ხანმოკლე შუალედებით ხშირი სექსუალური კავშირები სპერმის ხარისხს აქვეითებს?
- დიახ, ეს ბუნებრივია, ვინაიდან ამ შემთხვევაში ყოველი მომდევნო სქესობრივი აქტის შედეგად მცირდება სპერმატოზოიდების რაოდენობა ეაკულატში (სათესლე სითხეში). მაგრამ თუ სპერმატოგენეზი დარღვეული არ არის, ეს სწრაფად სწორდება. მკითხველისთვის საინტერესო იქნება რამოდენიმე ფაქტი. სათესლე ჯირკვლის დანამატში მოძრაობისას სპერმატოზოიდი გადის გზას, რომლის სიგრძე გარედან ერთი შეხედვით 3 – 4 სმ, ხოლო რეალურად 3 – 4 მეტრია. ამ გზის გავლას სპერმატოზოიდი ანდომებს მაქსიმუმ 12 დღეს. თუ სათესლე ჯირკვლიდან დღის განმავლობაში დანამატის თავში გადმოედინება 137 მილიონი სპერმატოზოიდი, ახალი - მომდევნო სპერმატოზოიდებისთვის ამ გზის გავლის დრო მცირდება 2-4 დღემდე. ხოლო თუ 34 მილიონი, ეს დრო მატულობს 6 და მეტ დღემდე. შესაბამისად სპერმატოზოიდების სტაბილური რაოდენობა ეაკულატში ბევრად არის დამოკიდებული ნორმალურ სპერმატოგენეზზე. აქვე დავამატებდი კიდევ ერთ საინტერესო ფაქტს, რომ სპერმატოზოიდი მოძრაობის სრულფასოვან უნარს იძენს სათესლე დანამატში მოძრაობისას – დანამატის თავიდან კუდამდე, და უკვე სრულად მომწიფებული სპერმატოზოიდების მოგროვება ხდება დანამატის კუდში.
აქ რამოდენიმეჯერ მოგვიწია ტერმინ "სპერმატოგენეზის" ხსენება, რაც, მარტივად რომ ვთქვათ, ნიშნავს სპერმატოზოიდის განვითარების პროცესს. ეს პროცესი ნამდვილად არ არის მარტივი, საწყისი უჯრედიდან –სპერმატოგონიიდან ზრდასრული სპერმატოზოიდის წარმოქმნამდე იხარჯება დაახლოებით 72 დღე. სამწუხაროდ, სპერმატოგენეზზე მრავალი ფაქტორი მოქმედებს, როგორც გარეგანი (ალკოჰოლი, ნიკოტინი, მუდმივად მაღალი ტემპერატურა, მაგალითად თონეში მუშაობა), ისე შინაგანი (ჰორმონალური დისბალანსი, კრიპტორქიზმი - სათესლე ჯირკვლის ჩამოუსვლელობა სათესლე პარკში, ვარიკოცელე).

ვარიკოცელე, როგორც უშვილობის მიზეზი, ძალზედ გავრცელებულია, და მიზეზთა საერთო რაოდენობის 20 – 40 პროცენტს შეადგენს. ვარიკოცელე ეწოდება სათესლე ჯირკვლის ვენური წნულის გაგანიერებას, რაც თავის მხრივ არღვევს სათესლე ჯირკვლისათვის საჭირო ტემპერატურულ რეჟიმს და მნიშვნელოვნად აზიანებს სპერმატოზოიდების ფორმირების პროცესს. ამიტომ ყველა ბიჭუნა ან ახალგაზრდა მამაკაცი დროულად საჭიროებს შესაბამის გამოკვლევას – უროლოგის გასინჯვას, ექოსკოპიას, სათესლე სითხის გამოკვლევას. რაც შეეხება მკურნალობას, კეთდება მინიმალურად უმტკივნეულო განაკვეთი 2 – 3 სმ, ხდება ვარიკოზულად გაგანიერებული ერთ-ერთი ვენის გამოყოფა და მასში სულ რაღაც 3 – 4 მლ-მდე სპეციალური ნივთიერების შეყვანა. ეს ნივთიერება თვითდინებით ნაწილდება ამ ვენებში და ახშობს სანათურს. აღნიშნული მინი-ოპერაცია გრძელდება 20 წუთამდე და პაციენტი იმ დღესვე ეწერება სახლში. მკურნალობის შემდეგ, უმეტეს შემთხვევაში ხერხდება სპერმატოგენეზის ხარისხის გაუმჯობესება, რაც ხელს უწყობს პარტნიორის დაორსულებას.

კითხვას პასუხობს უროლოგიის ეროვნული ცენტრის უროლოგი, მედიცინის მეცნიერებათა კანდიდატი ალეკო ხელაია.