ქალაქთწარმოქმნა შუმერის ტერიტორიაზე დაიწყო ჯერ კიდევ ძვ.წ. მე-100 საუკუნეში და შემდგომ ძალიან გააქტიურდა ძვ.წ. მე-60 საუკუნეში. ძვ.წ. მე-40 საუკუნისთვის კი მთელი შუმერი დაყოფილი იყო დამოუკიდებელ შუმერულ, იმ დროისთვის მთელ მსოფლიოში ყველაზე განვითარებულ და უძლიერეს ქალაქ-სახელმწიფოებად. დღემდე ცნობილი ამ უძველესი შუმერული ქალაქების სია ასე გამოიყურება:

1. აქშაკი

2. ბორსიპა

3. დერი

4. დილბატი

5. ერიდუ

6. გირსუ

7. ეშნუნა

8. ტუტუბი

9. თელ აგრაბი

10. თელ უქაირი

11. ჯემდეთ-ნასრი

12. ქუთა

13. კეში

14. კიში

15. კისურა

16. კუარა

17. ლარაკი

18. მარადი

19. სიპარი

20. აბუ სალაბიხი

21. ნიპური

22. ისინი

23. შურუპაკი

24. უმა

25. ური

26. ურუქი

27. ლარსა

28. ელ ობეიდი

29. ბად-ტიბირა

30. ნიგინი

31. ლაგაში

32. გირსუ

33. ზაბალამი (ზაბალა)

34. ადაბი

35. ჰარბიდუმი

ეს არის დღემდე შემორჩენილი ურის ზიგურათის (შუმერულად - მთის წვერი წინარე მთიანი სამშობლოს - კავკასიის მოსაგონებლად). ზიგურათები იგებოდა ურის ყველა ქალაქში. ისტორიის მანძილზე ასეულობით ზიგურათი იყო აგებული. ბევრი მათგანი განადგურდა. იქ შუმერი ქურუმები ასწავლიდნენ ხალხს. ეს იყო ცოდნის და ასევე რელიგიის რიტუალური ცენტრები.

აი როგორი იყო იგი თავიდან:

ავტორი: თორნიკე ფხალაძე