კალიგულა ისტორიაში დარჩა, როგორც სამი ყველაზე სასტიკი რომის იმპერატორიდან ერთ-ერთი, რომელსაც ადანაშაულებდნენ ყველა შესაძლო ცოდვაში. უკვე შეუძლებელია იმის ცოდნა, თუ როგორ მოხდა ყველაფერი სინამდვილეში. მხოლოდ ერთი რამ არის ცნობილი: იმპერატორს ძალიან უყვარდა ფუფუნება. მან მსოფლიოს ყველაზე დიდი სიამოვნების გემებიც კი ააგო, რომლებზეც ახლა ნადირობენ.

კალიგულა მართავდა რომის იმპერიას 37-დან 41 წლამდე. ამ მოკლე პერიოდის განმავლობაში მან მოიპოვა სასტიკი ლიდერის რეპუტაცია, რომელიც ცნობილია თავისი ექსცენტრიული ქცევით და წარმოუდგენელი ორგიებით. თანამედროვეები ამტკიცებენ, რომ ის გატაცებული იყო იმიჯის გამუდმებით შენარჩუნებით და ხანდახან ახორციელებდა უცნაურ პროექტებს, ხარჯებს არ იშურებდა. ასე რომ, მისი ბრძანებით აშენდა სამი უზარმაზარი ხომალდი, რომლებმაც რომაელებისთვის წმინდად მიიჩნეულ პატარა ტბა ნემში გაუშვეს.

იმ დროსთვის ეს იყო ყველაზე დიდი გემები მსოფლიოში: დაახლოებით 70 მეტრი სიგრძით, 20 მეტრი სიგანე. მათზე ქვის ნაგებობები იყო - თითქმის მიწაზე. გემები ნიჩბების მწკრივებითა და ქარით მოძრაობდნენ, მათ ანძებს მეწამული აბრეშუმის აფრები ამშვენებდა. გემი ბრუნდებოდა ოთხი უზარმაზარი საჭის ნიჩბის დახმარებით, თითოეული 11, 3 მეტრი სიგრძით.

ძველი რომაელი მწერალი და ისტორიკოსი გაიუს სვეტონიუს ტრანკილუსი ამ ხომალდებს ასე აღწერს:
„... ათი რიგი ნიჩბები... ყოველი ხომალდის წინა მხარე ძვირფასი ქვებით ანათებდა... მათ ჰქონდათ საკმარისი აბანოები, გალერეები და სალონები და გასართობები . ხარობდა ყურძენი და ხეხილი“.






თითოეულ გემს ამშვენებდა მარმარილო, მოზაიკა და მოოქროვილი სპილენძის ფილებით. გემები სანტექნიკით იყო აღჭურვილი და ონკანებიდან ცხელი წყალი მოედინებოდა. წყალმომარაგების ზოგიერთი ნაწილი უხვად იყო მორთული მგლების, ლომების და მითიური არსებების თავებით.





კალიგულა ხშირად სტუმრობდა თავის გემებს, დროს ატარებდა სხვადასხვა, არა ყოველთვის წესიერ აქტივობებში. ზოგიერთი ისტორიული გადმოცემის თანახმად, კალიგულას გემები იყო ორგიების, მკვლელობების, სისასტიკის, მუსიკისა და სპორტული შეჯიბრებების ადგილი.





41 წელს ექსტრავაგანტული კალიგულა მოკლეს პრეტორიანელმა შეთქმულებმა. მალევე, მის „სიამოვნების გემებს“, რომლებიც მხოლოდ ერთი წლით ადრე გაუშვა, ჩამოართვეს ძვირფასი ნივთები და შემდეგ განზრახ ჩაძირეს. მომდევნო საუკუნეებში ისინი სრულიად დავიწყებას მიეცა.






მე-15 საუკუნეში გაჩნდა პირველი ჭორები ნემის ტბის წყლის ქვეშ რაღაც „საინტერესო“ არსებობის შესახებ. 1842 წლისთვის კალიგულას გემების საიდუმლო ჯერ კიდევ არ იყო გამჟღავნებული. მკვლევარი იერემია დონოვანი წერდა:
„ამ ტბის სიღრმეში არის ნაშთები, რასაც ზოგი ტიბერიუსის გალეას უწოდებს, ზოგიც ტრაიანეს, მაგრამ სინამდვილეში ტბის ნაპირზე აშენებულ შენობების ჯგუფს ჰგავს. მე-16 საუკუნეში წყალქვეშა ზარის ამ ადგილს ეწვია არქიტექტორი მარჩი [სამხედრო ინჟინერი], რასაც მოჰყვა კიდევ რამდენიმე. აღმოჩნდა ხის კარკასი, რომელიც დაკავშირებულია ბრინჯაოს ლურსმნებით, დაფარული დიდი ფილებით, რომელიც ეყრდნობოდა რკინის გისოსს“.




1920-იან წლებში იტალიელმა დიქტატორმა ბენიტო მუსოლინიმ ბრძანა იდუმალი ობიექტის დეტალური გამოკვლევა. 1928-32 წლებში მნიშვნელოვანი ძალისხმევა გაკეთდა ტბის გადინებაზე. ტალახის ფსკერზე აღმოაჩინეს ორი გემი: 70 და 73 მეტრი სიგრძისა და მათთან ერთად ბრინჯაოს მრავალი ნივთი. აღმოჩენილმა ქანდაკებებმა და დეკორაციებმა დაადასტურა, რომ ეს გემები სპეციალურად იმპერატორ კალიგულასთვის ააგეს.

უზარმაზარი სტრუქტურები გადაიტანეს ანგარში და გაიხსნა მუზეუმი. სამწუხაროდ, 1944 წელს ბრძოლების დროს მუზეუმი განადგურდა და ორივე გემი დაიწვა. შემორჩენილი დეტალები და ბრინჯაოს დეკორაციები დღეს შეგიძლიათ ნახოთ Museo Nazionale Romano-ში.

ნახევარი საუკუნის შემდეგ იტალიაში კვლავ გაჩნდა ინტერესი კალიგულასა და მისი გემების მიმართ. 2011 წელს პოლიციამ განაცხადა, რომ „შავმა არქეოლოგებმა“ ნემის ტბის მახლობლად აღმოაჩინეს იმპერიული სამარხი და გაძარცვეს იგი. და სულ ახლახან, პატარა ტბამ კვლავ მიიპყრო ყურადღება. ადგილობრივმა მეთევზეებმა განაცხადეს, რომ როდესაც ბადეები ფსკერს აღწევს, ისინი ხშირად იჭერენ უძველეს ნივთებს. ახლა თვალწარმტაცი ტბა კვლავ აღორძინდება: მეცნიერები სონარს იყენებენ ფსკერის შესამოწმებლად, მყვინთავები კი ეძებენ იმპერატორ კალიგულას მესამე, ყველაზე დიდ გემს.