სამეცნიერო სიტყვები,რომლებიც ქართული გვგონია და სინამდვილეში უცხოური წარმოშობისაა 2016, 10 მაისი, 12:11 თანამედროვე ქართულ ენის ძირითადი ლექსიკური მარაგი დაახლოებით 113 000 სიტყვისგან შედგება(პროფ.არნოლდ ჩიქობავას ლექსიკონი), თუმცა აქედან 20 000 სიტყვაზე მეტი უცხო ენებიდან არის შემოსული.(ბერძნული, რომაული, თურქული, არაბული, ფრანგული, ინგლისური და ა.შ)არის სიტყვები, რომლებიც უკვე საუკუნეებია დამკვიდრდა ქართულ ენაში, თუმცა ვიცით რომ უცხო წარმოშობისაა.მაგ:ისტორია, მათემატიკა, მუსიკა, ფილოსოფია, რითმა, ტრაგედია, კალენდარი და ა.შ. არის სიტყვები რომელიც სულ ახლახან დაიმკვიდრა ადგილი ქართულ ენაში:სელფი, დრონი, მაუსი, გაჯეტი, ტაბლოიდი და სხვა, თუმცა დროთა განმავლობაში შესაძლოა ბევრი მათგანი ამოვარდეს ხმარებიდან(მაგალითად როგორც მოძველდა ზოგიერთი უცხო სიტყვა, რომელიც თავის დროზე იხმარებოდა:სინემა, შლაგერი და მრავალი სხვა) დამპყრობელთა ხანგრძლივმა ბატონობამ(არაბები, სპარსელები, თურქები) თავის დაღი დაასვა ქართულ ენას და მრავალი ნასესხები სიტყვა იმდენად შეუსისხლხორცდა ქართულ ენას, რომ მათი უცხო წარმოშობის არც გვჯერა. მაშ ასე გთავაზობთ მხოლოდ მცირე ნაწილს, რომელიც უცხოურიდან არის შემოსული, მაგრამ ქართული გვგონია. არაბულიდან:არაყი – არაბულად ოფლს ჰქვიან, ვინაიდგან იგიცა ქვაბისა ოფლი არს, ხოლო ქართულად არაყსა სახელად იყი ეწოდების ;ბარაქა – კურთხევა, წყალობა;ფიქრი-ქართულად საგონებელი, განზრახვა გულის-თქმა.ამაყი არაბ. احمق – ბრიყვი, ბოროტი, სულელი;ბარათი – სხვათა ენაა, მცირე ნაწერსა ჰქვიან, ქართულად ავთრათი;ვაზნა – თოფის წამლის ჭურჭელი. ქართულად მუხტი ჰქვიან.ნალი-ქართულად საჭედარი და ლუმბა ჰქვიან;ავზი – წყლის სადგური;ბასრი – ფოლადი რკინა;ღალატი – არაბ. ღალატ „შეცდომა, დანაშაული. 1. გამცემლობა, ვერაგობა, ორგულობა;შუღლი – სიტყვით ბრძოლა;ნამუსი – ქართულად პირისწყალი;ხაბაზი – მეპურე;(სულხან-საბას ლექსიკონის მიხედვით) სპარსულიდან(ძველი ირანულიდან):განძი-საუნჯე;მასპინძელი-სახლისა და ლხინის უფალი;ეშმაკი-ბოროტი, გენია, ავი სული. ახალი სპარსულიდან არის ნასესხები შემდეგი სიტყვები:ლექსი, აივანი, ბაღი, ბაღჩა, ვარჯიში, ზეიმი, თამბაქო, თასი, თუნგი, იასამანი, კაბა, ნაბადი, ნამი, ნიშანი, ნოხი, ნუსხა, ქალაქი, ქამარი, ქარხანა, ქაჯი, ქიშმიში, შარა, ჩანგალი, ჩირაღდანი, ჩირქი, ხაზინა, ხალი, ხალიჩა, ხურმა, ჯადო, ჯამი, ჯილდო, ჰავა და სხ. თურქულიდანაა შემდეგი სიტყვები:ოჯახი, თახსირი, სუფრა, ფარდა, ყაიდა, წესი, ყოჩი, ყაბული, თამადა, ოთახი, ქუჩა, ფული, კერა, ბათქაში, ბაიყუში, ბოღმა, ყოჩი, ფარა, იარაღი, იორღა, ლეში, ოთახი, ყაბალახი, ყაენი, ყავარი, ყაჩაღი, ჩოხა, ფარდა, ქუჩა, ფული, კერა, ბინა და სხვა. 9941 8-ს მოსწონს 1-ს არა |
Turk. ყაზიბეგ ZAaBCab, ყაზიბეგი CqDE.
Arm. ფუოღ ZAaBCab, ფოღ CqDE.
ფული ZABCD.
მოედანი, განიერი ქუჩა (სომხ. „ფოღოც.“ – ქუჩა), სადაც ხალხი თავს იყრის; გაშლილი ადგილი.ქუჩაბანდი-გრიშაშვილი იოსებ, ქალაქური ლექსიკონი: (საარქივო მასალა)ფოლორცი
Turk. ქუჩა ZAa.
Arm. ფოღოც ZAaBCqDE.
(+ 14, 23 ლუკა ZAB) შუკა ZABCE.
განუმარტავია D.
See also: შუკა