რეკორდულმა ხანძარმა მოიცვა სამხრეთ ამერიკა და შექმნა ტოქსიკური კვამლის ღრუბელი, რომელიც მოიცავს დაახლოებით 10 მილიონი კვადრატული კილომეტრის ფართობს.

სამხრეთ ამერიკას ემუქრება რეკორდული ხანძარი, რომელიც გამოწვეულია ძლიერი გვალვით და გაუარესდა კლიმატის ცვლილებით. მასიურმა ხანძრებმა ასევე გამოიწვია შავი წვიმა, მწვანე მდინარეები და ჰაერის საშიში დაბინძურება, რაც თითქმის 50-ჯერ მეტია, ვიდრე ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციის მიერ რეკომენდებული დონეები, წერს Live Science.

1 იანვრიდან 16 სექტემბრის ჩათვლით, კონტინენტზე დაფიქსირდა 364, 485 ტყის ხანძარი, რამაცც გადააჭარბა წინა 2007 წლის რეკორდს. ბრაზილიის კოსმოსური კვლევის ინსტიტუტის თანახმად, ამაზონის ისტორიულმა გვალვამ მნიშვნელოვნად გააუარესა ხანძრების გავრცელება მთელს კონტინენტზე. გაითვალისწინეთ, რომ ხანძრების უმეტესობა ადამიანის საქმიანობას მიეკუთვნებოდა, მაგრამ სწორედ გვალვამ შექმნა ხელსაყრელი პირობები ხანძრის სწრაფი გავრცელებისთვის. შედეგად, ბრაზილიის დაახლოებით 60% ამჟამად დაფარულია კვამლით.

მკვლევარების აზრით, მთლიანობაში, მეზობელი ქვეყნებისა და ატლანტის ოკეანის ჩათვლით, ტოქსიკური ღრუბელი ფარავს წარმოუდგენელ 10 მილიონ კვადრატულ კილომეტრს. შედარებისთვის, ეს უფრო დიდია, ვიდრე მთელი შეერთებული შტატები.

სან პაულოს სახელმწიფო უნივერსიტეტის მცენარეთა ეკოლოგიის ლაბორატორიის მკვლევარის, ალესანდრა ფიდელისის თქმით, ბრაზილიაში ჰაერის ხარისხი სამწუხაროდ არასდროს ყოფილა იმაზე ცუდი, ვიდრე დღეს არის. ატმოსფეროს მეცნიერებათა ექსპერტმა და ურუგვაის ტექნოლოგიური ლაბორატორიის ჰაერის ხარისხისა და გამონაბოლქვის განყოფილების წევრმა, ნატალია გილმა, ასევე თქვა, რომ ჰაერის ხარისხის პროგრესული დაქვეითება იყო სამხრეთ ბრაზილიის ქალაქებში, ასევე, ჩრდილოეთ არგენტინაში, ბოლივიაში, პარაგვაის და ჩრდილო-აღმოსავლეთ ურუგვაის.

ბოლო კვირების განმავლობაში, მეცნიერებმა ასევე დააფიქსირეს შავი ნახშირბადის, მკვრივი ნაწილაკების და აირების მნიშვნელოვანი ზრდა, მათ შორის ოზონი, აზოტის ოქსიდი და ნახშირბადის მონოქსიდი. ადგილობრივ მოსახლეობას ასევე შეექმნა ცუდი ხილვადობა "შავი წვიმის" გამო. ნალექი, რომელიც შავდება ფერფლისა და ჭვარტლის შერევის გამო. ამავდროულად, კონტინენტის ზოგიერთი მდინარე ზურმუხტისფერი გახდა ძლიერი გვალვის შედეგად გამოწვეული წყალმცენარეების გაზრდის გამო.

პათოლოგისა და სან პაულოს უნივერსიტეტის მედიცინის ფაკულტეტის პროფესორის, პაულო სალდივას თქმით, კონტინენტზე გაჩენილი კვამლი შეიძლება შევადაროთ სიგარეტის კვამლს - ის შეიცავს ტოქსიკურ ნივთიერებებს, რომლებიც სხეულში შედიან თვალების, სასუნთქი გზებისა და ფილტვების მეშვეობით. მკვლევარები აღნიშნავენ, რომ მეტროპოლიაში მანქანებისა და მრეწველობისგან დაბინძურების დონე დღეში 4-5 ღერი სიგარეტის მოწევის ტოლფასია. შედარებისთვის, დღევანდელი მდგომარეობა სიგარეტის ერთმანეთის მიყოლებით მოწევას ჰგავს.

ბოლო ათწლეულების განმავლობაში გარემოს ცვლილებებმა, მიწის გამოყენების ცვლილებებთან ერთად, მნიშვნელოვნად შეცვალა ხანძრის რეჟიმმა. გაითვალისწინეთ, რომ მშრალი სეზონები ბრაზილიაში ყოველთვის არსებობდა, მაგრამ ბოლო 10 წლის განმავლობაში წვიმის გარეშე დღეების საშუალო რაოდენობა 80-დან 100-მდე გაიზარდა. ფიდელისის აზრით, სავარაუდო მიზეზი არის კლიმატის ცვლილება, რომელიც გამოწვეულია ადამიანის აქტივობით.

ნალექების ცვლილებების გარდა, ტემპერატურის, ნიადაგის ტენიანობის და ნახშირორჟანგის დონის მატებამ შეიძლება გავლენა მოახდინოს ხანძრის დროზე, ზომაზე, ხანგრძლივობაზე, სიხშირესა და ინტენსივობაზე. დაკვირვებებმა აჩვენა, რომ ბრაზილიის დიდ ნაწილში ეს ცვლილებები ვლინდება უფრო თბილი ტემპერატურის სახით, ასევე ნალექის შემცირებით და ექსტრემალური გვალვების რაოდენობისა და ხანგრძლივობის გაზრდით.