განათლება ჟან შარდენი საქართველოს და ქართველების შესახებ 2018, 20 ივლისი, 2:32 
"მეგრელები ძალიან კარგი ჯიშია ხალხია. კაცები კარგი აღნაგობისანი არიან, ქალები კი მეტისმეტად ლამაზები. მაღალი წრის ქალებს რაღაც თავისებური ნაკვთები და სინაზე აქვთ, რაც გხიბლავს. მე შემხვედრია მათ შორის მშვენიერი აღნაგობის ქალები, დიდებული იერით, საუცხოო სახითა და ტანით. გარდა ამისა, მათ აქვთ ისეთი მიმზიდველი და ალექრსიანი გამოხედვა, რომ მაყურებლისგან თითქოს ტრფიალს ითხოვენ. შედარებით ნაკლებად ლამაზები და ხანდაზმულები გადაჭარბებით ხმარობენ ფერუმარულს, იღებავენ მთელ სახეს, წარბებს, ლოყებს, შუბლს, ცხვირს და ნიკაპს. ზოგიერთი მარტო წარბების შეღებვით კმაყოფილდება. ირთვებიან, რამდენადაც კი შეუძლიათ. მათი ტანსაცმელი სპარსელი ქალების ტანსაცმელს ჩამოჰგავს, თმის დავარცხნა და დახვევა კი ევროპელი ქალების მსგავსად იციან. ატარებენ ხილაბანს, რომელიც მხოლოდ თავის ზევითა და უკანა ნაწილს ფარავს. არიან ჭეშმარიტად გამჭრიახნი და გულთბილნი. მაგრამ ამავე დროს არიან ამაყნი, ქედმაღალნი, ბოროტნი, დაუნდობელნი, ულმობელნი და უტიფარნი. სიმართლე რომ ითქვას, მეშინია, ვაი თუ არ დაიჯეროს მკითხველმა და ჩემ მიერ ნაამბობი გადაჭარბებულად ჩათვალონ. ვაცხადებ, რომ ეს სრული სიმართლეა." 
"მეგრელების იარაღია: შუბი, მშვილდ-ისარი, მოუხრელი სწორი ხმალი, კომბალი, ფარი, ცეცხლსასროლ იარაღს ცოტანი თუ ხმარობენ. ისინი შესანიშნავი მებრძოლები და მხედრები არიან. ძალიან დახელოვნებული არიან შუბის ხმარებაში. მშვილდ-ისრის სროლას 4 წლიდან ასწავლიან ბავშვებს, რომლებიც ისე კარგად ეუფლებიან მას, რომ გაფრენილ პატარა ჩიტსაც კი ახვედრებენ ისარს." 
"მეგრელები და მათი მეზობლები ღვინოს ბევრს სვამენ. ისინი ღვინის სმაში აჭარბებენ გერმანელებს და ყველა ჩრდილოელს. ღვინოში წყალს არასდროს ურევენ. კაცი და ქალი სუფთა ღვინოს სვამენ. შეზარხოშებულებს ნახევარლიტრიანი თასებიც კი ეპატარავებათ და პირდაპირ ლანგრიდან და დოქებიდან სვამენ. 
"ქართველების მოდგმა უმშვენიერესია მთელს აღმოსავლეთში და შემიძლია ვთქვა მთელს მსოფლიოშიც. აქ არ მინახავს არცერთი მახინჯი სახის ქალი ან კაცი. ქართველთა უდიდესი უმრავლესობა იმდენად მშვენიერია, რომ მსოფლიოსი სადმე ძალიან იშვიათად თუ იპოვი. ქალების უმეტესი ნაწილი ბუნებას იმდენად სიკეკლუცით დაუჯილდოებია, რომ სხვა ასეთს ვერსად შეხვდებით. შეუძლებელია თვალი მოჰკრათ აქაურ ქალს და არ შეგიყვარდეთ. არ შეიძლება დახატოთ ქართველი ქალების სახესა და ტანზე უფრო მშვენიერი სახე და ტანი. მშვენიერნი, თვალტანადნი, წერწეტნი და კეკლუცნი. იშვიათად ნახავტ, რომ ქალი უშნოდ იყოს ჩასუქებული. მხოლოდ ის აუშნოებს ქართველ ქალებს, რომ ფერ-უმარულს იცხებენ. უმშვენიერესნი სხვებზე უფრო მეტადაც კი იცხებენ ფერ-უმარულს. 1671 წ. ავტორი: თორნიკე ფხალაძე 472 4-ს მოსწონს |
  |
Intermedia.ge © 2011-2024 წელი
საავტორო უფლებები დაცულია
 |
The history of Tbilisi as a capital city of Georgia dates back to the 5th century. Tbilisi was an important cultural, political and economic center of the Caucasus and always was the main destination for the travelers through Asia.
One of the travelers was Jean Chardin, a French diplomat and a traveler, who in the ninth volume of his ten-volume book “The Travels Of Sir John Chardin’ described his travels throughout Georgia in 1672-1673.
‘The Georgians are polite, kind-hearted and restrained. Everyone in Georgia has a right to live under the religion and habits. People can talk about their religion and defend their opinions. There are several attractive city council buildings in Tbilisi. Markets, trade places, caravanserai – the places of foreigners’ residence, are built with stone and are well maintained.’ Then he added: ‘The Georgians are civil and courteous, and more than that, they are serious and moderate. Their manners and customs are a mixture of various customs of the peoples that reside round about them. This is the result, I believe, of their commerce and dealings with variety of people, and the liberty allowed in Georgia to observe their own religion and customs, and to defend them in their discourse. You shall meet here in this country with Armenians, Greeks, Jews, Turks, Persians, Indians, Tartars, Muscovites and Europeans. The Armenians are so numerous that they exceed the Georgians.
Jean Chardin was invited at the Royal dinner by Vakhtang V (Shah Nawaz), the king of Kartli. He writes: ‘When the king learnt who I was, he said I was a precious guest for him and asked me to see him as soon as possible. The king wanted to hear European stories from me. I couldn’t go immediately as I wanted to prepare for the meeting. It was midday when we went to the palace. The king was waiting for us for dinner. What I noticed was that the guests greeted the king like Shah. I gave the king my gifts: a clock with silver ornaments, crystal mirror with silver frame, small golden box and beautiful knives. I won’t speak much about the feast. I can only say that much wine was drunk and much food was eaten. Some food was fasting as patriarch and bishops also were invited at the feast. The dinner lasted for 3 hours and then we decided to leave.’
The Georgians are innately very capable. They could be great savants [learned men] and masters if only they increase their knowledge of arts and sciences: but their education is so mean and paltry, that having nothing but bad examples before their eyes, they are altogether drowned in vice and ignorance. [Thus] they are generally cheats [fourbes] and rogues [fripons], perfidious, treacherous, ungrateful and proud [superbes]. They are impudent beyond imagination as to deny their own words and their very deeds; to put forth and maintain falsehoods; to demand more than is their due; to counterfeit deeds and forge lies. They are irreconcilable in their enmities, and never forgive. True it is, they are not easily provoked, nor do they readily admit those hatreds which they preserve inviolably when once conceived.
The Prince himself leads the same life, so that it is a hard matter every day to know where to find him. When the vassals of several lords are at difference, their masters decide the dispute: but when the lords are at variance among themselves, force and brute strength determine the quarrel, and the strongest side gets the better. There is not a gentleman in Mingrelia but has some quarrel or other. And therefore it is, that they always go armed, and as numerously attended as they can. When they ride, they are armed at all points, and their followers are as well; nor do they ever sleep without their swords by their sides; and when they go to Bed, they sleep upon their stomachs, with their swords underneath them.
Their Habit is peculiar; and unless they be the Ecclesiastical Persons, they wear but very little beard. They shave the top of their heads in a circle but allow the rest of their hair to grow down to their eyes, and then clip it round at an even length. They cover their Heads with a light cap of felt, very thin pared and cut into several half-moons around edges. In the winter they wear a fur bonnet: They are moreover so beggarly [gueux] and so wretched [miserables], that for fear of spoiling their caps or their bonnets in the rain, they will put them in their pouches, and go bare-headed. Over their bodies they wear little shirts [chemises] that fall down to their knees, and tuck into a straight pantaloon. Nor indeed is there any habit in the world more deformed then theirs. They carry a [long] rope at their girdles, to tie together such people or cattle which they rob from their neighbors or take in war. The nobles wear leather girdles four fingers broad, full of silver studs, at which they hang a knife, a whetstone, and a steel to strike fire: together with three leather purses, the one full of salt, the other of pepper, and the other with pack-needles, lesser-needles, and thread.
Almost all the Mingrelians, both men and women, even the most noble and wealthy, rarely have but one shirt [chemise] and one pair of breeches [calleçon] at a time; which last them at least a year: in all which time they never wash them more than three times: only once or twice a week they shake them over the fire for the vermin to drop off, with which they are mightily haunted; and indeed, I cannot say I ever saw anything so nasty and loathsome, which is the reason that the Mingrelian ladies do not smell well. I always taken with their beauty but could not endure a moment longer in their company because of rank odor from their skins stifled all my amorous thoughts.
Moreover it is the custom in this savage country [pais sauvage] that the whole family, without distinction for males and females, eat all together. The king [eats] with his entire suite down to his very grooms. The Queen [shares her meal] with her [waiting] ladies, maids, servants and all, down the very lackeys that attend her. When it does not rain, they dine in the open courts, where they rank themselves, either in a circle, or side by side, one below another, according to their quality [status]. If it be cold weather they make great bonfires in the court where they eat; for wood-firing costs nothing in that country, as I have said already. When they sit down, four men, if the family be great, bring upon their shoulders a large kettle full of gom, or boiled grain as I have already described; of which, most usually a half-naked wretch [un gueux, a demi nud] serves, upon a wooden plate, to every one his proportion, which weighs full three pounds. Afterwards two other servants, somewhat but not much better equipped, bring in another kettle full of grain more white than the other; which is only for the better sort.