მექსიკაში ყოფილ "ოლმეკების ქვეყანაში" აღმოჩენილი უზარმაზარი ქვის თავის ფორმის ქანდაკებები კვლავ ბევრ კითხვას აჩენს. მეცნიერებს არ შეუძლიათ მათი ზუსტი ასაკის დადგენა, მათი აგების საიმედო მიზეზი და ზოგიერთი მათში ნეგროიდული რასის წარმომადგენლების მახასიათებლებსაც კი ხედავს. თუმცა, მრავალი სხვა საიდუმლოც უკავშირდება ოლმეკების ცივილიზაციას, რომლის დამწერლობა ჯერ კიდევ არ არის გაშიფრული.

მექსიკაში სულ 17 სკულპტურა აღმოაჩინეს, რომელთა წონა 6-დან 40 ტონამდე იყო. ყველა ქანდაკება დამზადებულია მამრობითი თავების სახით ბაზალტის ქანებისგან, ერთ-ერთი მათგანი კი არ დასრულებულა და არ დაუტოვებია ადგილი ის სადაც აღმოაჩინეს. სკულპტურები ყურის სანაპიროზე, მექსიკის შტატის ვერაკრუსის მთებში აღმოაჩინეს. ყველა ადგილი არის ეგრეთ წოდებული "ოლმეკების ქვეყნის" ნაწილი - ტერიტორია, რომელშიც არსებობდა ოლმეკ ინდიელების უძველესი ცივილიზაცია.

კვლევის მიხედვით, ოლმეკების ცივილიზაცია უძველესია მესოამერიკაში და მისი აყვავების პერიოდი თარიღდება ჩვენს წელთაღრიცხვამდე 1500-400 წლებით. შემდგომში ოლმეკების ცივილიზაცია გაქრა და დარჩა პირამიდების, აკვედუქების, დამწერლობის, რომლის გაშიფვრა ჯერ კიდევ შეუძლებელია და უზარმაზარი ქანდაკებები თავების სახით. ვარაუდობენ, რომ ძველმა მაიებმა თავიანთი კალენდარი ისესხეს ოლმეკებისგან, რომელთანაც ისინი მეზობლად ცხოვრობდნენ. აცტეკების ქრონიკებში ასევე ნახსენებია ოლმეკები, რაც მიუთითებს ამ კულტურებს შორის კონტაქტზე.
პირველი ბაზალტის თავი მექსიკაში მე-19 საუკუნის 60-იან წლებში ვერაკრუსის შტატის სოფელ ტრეს ზაპოტესთან ახლოს აღმოაჩინეს, მოგვიანებით კი შავი ბაზალტისგან დამზადებული კიდევ ორი ​​სკულპტურა. ამ სკულპტურების წონა 5-დან 40 ტონამდე მერყეობს. არქეოლოგების აზრით, სკულპტურები აგრძელებენ უძველესი ოლმეკების ლიდერების ხსოვნას, მაგრამ როგორ აღმოჩნდნენ ისინი ჯუნგლებში ბაზალტის საბადოდან რამდენიმე ათეულ კილომეტრში, ჯერჯერობით უცნობია. მოგვიანებით, იმავე მდგომარეობაში აღმოაჩინეს სხვა სკულპტურები, სახელწოდებით "ოლმეკის თავები". ქანდაკებები, სავარაუდოდ, ოლმეკების ცივილიზაციის აყვავების პერიოდში იყო გაკეთებული. ყველა მათგანი ერთ სტილშია გაკეთებული, თავზე რაღაც ჩაფხუტი ან ქუდი ახურავთ, მაგრამ თითოეულ მათგანს ინდივიდუალური სახე აქვს. ბევრი მეცნიერი, ყოველგვარი მიზეზის გარეშე, მიუთითებს ქანდაკებების აშკარა ნეგროიდულ სახის მახასიათებლებზე, თუმცა ოლმეკის ცივილიზაციის პერიოდის სხვა ქანდაკებებსა და ნაგებობებს აქვთ მესოამერიკის დამახასიათებელი მონღოლური სახის თვისებები.

ცნობილმა მოგზაურმა და მკვლევარმა თორ ჰეიერდალმა მიუთითა ხმელთაშუა ზღვის ცივილიზაციებისა და ახალი სამყაროს ხალხებს შორის კონტაქტების შესაძლებლობაზე. სწორედ ასეთმა კონტაქტებმა შეიძლება აიხსნას ეგვიპტურ და ამერიკულ ცივილიზაციებში ზოგიერთი მსგავსი მახასიათებელი, ისევე როგორც ის ფაქტი, რომ ოლმეკების ცივილიზაცია წარმოიშვა მოკლე პერიოდში, თითქოს ისესხა ცოდნა უფრო განვითარებული ცივილიზაციისგან. სავარაუდოა, რომ იდუმალი თავები ამ კონტაქტის ანარეკლია და ასახავს არა ოლმეკ ლიდერებს, არამედ მეზღვაურებს აფრიკიდან, რომლებიც არაერთხელ ეწვივნენ მექსიკის ყურის ჯუნგლებს.

როგორც არ უნდა იყოს, ოლმეკების ცივილიზაცია ისევე მოულოდნელად გაქრა, როგორც გაჩნდა ამერიკის კონტინენტზე და მეცნიერები დღემდე ცდილობენ მათი საიდუმლოების ამოხსნას.