x
image
მანანა თურმანიძე
როგორ შევცვალოთ ბიოლოგიური ასაკი და გავიხანგრძლივოთ ახალგაზრდობა
image



ბიოლოგიური ასაკის შეცვლა დაგეხმარებათ უფრო დიდხანს იცოცხლოთ და შეამციროთ დემენციისა და ინსულტის რისკი.


8 ჩვევა, რომელიც დაგეხმარებათ ასაკის შეცვლაში


ადამიანებს, რომელთა ბიოლოგიური ასაკი აღემატება მათ ქრონოლოგიურ ასაკს, აქვთ ინსულტისა და დემენციის "მნიშვნელოვნად გაზრდილი" რისკი - მაშინაც კი, როდესაც მოწევა, სასმელი, Სხეულის მასის ინდექსი და სხვა რისკ-ფაქტორები ამოღებულია დღის წესრიგიდან.



ამის შესახებ ნათქვამია შვედურ კვლევაში, რომელიც გამოქვეყნდა კვირას ჟურნალში „ნევროლოგია, ნეუროქირურგია და ფსიქიატრია“ (Neurology, Neurosurgery and Psychiatry). როდესაც კვლევა დაიწყო, მკვლევარებმა გამოიკვლიეს 40-დან 70 წლამდე ასაკის, დიდი ბრიტანეთის 325, 000-ზე მეტი ჯანმრთელი მაცხოვრებლის მონაცემები. მათ გამოთვალეს თითოეული მონაწილის ბიოლოგიური ასაკი 18 ბიომარკერის გამოყენებით, მათ შორის:

  • სისხლის ლიპიდები
  • Შაქრის დონე სისხლში
  • არტერიული წნევა
  • ფილტვის ფუნქცია
  • Წელის გარშემოწერილობა
  • სისხლის წითელი უჯრედების რაოდენობა
  • ლიმფოციტები
  • სისხლის შარდოვანას აზოტი
  • კრეატინი
  • ალბუმინი
  • ტუტე ფოსფატაზა
  • გლიკირებული ჰემოგლობინი
  • შარდმჟავა
  • C-რეაქტიული ცილა

ცხრა წლის შემდეგ, მკვლევარებმა გამოიკვლიეს, განუვითარდათ თუ არა მონაწილეებს დემენცია, ინსულტი, ALS (ლუ გერიგის დაავადება) ან პარკინსონის დაავადება და იყო თუ არა რაიმე ტენდენციები მათ ბიოლოგიურ ასაკში, ვისაც ჰქონდათ მაღალი ბიოლოგიური ასაკი, ქრონოლოგიურ ასაკთან შედარებით. მათ აღმოაჩინეს, რომ უფრო მაღალი ბიოლოგიური ასაკი, ვიდრე ქრონოლოგიური ასაკი, როგორც ჩანს, იწვევდა დემენციის, განსაკუთრებით ვასკულარული დემენციის რისკს; თავის ტვინში სისხლის შედედების გამო იშემიურ ინსულტს; და ALS, ნეიროდეგენერაციულ მდგომარეობას.


უფრო სუსტი აშკარა კავშირი იყო გაზრდილ ბიოლოგიურ ასაკსა და ალცჰეიმერის დაავადებასა და მოტორული ნეირონების სხვა დაავადებებს შორის, მათ შორის პროგრესირებადი ზურგის კუნთოვანი ატროფია და პირველადი გვერდითი სკლეროზი.


მკვლევართა სხვა აღმოჩენებს შორის არის შემდეგი დასკვნები:


  • რაც უფრო მეტ ჰაერს ამოისუნთქავს ადამიანი იძულებითი ჩასუნთქვის დროს, მით უფრო დაბალია დემენციისა და იშემიური ინსულტის განვითარების რისკი.
  • სისხლის წითელი უჯრედების უფრო მაღალი რაოდენობა, როგორც ჩანს, მიუთითებს დემენციის გაზრდილ რისკზე.
  • დემენციის განვითარების ყველაზე დიდი რისკის ქვეშ არიან 60 წლამდე ასაკის ქალები, რომლებსაც აქვთ გაზრდილი ბიოლოგიური ასაკი.
  • არ აღმოჩნდა კავშირი გაზრდილ ბიოლოგიურ ასაკსა და პარკინსონის დაავადების განვითარებას შორის.

„თუ ადამიანის ბიოლოგიური ასაკი რეალურ ასაკს ხუთი წლით აღემატება, მათ აქვთ ვასკულარული დემენციის ან ინსულტის განვითარების 40%-ით გაზრდილი რისკი“, აღნიშნავს კვლევის ორ წამყვან ავტორთაგან ერთ-ერთი, ჯონათან მაკი, კაროლინსკას უნივერსიტეტის სამედიცინო ეპიდემიოლოგიისა და ბიოსტატისტიკის დეპარტამენტის დოქტორანტი, შვედეთი.


მიუხედავად იმისა, რომ კვლევა იყო დაკვირვებითი და ვერ ამტკიცებს მიზეზ-შედეგობრიობას, ის გვიჩვენებს, რომ შესაძლებელია ასაკთან დაკავშირებული დაავადებების სიხშირის შემცირება ან მათი გაჩენის გადავადება ბიომარკერების გაუმჯობესებით, ამბობენ ავტორები.


ბიოლოგიური და ქრონოლოგიური ასაკი


რა განსხვავებაა ბიოლოგიურ და ქრონოლოგიურ ასაკს შორის? მარტივად რომ ვთქვათ, ქრონოლოგიური ასაკი აღნიშნავს, თუ რამდენი წელია ცოცხლობთ, ანუ სანთლების რაოდენობას თქვენს სადღესასწაულო ტორტზე - ხოლო ბიოლოგიური ასაკი არის თქვენი უჯრედების ასაკი.


ბიოლოგიურ ასაკს ასევე უწოდებენ ეპიგენეტიკურ ასაკს. აშშ-ს ჯანმრთელობის ეროვნული ინსტიტუტის თანახმად, ეპიგენომი „შედგება ქიმიური ნაერთებისგან, რომლებიც ცვლის ან ასახავს გენომს ისე, რომ ეუბნება მას, რა უნდა გააკეთოს, სად და როდის გააკეთოს ეს“.


ეს ცვლილებები - გავლენიანი გარემო ფაქტორებით, როგორიცაა სტრესი, დიეტა, ნარკოტიკები და დაბინძურება - შეიძლება გადაეცეს უჯრედიდან უჯრედს მათი გაყოფისას და თაობიდან თაობას. მიუხედავად იმისა, რომ ქრონოლოგიური ასაკის შეცვლა შეუძლებელია, ბიოლოგიური, ანუ ეპიგენეტიკური ასაკი შეიძლება შეიცვალოს.


მეცნიერებმა უკვე იცოდნენ, რომ დაწინაურებული ქრონოლოგიური ასაკი არის ისეთი საერთო ნევროლოგიური დარღვევების განვითარების რისკის ფაქტორი, როგორიცაა ნეიროპათია, ალცჰეიმერის დაავადება და პარკინსონის დაავადება. მაგრამ იმის გამო, რომ ერთი და იგივე ქრონოლოგიური ასაკის ადამიანები, ასაკის მატების სხვადასხვა ტემპს ექვემდებარებიან, ეს არის „საკმაოდ არაზუსტი საზომი“, როდესაც საქმე ეხება დაავადების განვითარების პროგნოზს, აცხადებს სარა ჰეგი - ასოცირებული პროფესორი და კვლევის წამყვანი ავტორი კაროლინსკის ინსტიტუტის სამედიცინო ეპიდემიოლოგიისა და ბიოსტატისტიკის დეპარტამენტში - ნათქვამია საინფორმაციო გამოშვებაში.


წინა კვლევამ აჩვენა აშკარა კავშირი ამაღლებულ ბიოლოგიურ ასაკსა და ზოგიერთი კიბოს, დეპრესიის, შფოთვისა და სიკვდილის განვითარების რისკებს შორის. მაგრამ მცირე სამუშაო გაკეთდა ბიოლოგიური ასაკის პოტენციურ ზემოქმედებაზე ნევროლოგიური დარღვევების განვითარებაზე, წერენ ავტორები და დასძენენ, რომ ისინი შემდეგში გეგმავენ შეისწავლონ მისი გავლენა სხვა დაავადებებზე.



როგორ შევანელოთ და კიდევ შევცვალოთ ბიოლოგიური დაბერება


კარგი ამბავი არის ის, რომ: ბიოლოგიური დაბერების პროცესი შეიძლება შენელდეს - იმდენად, რომ ადამიანის ბიოლოგიური ასაკი შეიძლება დაეცეს ქრონოლოგიურ ასაკს ქვემოთ.


ეს არის ამერიკის გულის ასოციაციის მიერ ორშაბათს გამოქვეყნებული სია ახალი კვლევის თანახმად. მეცნიერებმა გამოიკვლიეს კავშირი ბიოლოგიურ ასაკსა და ასოციაციის მიერ განსაზღვრულ "სიცოცხლისთვის აუცილებელი 8“ -ს შორის, რომელიც მოიცავს შემდეგს:

  • უკეთესი კვება
  • აქტიური ცხოვრების წესი
  • თამბაქოსთვის თავის დანებება
  • ჯანსაღი ძილი
  • წონის მართვა
  • ქოლესტერინის კონტროლი
  • სისხლში შაქრის მართვა
  • არტერიული წნევის მართვა

6, 500-ზე მეტი ზრდასრული მონაწილის ჩანაწერების შესწავლის შემდეგ, მათ აღმოაჩინეს, რომ ჯანსაღი გულ-სისხლძარღვთა ჯანმრთელობა - როგორც ეს ზემოაღნიშნული ფაქტორებით იზომება - დაკავშირებულია ნელ ბიოლოგიურ დაბერებასთან. ჯანსაღი კარდიოვასკულური ჯანმრთელობის მქონე მონაწილეებს ქრონოლოგიურ ასაკთან შედარებით დაბალი ბიოლოგიური ასაკი ჰქონდათ.


მკვლევარებმა დაადგინეს, მაგალითად, მაღალი გულ-სისხლძარღვთა ჯანმრთელობის მქონე ადამიანების საშუალო ქრონოლოგიური ასაკი იყო 41 წელი, მაგრამ მათი საშუალო ბიოლოგიური ასაკი იყო 36 და პირიქით, დაბალი გულ-სისხლძარღვთა ჯანმრთელობის მქონე ადამიანების საშუალო ქრონოლოგიური ასაკი იყო 53 წელი, მაგრამ მათი საშუალო ბიოლოგიური ასაკი იყო 57.


მკვლევარებმა განაცხადეს, რომ მონაწილეებს, რომლებმაც მიაღწიეს ყველაზე მაღალ ქულას ზემოხსენებულ საკონტროლო სიაში და შესაბამისად, მიჩნეულ იქნა, რომ ჰქონდათ კარგი გულ-სისხლძარღვთა ჯანმრთელობა, ჰქონდათ ბიოლოგიური ასაკი, რომელიც საშუალოდ ექვსი წლით უმცროსი იყო, ვიდრე მათი ქრონოლოგიური ასაკი.


„ეს აღმოჩენები გვეხმარება გავიგოთ კავშირი ქრონოლოგიურ ასაკსა და ბიოლოგიურ ასაკს შორის და როგორ დაგვეხმარება ცხოვრების ჯანსაღი წესის დაცვა იმაში, რომ უფრო დიდხანს ვიცხოვროთ“, - ამბობს დოქტორი დონალდ მ. ლოიდ-ჯონსი, ჯგუფის ხელმძღვანელი და წარსულში ამერიკის გულის ასოციაციის პრეზიდენტი.


„ყველას სურს დიდხანს იცხოვროს, ჩვენ გვსურს უფრო დიდხანს ვიყოთ ჯანმრთელად, რათა დავტკბეთ ცხოვრებით და გვქონდეს ცხოვრების მაღალი ხარისხი, რაც შეიძლება მეტი ხნის განმავლობაში.

1
164
1-ს მოსწონს
ავტორი:მანანა თურმანიძე
მანანა თურმანიძე
164
  
2023, 12 ნოემბერი, 23:07
კომენტარი ცარიელია ან წაშლილია

0 1 1