ნიკო (ნიკოლოზ) ასლანის ძე ფიროსმანაშვილი, იგივე ნიკო ფიროსმანი (1862-1918) იყო დიდი ქართველი მხატვარი, რომელმაც საფუძველი დაუდო მხატვრობის ახალ მიმდინარეობას, რომელსაც მოგვიანებით პრიმიტივიზმი ეწოდა. მას არ მიუღია სპეციალური სამხატვრო განათლება და გახლდათ ე.წ. თვითნასწავლი მხატვარი.

ფიროსმანის, როგორც მსოფლიო დონის, საერთაშორისოდ აღიარებული მხატვრის სახელის მოპოვებაში, აღმოჩენაში, მისი ნამუშევრების შეგროვებაში და შემოქმედების პოპულარიზაციაში განსაკუთრებული წვლილი მიუძღვით ძმებს ზდანევიჩებს - მხატვარ კირილს და პოეტ ილიას. მხატვრებს მ. ლე დანტიუს, დ. შევარდნაძეს, ლ. გუდიაშვილს, დ. კაკაბაძეს და სხვებს. გ. ლეონიძემ კი ძალიან მნიშვნელოვანი ცნობები მოიპოვა სიცოცხლეში დაუფასებელი მხატვრის საინტერესო ბიოგრაფიის შესახებ.

საქართველოს ეროვნულ მუზეუმში ნიკო ფიროსმანის 146 ნამუშევარია დაცული. 16 ტილო სიღნაღის ისტორიულ-ეთნოგრაფიულ მუზეუმშია გამოფენილი. მისი ნახატები მილიონობით დოლარადაა შეფასებული საერთაშორისო ექსპერტების მიერ. მაგალითად "არსენალის მთა ღამით" შეფასებულია 1.9 მილიონ დოლარად, და ეს მაშინ, როცა ხსენებული ნამუშევარი მისი ერთ-ერთი ყველაზე ნაკლებად მნიშვნელოვანი და ძვირფასია დანარჩენებთან შედარებით.

ამ სტატიაში მინდა წარმოგიდგინოთ არასრული სია იმ ნახატებისა, სადაც ნიკო ფიროსმანს ცხოველები ჰყავს გამოსახული. მას საოცარი ხატვის ტექნიკა, განსხვავებული ხედვა, სტილი და მანერა ჰქონდა. ფიროსმანის გენია, ჩემი აზრით, ყველაზე უკეთ მაშინ აღიქმება, როდესაც მის მიერ დახატულ ცხოველებს ვუყურებთ:

1. შავი ლომი (იხ. მაღალი რეზოლუციით)

2. ირანული ლომი და მზე (იხ. მაღალი რეზოლუციით)

3. ყვითელი ლომი (იხ. მაღალი რეზოლუციით)

4. ლომი (იხ. მაღალი რეზოლუციით)

5. მურა დათვი (იხ. მაღალი რეზოლუციით)

6. ნადირობა ტუნგუსკაში (იხ. მაღალი რეზოლუციით)

7. დათვი ბელებით (იხ. მაღალი რეზოლუციით)

8. დათვი მთვარიან ღამეში (იხ. მაღალი რეზოლუციით)

10. ტახი (იხ. მაღალი რეზოლუციით)

11. თეთრი დედა ღორი გოჭებით (იხ. მაღალი რეზოლუციით)

12. თათარი აქლემთან (იხ. მაღალი რეზოლუციით)

13. ჟირაფი (იხ. მაღალი რეზოლუციით)

14. თეთრი ძროხა შავ ფონზე (იხ. მაღალი რეზოლუციით)

15. შავი ძროხა თეთრ ფონზე (იხ. მაღალი რეზოლუციით)

16. ქალი წველის ძროხას (იხ. მაღალი რეზოლუციით)

17. გლეხი და ხარი (იხ. მაღალი რეზოლუციით)

18. თეთრი თხა (იხ. მაღალი რეზოლუციით)

19. თეთრი ერკემალი (იხ. მაღალი რეზოლუციით)

20. გლეხი და ერკემალი (იხ. მაღალი რეზოლუციით)

21. აღდგომის დღესასწაული (იხ. მაღალი რეზოლუციით)

22. აღდგომა (იხ. მაღალი რეზოლუციით)

23. თეთრი კრავი (იხ. მაღალი რეზოლუციით)

24. აღდგომის დღესასწაული (იხ. მაღალი რეზოლუციით)

25. მკურნალი ვირზე (იხ. მაღალი რეზოლუციით)

26. შეშის გამყიდველი ბიჭი ვირით (იხ. მაღალი რეზოლუციით)

27. ბიჭი ვირზე

28. ქალაქელი ვირზე

29. ტურა

30. მელა

31. ჯაჭვით დაბმული მელა

32. არწივმა კურდღელი დაიჭირა

33. კურდღელი

34. ძაღლი ბათურა. 1905 წ.

35. გოგონა ბატთან და ბატის ჭუკებთან

36. მამალი და კრუხ-წიწილა

37. მოსეირნე გაზელი

38. მონადირე. 1907 წ.

39. ირემი

40. მიმავალი ირემი

41. ირემი

42. ირმები და გაზაფხული

43. შველი

44. ირემი

45. ირმების ოჯახი

46. სამი ირემი წყაროსთან

47. ირემი

48. ირემი

სიმღერა "მილიონი წითელი ვარდი"-ს მუსიკა 1981 წელს შეიქმნა, ხოლო ანდრე ვოზნესენსკიმ ფიროსმანის თემაზე შექმნა ტექსტი. როგორც თბილისში ყვებოდნენ ფიროსმანის შესახებ, ის შეყვარებული იყო ფრანგ მსახიობზე "აქტრისა მარგარიტაზე" (მარგარიტა დე სევრი), რომელიც 1905 წელს იყო თბილისში ჩამოსული გასტროლებზე. ფიროსმანმა გაიგო რომელ სასტუმროში გაჩერდა მარგარიტა, მიუხედავად იმისა, რომ თავად ღარიბულად ცხოვრობდა, ბოლო კაპიკებიც კი გადაიხადა ვარდებში და სასტუმროს წინ ალისფერი ვარდებით სავსე რამდენიმე ურემი დაუყენა. ხალხი ყვებოდა, რომ აქტრისა მარგარიტა სასტუმროდან გამოვიდა და უცნობ ჯენტლმენს, ნიკო ფიროსმანს მხურვალედ აკოცა ტუჩებში პირველად და უკანასკნელად.

ასევე დაგაინტერესებთ:

1. 160 სამეცნიერო სტატია

2. 100 სტატია საქართველოს ისტორიისა და კულტურის შესახებ

3. 64 სტატია საქართველოს ისტორიისა და კულტურის შესახებ

4. 40 სტატია რელიგიის შესახებ

ავტორი: თორნიკე ფხალაძე