სუეცის კრიზისი - 1956

ვიდრე უშუალოდ 1956 წელს შევეხებოდეთ, უნდა დავიწყოთ 1952 წელს, გამალ აბდელ ნასერის ეგვიპტის სათავეში მოსვლით. ნასერს ჰქონდა პანარაბული სივრცის შექმნის იდეა, რაც ახლო აღმოსავლეთის რეგიონიდან ბრიტანეთის საბოლოოდ გაძევება და ისრაელის სახელმწიფოს დამხობას გულისხმობდა. ნასერის იდეამ დიდი ბრიტანეთის, საფრანგეთის და აშშ-ის უკმაყოფილება გამოიწვია.

აშშ-ის ადმინისტრაციამ უარი განუცხადა ნასერს ასუანის კაშხლის მშენებლობის დაფინანსებაზე. საპასუხოდ, 1956 წლის 26 ივლისს ნასერმა გამოაცხადა „სუეცის საზღვაო არხის კომპანიის“ ნაციონალიზაცია. წარმოიქმნა საერთაშორისო კრიზისი.
დიდი ბრიტანეთის, საფრანგეთის და ისრაელის მთავრობები შეთნხმდნენ ნასერის წინააღმდეგ ერთობლივ მოქმედებებზე.

1956 წლის 30 ოქტომბერს დაიწყო საომარი მოქმედებები.ამ ომში, მაპროვოცირებელი და ისლამური ნაციონალიზმის განზრახ გამღვივებელი. ის ამარაგებდა ეგვიპტეს იარაღით. 1956 წლის ომში მნიშვნელოვანია, ისრაელის ავიაცია. მისი საჰაერო ძალები მარაგდებოდა, ფრანგული წარმოების Dassault Mystere IV. ეგვიპტის მოიერიშე ესკორტს დავალებული ჰქონდა ახალი საბჭოთა მიგ-15 თვითმფრინავები გამოეყენებინა, ძველი ინგლისური The de Havilland DH.100 Vampire-სა (1845) და Gloster Meteor -ის(1943) წინააღმდეგ. 3 ნოემბერს, ოთხი ისრაელის სამხედრო თვითმფრინავებმა იერიში მიიტანეს ბრიტანეთის სამხედრო ხომალდის, Black Swan-ის კლასის sloop HMS Crane-ზე, როგორც პატრულირებასმიდგომები ყურის.

1967 წელი - ექვს დღიანი ომი

სუეცის კრიზისის შემგომ საბჭოთა კავშირმა გადაწყვიტა იარაღით და
სამხედრო სპეციალისტებით დახმარებოდა ეგვიპტეს. 1966-1967 წწ-ში ჩამოყალიბდა
ეგვიპტე-სირია-იორდანია-ერაყის სამხედრო კავშირი. 1967 წლის 22 მაისს ნასეერმა
აკაბის ყურისა და წითელი ზღვის მისასვლელები გადაუკეტა ისრაელს, თუმცა ეს მხოლოდ მიმზეზი იყო.

ებრაული მხარე კარგად აცნობიერებდა, სამხედრო რაზმის სიმცირესა და ერთადერთ მძლავრ იარაღს მათი ავაცია შეადგენდა. ომის დასაწყისში ისრაელს 12 საავიაციო ესკადრილია გააჩნდა. 350 საბრძოლო თვითმფრინავიდან 80 %-ს ამ პერიოდისთვის თანამედროვე თვითმფრინავები შეადგენდა (”მირაჟ-3ც”, F-4, A-6 და სხვა). არაბული მხარე სრულიად მოუმზადებელი შეხვდა ომს, მათი დაბნეულობა და არაკოორდინირებული ქმედებები დამღუპველი აღმოჩნდა.

ისრაელი ჯერ კიდევ 1965 წლიდან ყოველდღიურად დილის 7-8 საათისთვის ე.წ. ასრულებდნენ საწვრთნელ ფრენებს უდაბნო ნეგევის აეროდრომის მიმართულებით,

გარდა ამისა, იმ პერიოდში ჯარისკაცების ნაწილი შვებულებაში გაუშვეს ისრაელმა,

რასაც გაზეთებშიც ავრცელებდა, თუმცა ეს მხოლოდ და მხოლოდ დეზინფორმაციას

წარმოადგენდა. ამ ყველაფრის გამო, სრულიად მოუმზადებელი შეხვდა არაბული მხარე. მათმა თვითმფრინავებმა აფრენაც ვერ მოასწრეს. საერთო ჯამში ებრაელებმა

გაანადგურეს ექსვი საბჭოთა "მიგ"-ი. არაბებს ს-75 ტიპის 168 გამშვები დანადგარი გააჩნდათ. მათ პირველი ორი საავიაციო იერიშის განმავლობაში მხოლოდ 9 მიზნის განადგურება არაბების უმაღლესი სამხედრო და პოლიტიკური ხელმძღვანელობა ცუდად ფლობდნენ სიტუაციას. მათ ეგონათ, რომ ისრაელის ავიაცია განადგურებული იყო, ხოლო საჰაერო თავდასმებს ამერიკელების ავიაცია ახორციელებდა ავიამზიდებიდან. ომის დაწყების წინა პერიოდში დაზვერვას დიდ ყურადღებას არ აქცევდნენ. აღსანიშნავია, რომ 1966 წელს ეგვიპტემ დიდი რაოდენობის აღჭურვილობა

მიიღო სსრკ-სგან, მათ შორის საავიაციო და საჰაერო ტექნიკები. ახალ ტექნოლოგიებს

კარგად ვერ ფლობდნენ ეკიპაჟის წევრები, რაც კიდევ ერთ უპირატესობას წარმოადგენდა ებრაული მხარისთვის.

ომის განმავლობაში არაბულმა მხარემ 50-მდე "მიგ" ი დაკარგა, ხოლო ებრაულს

არცერთი "მირაჟი". ისრაელის ავიაციამ აფსოლიტური რეკორდი დაამყარა "მირაჟის" გამოყენებაში. თუ მისი შემქმნელი ფრანგები 2, 50 საათში ასრულებდნენ დავალებას, თვითმფრინავის შემოწმებასა და წვრილმანი ხარვეზების აღმოფხვრას, ებრაელებმა ეს დრო ერთ საათამდე შეამცირეს.

საბოლოოდ სირია და ისრაელი დაზავდნენ. 1967 წლის ომი დასრულდა არაბული კოალიციის მარცხით. ისრაელის ხელში გადავიდა იერუსალიმის არაბული ნაწილი, სინაის ნახ.კუნძული, ღაზას სექტორი, მდ. იორდანის დასავლეთ ნაპირი და გოლანის მაღლობები.

1973 წელი - იომ ქიფურის ომი

ექვს დღიანი ომის შემდეგ საბჭოთა კავშირი, მიხვდა, რომ სასწრაფო და მაღალი

დონის წვრთნა სჭირდებოდა არაბული ქვეყნების სამხედრო რაზმებს. 1970 წელს ნასერის გარდაცვალების და ანვარ სადათის გაპრეზიდენტების შემდეგ, ეგვიპტის საგარეო პოლიტიკა შეიცვალა. სადათმა კურსი აიღო აშშ-თან საახლოებაზე, მაგრამ ცდა უშედეგო აღმოჩნდა რეპუტაცია შებღალული მხარისთვის.

1973 წლის 6 ოტომბერს ეგვიპტის არმიამ შეტევა დაიწყო სინაის ნახ. კუნძულზე. საბჭოთა ტაქტიკური რაკეტებით დაბომბეს ისრაელის აეროდრომები. სუეცის არხის გასწვრივ განლაგებულმა ეგვიპტის ჰაერსაწინააღმდეგო-თავდაცვითმა სისტემამ ისრაელის ავიაციას საშუალება არ მისცა გაემეორებინა 1967 წლის ომის ტაქტიკა.
ებრაული მხარე ასევე მოუმზადებელი აღმოჩნდა ეგვიპტელი ინჟინრების გამომგონებლობის წინაშეც(საად ალ შაზლი იხსენებს –“საინჟინრო ქვედანაყოფის ერთმა ახალგაზრდა ოფიცერმა შემოგვთავაზა ამ მიზნით წყლის მაღალ წნევიანი ჭავლის გამოყენება”). ქვეითების პარალელურად, რომლებიც
Малютк–ებით და РПГ-7-ით.
ამ რამდენიმე ომიდან, მხოლოდ 1973 წლის იომ ქიფურის ბრძოლა დასრულდა არაბებისთვის წარმატებით. საერთაშორისო ასპარეზზე რეპუტაცია აღიდგინეს და ხელახალი ძალებით შეუდგნენ

ისრაელ-პალესტინის ტერიტორიის გადანაწილების საკითხს.