მფრინავი ჰოლანდიელი ერთ-ერთი ყველაზე ცნობილი საზღვაო ლეგენდაა, რომელიც საუკუნეების განმავლობაში შიშსა და ინტერესს იწვევს მეზღვაურთა შორის. გადმოცემის მიხედვით, ეს მოჩვენებითი გემი განწირულია მარადიულად ოკეანეში ხეტიალისთვის, ვერასდროს მიაღწევს ნავსაყუდელს და საუკუნოდ იქნება დაწყევლილი.

ლეგენდის წარმოშობა

ლეგენდის ფესვები XVII საუკუნეში, დიდი გემთმშენებლობისა და საზღვაო მოგზაურობების ეპოქაში უნდა ვეძიოთ. გადმოცემის მიხედვით, გემის კაპიტანი ჰენდრიკ ვან დერ დეკენი (ან ზოგიერთ ვერსიაში ბარენდ ფოკე) იყო ჰოლანდიელი მეზღვაური, რომელიც ამსტერდამიდან ინდოეთისკენ მიცურავდა. ბურუსით მოცული ღამეების ერთ-ერთზე მან გადაწყვიტა, რომ ურთულესი ამინდის მიუხედავად, ცარცის კონცხი (კეიპის კონცხი, სამხრეთ აფრიკა) გადაელახა.

ლეგენდის მიხედვით, ეკიპაჟი კაპიტანს ამინდის გაუარესების გამო გაჩერებას სთხოვდა, მაგრამ ვან დერ დეკენმა უარი განაცხადა და ზღვის ღმერთების, ან თავად ეშმაკის, რისხვა დაიმსახურა. ზღვა იმ ღამით თითქოს გაშმაგდა, ქარები უფრო გაძლიერდა, ხოლო ცა მუქ წითლად შეღებილიყო. საბოლოოდ, გემი წყლის ტყვედ იქცა, ხოლო კაპიტანი და ეკიპაჟი მარადიულ წყევლას შეეწირა – ისინი სიკვდილის ნაცვლად, მოჩვენებებად იქცნენ და ოკეანეში სამუდამო ხეტიალი ერგოთ.

მფრინავი ჰოლანდიელის გამოჩენები

ბევრი მეზღვაური საუკუნეების განმავლობაში ამტკიცებდა, რომ მფრინავი ჰოლანდიელი სხვადასხვა ადგილას დაუნახავთ. გადმოცემის მიხედვით, თუ მეზღვაურმა ეს გემი დაინახა, ეს უბედურებისა და კატასტროფის ნიშანი იყო. ერთ-ერთი ყველაზე ცნობილი ჩანაწერი პრინც ჯორჯის (მომავალში მეფე ჯორჯ V-ის) მიერ 1881 წელს გაკეთდა, როცა ის ბრიტანეთის ფლოტთან ერთად სამხრეთ აფრიკის სანაპიროებზე მიცურავდა.

გემის ყველაზე ხშირი აღწერა მოიცავს:

• ძველი სტილის გემს, რომელიც სქელ ნისლში მიცურავს
• სიკაშკაშით განათებულ აფრებს, მიუხედავად იმისა, რომ ქარი არ ქრის
• ეკიპაჟს, რომლებიც მოჩვენებების მსგავსად ჩანან

ლეგენდის ინტერპრეტაციები

მფრინავი ჰოლანდიელი საუკუნეების განმავლობაში არა მხოლოდ საზღვაო ლეგენდა იყო, არამედ შთაგონების წყაროდაც იქცა ლიტერატურაში, მუსიკაში და კინემატოგრაფიაში. რიხარდ ვაგნერის ოპერა „მფრინავი ჰოლანდიელი“ (1843) ერთ-ერთი ყველაზე ცნობილი ნაწარმოებია, რომელიც ამ ლეგენდას ეძღვნება.

ლეგენდა ასევე აღბეჭდილია პოპ-კულტურაში – მაგალითად, ფილმების სერიაში „კარიბის ზღვის მეკობრეები“, სადაც მფრინავი ჰოლანდიელი წყლისქვეშა მოჩვენებითი გემის სახით არის წარმოდგენილი, ხოლო მისი კაპიტანი დაწყევლილი დეივი ჯონსია.

რეალური ახსნა

ზოგიერთი მკვლევარი თვლის, რომ მფრინავი ჰოლანდიელის ლეგენდა შესაძლოა, ბუნებრივ მოვლენებზე იყოს დაფუძნებული. ერთ-ერთი შესაძლო ახსნა არის ფატა მორგანას ფენომენი – ატმოსფერული ოპტიკური ილუზია, რომელიც იწვევს ჰორიზონტზე მოჩვენებითი გემების გამოჩენას.

მფრინავი ჰოლანდიელი ზღვის ერთ-ერთი ყველაზე იდუმალი ლეგენდაა, რომელიც დღემდე ინარჩუნებს პოპულარობას. მართალია, მისი არსებობა მეცნიერულად დაუმტკიცებელია, მაგრამ ზღვის ტალღებს შორის მოულოდნელად გაჩენილი გემის ისტორია კვლავაც აოცებს და აღაფრთოვანებს მეზღვაურებსა და ზღაპრების მოყვარულებს.