x
image
ნათია ჩხობაძე
Mediator image
საიდან მოვიდა არქიტექტურაში გარგოლები?


ისინი შეიძლება იყოს საშინელი შესახედაობის ან სასაცილო, ზოგჯერ კი სრულიად უსირცხვილოები. მიუხედავად იმისა, რომ ესინი მითიური არსებებია, მათი ნახვა სავსებით შესაძლებელია . მაგალითად, დასავლეთ ევროპაში ისინი ამაყად სხედან ბევრ უძველეს შენობაზე. შეგიძლიათ გამოიცნოთ რაზე ვსაუბრობთ? რა თქმა უნდა, გარგოლის შესახებ.

მათ განსაკუთრებით ხშირად შეხვდებით შენობების ფასადებზე და სახურავებზე. უძველეს სასახლეებზე და თუნდაც შუა საუკუნეების სტილში გაკეთებულ თანამედროვე სახლებზე. მაშ ვინ არიან ეს არსებები? რატომ დაიწყეს მათით შენობების გაფორმება? და რატომ შეიცვალა გარგოლის ფუნქციები ასე ძალიან საუკუნეების განმავლობაში?

რუანის ურჩხული
ერთ-ერთი პირველი და, რა თქმა უნდა, ყველაზე ცნობილი ამბავი გარგოლის შესახებ იყო ლეგენდა რუანის შესახებ. ამ ლეგენდის მიხედვით, რუანის მიდამოებში ოდესღაც დრაკონი დასახლდა ჭაობებში. ამაზრზენმა ურჩხულმა, რა თქმა უნდა, ყოველმხრივ დაიწყო ადგილობრივი მაცხოვრებლების ცხოვრების დანგრევა.

ქალაქელებს არ შეეძლოთ შენობების აშენება, მინდვრებში მუშაობა და პირუტყვის ძოვება. ხალხმა იცოდა, რომ ნებისმიერ მომენტში ისინი შეიძლება გახდნენ ურჩხულის მსხვერპლი, რომელსაც კონტროლი არ ჰქონდა. მაგრამ დრაკონმა მართლაც გააკეთა ყველაფერი, რაც შეეძლო - მან მოიპარა ცხვარი და ძროხა, თავს დაესხა სენას გასწვრივ მცურავ სავაჭრო გემებს. ერთი სიტყვით, ამ მიწის ნამდვილი მფლობელივით იქცეოდა და სჯეროდა, რომ ყველაფრის გაკეთება შეეძლო.

image

რუანის ურჩხული
რუანის მაცხოვრებლებს ეშინოდათ, რომ ურჩხულს შეეძლო მათი ქალაქი მთლიანად გაენადგურებინა. ამის თავიდან ასაცილებლად, მას ყოველწლიური მსხვერპლშეწირვა დაიწყეს. ყოველწლიურად, როცა ურჩხულისთვის საშინელ ხარკს აგროვებდნენ, რუანის ქუჩებში ტირილი და კვნესა ისმოდა - ადამიანებს არ სურდათ საყვარელი ადამიანების მხეცის საჭმელად მიცემა.


უფრო მეტიც, მიუხედავად მისი ამაზრზენი გარეგნობისა, ეს არსება მდედრობით სქესს ეკუთვნოდა და სახელიც კი ჰქონდა - გარგოილი. საინტერესოა, რომ ეს ფრანგული სიტყვა მომდინარეობს ლათინური ტერმინიდან ფარინქსისა და ყელის შესახებ. ის ზოგჯერ ითარგმნება როგორც "ღრიალი" ან "შხეფება".

Чудовище из Руана

შესაძლოა, დრაკონს ასე ეწოდა იმიტომ, რომ ხშირად ასხამდა წყალს ჭაობთან გამავალ მოგზაურებს და ძირს სცემდა მათ. ზოგჯერ გარგოილი ტალღებსაც კი უგზავნიდა ქალაქს, რამაც დატბორა ზოგიერთი შენობა. საინტერესოა, მართლა ვერავინ მოახერხა ურჩხულის დამარცხება?

image

დრაკონის მკვლელი
უცნობია რამდენ ხანს გაგრძელდებოდა რუენელთა ტანჯვა, მათ ქალაქში რომ არ ყოფილიყო ძალიან მამაცი ადამიანი, რომელიც რისკავდა ურჩხულთან დაპირისპირებას. ეს იყო რუანის ადგილობრივი ეპისკოპოსი რომანი, რომელიც, სხვათა შორის, ებრძოდა არა მხოლოდ ურჩხულებს, არამედ წარმართებსაც, რისთვისაც მოგვიანებით წმინდანად შერაცხეს.

ჭაობებისკენ მიმავალმა რომანმა თანაშემწე წაიყვანა. ის მოქმედებდა როგორც "ცოცხალი სატყუარა" ცხოველის მოსატყუებლად. როდესაც გარგოილი თავისი ხვრელიდან გამოვიდა, ეპისკოპოსმა ლოცვისა და ჯვრის დახმარებით ურჩხულს ყოველგვარი ნება წაართვა. ის ბატკნისავით მშვიდი გახდა, რის შემდეგაც რუანის მცხოვრებლებმა ადვილად შეძლეს დრაკონის შეკვრა და ქალაქში ჩათრევა.

გარგოილის სიკვდილით დასჯა მთავარ მოედანზე მოხდა. მაგრამ თუ ურჩხულის სხეული ადვილად დაიწვა ცეცხლში, მაშინ მისი თავი და კისრის ნაწილი ხელუხლებელი რჩებოდა ცეცხლისგან.

ბოლოს რუანელებმა გადაწყვიტეს ურჩხულის თავი ადგილობრივი საკათედრო ტაძრის სახურავზე დაედოთ - როგორც ბოროტებაზე გამარჯვების სიმბოლო. ადვილი მისახვედრია, რომ მოგვიანებით ეს ტრადიცია სხვა ქალაქებმაც მიიღეს. მართალია, ყველასთვის არ იყო საკმარისი ცოცხალი გარგოლები და, შესაბამისად, შენობების გაფორმება დაიწყო ამ მონსტრების ქვის ქანდაკებებით ან ბრინჯაოს ქანდაკებებით. მაგრამ როგორ შეიცვალა ამ მონსტრის ფუნქციები დროთა განმავლობაში?

image

ითვლებოდა, რომ ეს მხეცი სიმბოლოა სიკეთის გამარჯვეის ბოროტებაზე. გარდა ამისა, თანდათან გარგოლებს უწოდეს უსაფრთხოების, კეთილდღეობისა და წარმატების სიმბოლო.

თუმცა, დროთა განმავლობაში, გარგოლები აღიქმებოდნენ არა როგორც მფარველები ან დამარცხებული მონსტრები, არამედ როგორც ძალიან პრაქტიკული ელემენტი. ბევრ საკულტო ევროპულ ნაგებობაზე შეგიძლიათ შეამჩნიოთ გარგოილის პირი, რომელიც წვიმის დროს წყლის ნაკადებს აფრქვევს.

დიახ, ლეგენდარული მონსტრების მახასიათებლების გათვალისწინებით, ჭკვიანმა არქიტექტორებმა გადაწყვიტეს მათთან ერთად დაამშვენონ სადრენაჟო სისტემები. მაგრამ დიდ შენობაზე ერთი ან ორი სანიაღვრე არ იყო საკმარისი, ამიტომ მათ თანდათან მიატოვეს გარგოლები და უპირატესობა მიანიჭეს ჩვეულებრივ სანიაღვრე მილებს

image

თუმცა, დღესაც გარგოლები ბევრ შენობაზე ჩანს - არა მხოლოდ ძველ, არამედ თანამედროვე სახლებზეც. რა თქმა უნდა, ამ დღეებში ეს უფრო სტილისა და მოდის დამსახურებაა, ვიდრე შენობის ფასადის დიზაინში განსაკუთრებული მნიშვნელობის მინიჭების მცდელობა.

0
74
1-ს მოსწონს
ავტორი:ნათია ჩხობაძე
ნათია ჩხობაძე
Mediator image
74
  
კომენტარები არ არის, დაწერეთ პირველი კომენტარი
0 1 0