ისტორიული აღმოჩენები აჩვენებს, რომ ადამიანები ტუჩებს იღებავდნენ ჯერ კიდევ ჩვენს წელთაღრიცხვამდე 4000 წელს.

თავისი გრძელი მოგზაურობის მანძილზე ტუჩსაცხმა ბევრი საოცარი ინგრედიენტი შეიცავდა. ირმის ცხიმიდან და ხოჭოს ლარვებით დაწყებული, სინთეზური ქიმიკატებით და ტყვიით დამთავრებული, რომლებიც ბოლო წლებში სულ უფრო ხშირად ჩანს.

ნათელია, რომ ეს სიტუაცია არ არის ძალიან სასიამოვნო მყიდველისთვის, რაც ხელს უწყობს პასუხისმგებელ მწარმოებლებს, შეიმუშაონ უფრო სუფთა პროდუქტის ფორმულირებები. მაგრამ ყველა არ აკეთებს ამას. ტუჩსაცხში საშიში ნივთიერებების სია მუდმივად იზრდება. აშშ-ს კალიფორნიის უნივერსიტეტის საზოგადოებრივი ჯანდაცვის სკოლის მკვლევარებმა გამოსცადეს რამდენიმე ათეული სახეობის ტუჩსაცხი, ძირითადად აზიის ქვეყნებიდან მოწოდებული.

ის, რომ შემადგენლობაში ალუმინის, მანგანუმის, ქრომის, კადმიუმის, ტყვიის და სხვა ლითონების კვალი აღმოჩნდა, ალბათ არავის გაუკვირდა. ისინი ხშირად გვხვდება საყოფაცხოვრებო კოსმეტიკის წარმოებაში. გამაოცა მათმა რაოდენობამ, რომელიც აღემატება ყველა დასაშვებ სტანდარტს, ჯანმრთელობისთვის საშიშ დონეებთან ძალიან ახლოს.

ახლა კი რამდენიმე რიცხვი. კოსმეტოლოგები თვლიან, რომ ქალი, რომელიც ტუჩსაცხს იყენებს, ჭამს ამ ნივთიერების 24 მილიგრამს დღეში. და ეს მხოლოდ იმ შემთხვევაში, თუ იგი ერთხელ წაისვამს პროდუქტს. მაკიაჟის უფრო ხშირად შეხებით, შთანთქმული ნივთიერების რაოდენობა 87 მილიგრამს აღწევს. ახლა მოდით გავარკვიოთ, თუ როგორ მოქმედებს ლითონები ადამიანის სხეულზე.

კადმიუმის დაბალი ზემოქმედება, რომელიც, სხვათა შორის, გამოიყენება ელექტრო ბატარეებსა და დატენვის ბატარეებში, იწვევს გრიპის მსგავს სიმპტომებს: შემცივნებას, ცხელებას და სახსრების ტკივილს. დიდი დოზებით მას შეუძლია კიბოს განვითარების პროვოცირება. მანგანუმის ხანგრძლივი ზემოქმედება თრგუნავს ნერვულ სისტემას და არ არსებობს ქრომის ან ტყვიის უსაფრთხო დონე.

რა თქმა უნდა, მაკიაჟზე მთლიანად უარის თქმის მიზეზი არ არსებობს. ზოგადად, ეს ლითონები არ არის ტუჩსაცხის ნაწილი, მაგრამ შეიძლება იქ მოხვდეს ტექნოლოგიური პროცესის დარღვევის გამო, საღებავების შემადგენლობაში ან არასერთიფიცირებული, სახლში დამზადებული აღჭურვილობის გამოყენებისას, რაც ხშირად მოქმედებს მიწისქვეშა მწარმოებლებზე. უმჯობესია დაეყრდნოთ ცნობილ ბრენდებს, ვიდრე დაიზიანოთ ჯანმრთელობა რაიმე უცნობით.

კიდევ რა არის ტუჩსაცხში?

ყველაზე თანამედროვე ტუჩსაცხი შეიცავს ფუტკრის ცვილს და აბუსალათინის ზეთს, რომელიც ბზინვარებას მატებს საღებავს. საინტერესოა, რომ ეს კომპოზიცია უკვე 400 წელზე მეტია არსებობს. ელიზაბეტ I-მაც კი ინტენსიურად გაავრცელა იგი ინგლისურ არისტოკრატიაში, სადაც თანამედროვე საღებავების ნაცვლად მცენარის წვენს იყენებდნენ. მართალია, ტუჩსაცხი ქილებში იყიდებოდა და სპეციალური ჯოხებით ან უბრალოდ თითით ისვამდნენ.

ტუჩსაცხის ფორმა, როგორც ახლა ვხედავთ, გაჩნდა საფრანგეთში 1884 წელს. აბრეშუმის ქაღალდში გახვეული ჯოხი დამზადდა იმავე ცვილის, აბუსალათინის ზეთის, ღორის და კარმინის საღებავისგან. ეს საღებავი შეიცავდა ალუმინს და ექსტრაქტს კოჩინებისგან, პაწაწინა მწერებისგან, რომლებიც იკვებებიან კაქტუსებით და სხვა ბალახოვანი მცენარეებით.

უნდა ითქვას, რომ მწერების გამოყენება კოსმეტიკაში არ არის ფრანგების გამოგონება. ჯერ კიდევ დედოფალ კლეოპატრას დროს იყენებდნენ დაქუცმაცებული ხოჭოებისა და ჭიანჭველებისგან მიღებულ შეღებვის პიგმენტებს.

ტუჩების გასაფერადებლად გამოიყენებოდა ნათელი ფერის ნებისმიერი ნივთიერება. მაგალითად, მესოპოტამიაში, იყენებდნენ ნახევრად ძვირფასი ქვების მტვერს.

ძველი ეგვიპტელები ასევე იყენებდნენ ერთგვარ საცხს, ურევდნენ წყალმცენარეების, იოდის და მცენარეული წარმოშობის ძალიან ტოქსიკური ნივთიერების, ბრომ-მანიტოლის ექსტრაქტს. გამოდის, რომ მიმზიდველობის ძიებაში ქალები მზად იყვნენ ბევრი რამ ეცადათ, წყალმცენარეებიდან ლითონებამდე და შხამებამდე. მართლაც, სილამაზე მსხვერპლს მოითხოვს.