1) აქილეზავრი - 85 მილიონი წლის წინ ბინადრობდა სამხრეთ ამერიკაში. სიმაღლეში იზრდებოდა დაახლოებით 90 სანტიმეტრი. იყო ინსექტივორი ანუ იკვებებოდა მწერებით. აღმოჩენილია არგენტინაში, რიო-ნეგროს პროვინციაში.

აქილეზავრის შედარება 1.8 მეტრის სიმაღლის ადამიანთან:

2) აქილობატორი - არსებობდა ცარცული პერიოდის თურონიანული ერიდან კამპანიურ ერამდე, 94 - 72 მილიონი წლის წინ. იყო მონადირე, ხორცისმჭამელი. სიგრძეში იზრდებოდა 6 მეტრამდე. სიმაღლეში კი დაახლოებით 190 სმ. ბინადრობდა მონღოლეთში, აღმოჩენილია დღევანდელი დორნოგოვის პროვინციაში.

3) აკრისტავუსი - არსებობდა ცარცული ერის კამპანიურ პერიოდში, 84 - 72 მილიონი წლის წინ. ბინადრობდა ჩრდილოეთ ამერიკაში. აღმოჩენილია მონტანას შტატის ტერიტორიაზე. მიირთმევდა მცენარეებს (იყო ჰერბივორი). ზომაში დაახლოებით იმხელა იყო, რამხელაც იმ პერიოდის სხვა მისნაირი ჰადროზავრიდები.

4) აკროკანტოზავრი - არსებობდა ცარცული ერის აფციური ერიდან ალბიურ ერამდე, 125 - 113 მილიონი წლის წინ. ბინადრობდა ჩრდილოეთ ამერიკაში, კერძოდ მისი ნაშთები აღმოჩენილია აშშ-ს ტერიტორიაზე ოკლაჰომაში და ტექსასში. იყო საკმაოდ წარმატებული, დიდი ხორციმჭამელი მტაცებელი. სიმაღლით იზრდებოდა 4 მეტრამდე, ხოლო სიგრძით 11 მეტრამდე.

5) აკროთოლუსი - არსებობდა ცარცული ერის სანტონურ პერიოდში, 86 - 83 მილიონი წლის წინ. ბინადრობდა ჩრდილოეთ ამერიკაში, კერძოდ კი ნაშთები ნაპოვნია კანადაში, ალბერტაში. იზრდებოდა 1.8 მეტრის სიგრძის, იწონიდა საშუალოდ 40 კგ-ს, ხოლო სიმაღლით დაახლოებით 80 სმ გახლდათ. იყო მცენარეებით მკვებავი (ჰერბივორი).

6) ადამანტიზავრი - ცხოვრობდა ცარცულ ერაში ტურონული პერიოდიდან მაასტრიხტულამდე, 94 - 72 მილიონი წლის წინ. ბინადრობდა სამხრეთ ამერიკაში, ბრაზილიაში. იყო ჰერბივორი (მცენარისმჭამელი). სიგრძით დაახლოებით 13 მეტრი იზრდებოდა.

7) ადაზავრი (ანუ მონღოლური ადაზავრი) - არსებობდა ცარცულ ერაში, კამპანურიდან მაასტრიხტულ პერიოდამდე, 84 - 70 მილიონი წლის წინ. აღმოჩენილია განამარხებული ნაწილები მონღოლეთის ტერიტორიაზე. იზრდებოდა დაახლოებით 1.8 მეტრი სიგრძით.

8) ადელოლოფუსი - არსებობდა ცარცული ერის კამპანიურ პერიოდში, 84 - 72 მილიონი წლის წინ. ბინადრობდა ჩრდილო ამერიკაში, მისი ნარჩენები აღმოჩენილია იუტას შტატში. იყო ჰერბივორი (მცენარეჭამია). ზომები დაუდგენელია, მაგრამ აშკარად არ გვაქვს საქმე გიგანტურ დინოზავრთან, არამედ ადამიანზე პატარა იყო.

9) ადეოპაპოზავრი - ცხოვრობდა ადრეულ იურულ პერიოდში, 201 - 174 მილიონი წლის წინ. ბინადრობდა სამხრეთ ამერიკაში, კერზოდ არგენტინაშია მისი განამარხებული ნაშთები აღმოჩენილი. იყო ჰერბივორი (ბალახისმჭამელი). იზრდებოდა 3 მეტრის სიგრძის და დაახლოებით 1 მეტრის სიმაღლის.

10) ეჯიპტოზავრი (იგივე ეგვიპტური ხვლიკი) - არსებობდა ალბიანური პერიოდიდან კენომანიანურ პერიოდამდე ცარცულ ერაში, 113 - 100 მილიონი წლის წინ. განამარხებული ნაწილები აღმოჩენილია ეგვიპტის ტერიტორიაზე, როგორც ჩანს ჩრდილო აფრიკაში იყვნენ გავრცელებულნი. კვების ტიპით ჰერბივორებს (ბალახისმჭამელებს) მიეკუთვნებოდნენ და იზრდებოდნენ 15 მეტრის სიგრძის და 4 მეტრის სიმაღლის.

ავტორი: თორნიკე ფხალაძე