სტრასბურგის საცეკვაო ეპიდემია (1518) ფსიქოლოგიური და ნევროლოგიური კუთხით ერთ-ერთი ყველაზე უცნაური მასობრივი ისტერიის შემთხვევაა. ამ მოვლენას მეცნიერები რამდენიმე თეორიით ხსნიან:

1. მასობრივი ისტერია

ყველაზე გავრცელებული ახსნა არის მასობრივი ფსიქოგენური დაავადება, რომელიც ფსიქოლოგიურ სტრესზე კოლექტიური რეაქციის ერთ-ერთი ფორმაა.

სტრასბურგი იმ პერიოდში შიმშილით, სიღარიბითა და დაავადებებით იყო დატანჯული.

ხალხს ეშინოდა სასჯელის, შავი ჭირის და ომების.

კოლექტიურმა შიშმა და სტრესმა გამოიწვია ფსიქოსომატური რეაქცია, როდესაც ადამიანებმა ფიზიკურად გამოხატეს თავიანთი შინაგანი მღელვარება.

მასობრივი ისტერიის სხვა მაგალითები:

სალემის ჯადოქრებზე ნადირობა (1692) – უცნაური ქცევები და კრუნჩხვები.

1950-იანი წლების სიცილის ეპიდემია ტანზანიაში – მოსწავლეები საათობით იცინოდნენ და ვერ ჩერდებოდნენ.

2. ეროგოტიზმი – "დაბოლილი შუა საუკუნეები"

ერთ-ერთი თეორია ამბობს, რომ მოცეკვავეები შეიძლება მოწამლულიყვნენ ეროგოტით – სოკოთი, რომელიც იზრდება ხორბალსა და ჭვავზე.~

ეროგოტი შეიცავს ლიზერგინის მჟავას, იგივე ნივთიერებას, რომლიდანაც მოგვიანებით LSD მიიღეს.

მოწამვლა იწვევს ჰალუცინაციებს, კრუნჩხვებს, ილუზიებს და არაკონტროლირებად მოძრაობებს.

სტრასბურგში ხალხი ძირითადად პურის პროდუქტებით იკვებებოდა, ასე რომ, ინფექცია დიდი ალბათობით გავრცელდა.

3. რელიგიური და კულტურული გავლენა

შუა საუკუნეებში არსებობდა ხალხური რწმენა წმინდა ვიტუსის წყევლაზე, რომელიც იწვევდა "დაუფიქრებელ ცეკვას".

შესაძლოა, პირველმა მოცეკვავეებმა დაიჯერეს, რომ "წყევლა" დაატყდათ თავს, ხოლო დანარჩენები "მიმბაძველობის ეფექტით" შეუერთდნენ.~

ფსიქოლოგიაში არსებობს "მირორინგის" ეფექტი, როცა ადამიანი ქვეცნობიერად იმეორებს სხვის ქცევას.

ფსიქოლოგია + ბიოლოგია + კულტურა

ყველაზე რეალისტური ახსნა არის ის, რომ სტრესმა და კულტურულმა რწმენებმა ფსიქოლოგიური რეაქცია გამოიწვია, რომელიც სწრაფად გავრცელდა და მასობრივ ილუზიად გადაიქცა. ზოგი ადამიანი შესაძლოა, ეროგოტის გამო ფიზიკურად ცუდადაც გრძნობდა თავს, რაც ამ ყველაფერს ამძაფრებდა.

ეს ამბავი გვახსენებს, რამდენად ძლიერია ადამიანის გონება და როგორ შეუძლია მას ფიზიკური რეაქციების გამოწვევა, როცა საზოგადოება კოლექტიურ შიშსა და დაძაბულობაშია.