

”სტალინს აჩვენეს ჩვენი გეგმა ოპერაცია "ოვერლორდი, - ღიმილით თქვა მამამ. - მან შეხედა გეგმას, ერთი-ორი კითხვა დასვა, შემდეგ კი პირდაპირ იკითხა: "როდის? .."

- ამ ადამიანმა იცის, როგორ მოიქცეს. მიზანი ყოველთვის იცის. - მამა ნელა და დამაფიქრებლად ლაპარაკობდა. - მასთან მუშაობა სიამოვნებაა.ის აყენებს საკითხს, რომლის განხილვაც სურს და არსად არ უხვევს... ”

სტალინმა ძლიერი შთაბეჭდილება მოახდინა ფრანკლინ რუზველტზე.ამერიკის გამოჩენილი პრეზიდენტი პატივისცემით საუბრობს იოსებ ბესარონის ძე სტალინზე, ხოლო ელიოტ რუზველტი დიდი მღელვარებით წერს მასზე. ”ის იმ ადგილზე იჯდა, სადაც შენ ზიხარ, ” ეს მნიშვნელოვანი მომენტია.

უნდა ითქვას, რომ სტალინს ფრანკლინ რუზველტი ადამიანურად მოეწონა. ლიდერთა ურთიერთპატივისცემა გახდა ერთ-ერთი მიზეზი, რამაც შესაძლებელი გახადა სსრკ – სა და აშშ – ს თანამშრომლობა. მაგრამ, როგორც კი რუზველტი გარდაიცვალა, ზესახელმწიფოებს შორის ურთიერთობები მკვეთრად გაუარესდა და ერთ წელზე ნაკლებ დროში ის მივიდა ცივ ომამდე. არანაირი საფუძველი არ არსებობს იმის ეჭვისა, რომ ფრანკლინ რუზველტი გარდაიცვალა ბუნებრივი სიკვდილით, მაგრამ მიუხედავად ამისა, ამერიკული პოლიტიკის 180 გრადუსიანი შემობრუნება, რომელიც აშკარად ემთხვევა მის სიკვდილს, ამის ფიქრის საშუალებას იძლევა. ყოველ შემთხვევაში, ძალები, რომლებიც დაინტერესებულნი იყვნენ რუზველტის სიკვდილით, შეერთებულ შტატებში იმყოფებოდნენ.

წყარო: ელიოტ რუზველტის "მისი თვალებით: / თარგმანი ინგლისურიდან გურევიჩი და კუნინა. რედაქტირებულია ოვადისის მიერ. უცხო ლიტერატურის სახელმწიფო გამომცემლობა, 1947 წ.ელი