სეპარატისტთა მხარეს ასევე იბრძოდნენ ადგილობრივი სომხები (ბაგრამიანის სახელობის ბატალიონი), დაქირავებული მებრძოლები ჩრდილოეთ კავკასიიდან, კაზაკთა შეიარაღებული მილიციის მეომრები, რომელთაც არაოფიციალურად მხარს უჭერდა რუსეთის სამხედრო ბაზის გარნიზონი გუდაუთაში.

აფხაზეთში მცხოვრები ადამიანები იძულებულები გახდნენ, სახლები დაეტოვებინათ და კავკასიის მთებიდან გასულიყვნენ სამშვიდობოს.

აფხაზური მხრიდან დაიღუპა 4 040 ადამიანი, მათ შორის 2 220 ჯარისკაცი, დაიჭრა 8 000-ზე მეტი. 122 კი - დღემდე დაკარგულად ითვლება.

რაც შეეხება ქართულ მხარეს, 13 თვიან ომს შეეწირა 9, 000-მდე ჯარისკაცი. დაიჭრა 10 000-მდე ადამიანი, 1, 500-ზე მეტი დაკარგულად ითვლება.

კონფლიქტის მოგვარების ხელისშემშლელი ფაქტორები იყო სამოქალაქო ომი ე. წ. „ზვიადისტებთან“ (ექს-პრეზიდენტ ზვიად გამსახურდიას მომხრეებთან), რომელიც მიახლოებით იმავე პერიოდში განვითარდა დასავლეთ საქართველოში — სამეგრელოსა და აფხაზეთში და ქართულ-ოსური კონფლიქტი.

კონფლიქტის შედეგად დაიღუპა 20, 000-დან 30, 000-მდე ეთნიკური ქართველი, ხოლო 250, 000-ზე მეტი ადამიანი კი აფხაზეთიდან ლტოლვილი გახდა.

კონფლიქტის განმავლობაში ორივე მხარის მიერ ჩადენილი იქნა უამრავი სამხედრო დანაშაული, მათ შორის ქართული მოსახლეობის ეთნიკური წმენდა. მოკლული იქნა 2, 500-დან 4, 000-მდე აფხაზი, 20, 000 აფხაზი კი ლტოლვილად იქცა.

ერთ-ერთი ბრიტანელი ფოტოგრაფი მაიკ გოლდვოტერი (Mike Goldwater) 1993 წლის სექტემბერში საქართველოში იმყოფებოდა სადაც შეესწრო აფხაზეთის ომს და მან დააფიქსირა ბევრი ისეთი კადრი, რომელიც დღემდე ჩვენთვის უცნობია, ამ კადრებში გადმოცემუილა ის მძიმე წუთები, რომლებიც ჩვენმა თანამოქალაქეებმა განვლეს.

გოლდვოტერს საკუთარ საიტზე გამოქვეყნებული აქვს ის ფაქტი თუ როგორ მოხვდა იგი ამ ყველაფრის ეპიცენტრში.

„1993 წლის სექტემბერში საქართველოში დაიწყო სამოქალაქო ომი. აფხაზეთს რუსეთმა დაუჭირა მხარი და შემოიყვანა სეპარატისტები, რომლებიც იბრძოდნენ სამთავრობო ძალების წინააღმდეგ ქალაქ სოხუმში. მე ხშირად მქონდა რეპორტაჟები საბჭოთა კავშირის დაშლაზე, ამიტომ გადავწყვიტე ეს თემაც გამეშუქებინა.

ერთ-ერთ სასტუმროში ჩემს კოლეგას შევხვდი, მეორე დილით ერთად გავეშურეთ ქვეყნის დასავლეთ ნაწილში. თითქმის საღამო იყო, როდესაზ ზუგდიდში ჩავედით, ქუჩაში არავინ ჩანდა. იმ დღესვე წავედით სოხუმში. მანქანაში ჩემს პატარა რადიოს ვუსმენდი სადაც ამბობდნენ, რომ სოხუმი დაეცა“.

1.სოხუმის დაცემის მეორე დღე, ფრონტის მეორე ხაზი ოჩამჩირე გახდა, ქართველები კი ქალაქს ტოვებენ.

2. მატარებლის სადგური, დედა-შვილის შეხვედრა, დედას შვილი დაღუპული ეგონა.

3. სოხუმის დაცემის შემდეგ, დღე როდესაც ოჩამჩირე გახდა ახალი ფრონტის ხაზი, ბოლო მატარებელი, რითაც ქართველები ტოვებდნენ ქალაქს, (ეს მატარებელი
განკუთვნილი იყო ტვირთების გადასაზიდად)

4. ოჩამჩირედან წამოსული ბოლო მგზავრები.

5. ჯარისკაცმა გოგონას ყუმბარა აჩუქა, ხოლო შემდეგ გოგონამ ისევ უკან დაუბრუნა იგი.

6. ოჯახი ოჩამჩირეში ცდილობს, რომ რაიმე გადაარჩინოს მისი დამწვარი სახლიდან.

7. ახალგაზრდა ოჯახი ზუგიდის ხიდზე.

8. საქართველოს მთავრობის ჯარისკაცები, აქ ასევე იყვნენ მოხალისეებიც.

9. ექსპრეზიდენტი ოჩამჩირეში.

10. ათიათასობით ქართველი ოჩამჩირეს ტოვებს და გალისკენ მიიწევს.

11. ქართველები მანქანის ძარით მოემართებიან ოჩამჩირედან.

13. ზუგდიდის ხიდზე მოხუცი ქალი, რომელიც სეპარატისტებთან იყო, რათა გაეგო რაიმე ინფორმაცია მის ახლობლებზე და ოჯახის წევრებზე.

14. დილით. აფხაზეთიდან გამოქცეული ლტოლვიები ზუგდიდის ხიდთან დგანან და უყურებენ სეპარატისტების ტანკებს.

15. ხალხი ვერტმფრენის მოლოდინში, ვერტმფრენს ისინი უსაფრთხო ადგილას უნდა გადეყვანა, მაგრამ უშედეგო ლოდინის შემდეგ დიდმა ნაწილმა გადაწყვიტა ყინვაში გზა ფეხით გაეგრძელებინა.

16. მიგრანტთა ნაწილი ვერტმფრენში ადის.

17. ეს სატვირთო ტალახში უიმედოდაა გაჭედილი.

18. ბავშვებმა და ბებიამ ჭუბერში, მიტოვებულ მანქანას შეაფარეს თავი.

19. ტალახში ჩაჭედილ ცხენს ამოსვლაში ეხმარებიან.

20. ჭუბერის უღელტეხილი.

21. ლტოლვილებმა ქალის გვამი დატოვეს და გზას აგრძელებენ.

22. სუსხიანი დილა ჭუბერის ხეობაში.

23. დაჭრილი ჯარისკაცი, რომელიც ელოდება სამედიცინო დახმარებას, მას ამხნევებენ ლტოლვილები.

24. პრეზიდენტი შევარდნაძე ემზადება ერთ-ერთი ფრანგულ სატელევიზიო პროგრამაში გამოსასვლელად.

ფოტოების დასათაურება ეკუთვნის ფოტოგრაფს, რომელმაც საკუთარი თვალით ნახა ეს ყველაფერი.