საქართველოს ხანგრძლივი ისტორიის მანძილზე აფხაზები საქართველოს თავისუფლებისთვის და კეთილდღეობისთვის იბრძოდნენ. ამ თვალსაზრისით გამოირჩეოდა აფხაზი თავადაზნაურობა. ერთ_ერთი ასეთი პიროვნება იყო ხუტია შარვაშიძე. 1757 წ იმერეთის მეფე სოლომონ პირველი თურქეთიდან შემოჭრილ მტერს, სოფელ ხრესილთან შეებრძოლა. ხრესილის ომში მტრის წინააღმდეგ 1600 კაცით ხუტუნია შარვაშიძე იბრძოდა. მან ამ ომში თავი დასდო.

აფხაზეთი ძირითადად მთაგორიანი მხარეა. მისი დედაქალაქი სოხუმი. მთავარი მდინარეები კოდორი და ბზიფი. აქ არის მსოფლიოში ყველაზე ღრმა 2197 მ. სიღრმის კარს ული უფსკრული კრუბერი. გამორჩეულია ჩანჩქერი გეგეჩის ჩანჩქერი.

აფხაზეთში შავი ზღვის კურორტს _ ახალ ათონს ტურისტები მისი მღვიმის გამოც სტუმრობენ.

მათი ტრადიციული საკვები იყო ღომი. რომელსაც აბასტას უწოდებენ.

გეოგრაფი და ისტორიკოსი ვახუშტი ბაგრატიონიაფხაზების შესახებ.აფხაზები არიან“ კაცნი მგვანენი მეგრელთა და უმეტესადცქვიტნი და ტანოვანნი, წერწეტნი. "

ჯერ კიდევ 1867 და 1877 წლებში, რუსეთის ხელისუფლების იძელებით, აფხაზების დიდმა ნაწილმა მიატოვეს სახლები და თურქეთში გადასახლდა. ამას“ მუჰარაჯობა" ეწოდება. 1990 წ. რუსეთის თანამედროვე ხელისუფლებამ ქართველებსა და აფხაზებს შორის შეიარაღებული დაპირისპირების წაქეზება მოახერხა. საბრძოლო მოქმედებების გამო ქართველების უმრავლესობამ დატოვა აფხაზეთი და საკუთარ ქვეყანაში დევნილად იქცა.

აფხაზეთის კულტურული ძეგლები.

აქ აღმოჩენილია დოლმენები. უძველესი ქვის სამარხი ნაგებობები. (ძვ. წ. III _ II ათასწლეული)

ზღვის სანაპიროზეა X საუკუნის ბიჭვინთის გუმბათოვანი ტაძარი.

შემორჩენილია თაღოვანი ხიდი. რომლის სიმაღლე 6 მეტრზე დიდია. ხიდზე შემორჩენილია ქართული წარწერები. მნიშვნელოვანია ბედიის ტაძარი. მოქვი, X საუკუნე, დრანდის საეპისკოპოსო ტაძარი. უმნიშვნელოვანესია ილორის წმინდა გიორგი.