x
image
მანანა თურმანიძე
კეთრი დაბრუნდა - "ღვთის რისხვაა" თუ თანამედროვე სამედიცინო პრობლემა?
image


მიუხედავად იმისა, რომ კეთრი (ასევე ცნობილი, როგორც ჰანსენის დაავადება) აღიქმება, როგორც არქაული სენი, ის ჯერ კიდევ აინფიცირებს 200 000-ზე მეტ ადამიანს 120 ქვეყანაში - და აშშ ერთ-ერთი მათგანია.


დაავადებათა კონტროლის ცენტრის (CDC) ახალი ანგარიში აჩვენებს, რომ კეთრის 159 შემთხვევიდან, რომელიც დაფიქსირდა აშშ-ში 2020 წელს, დაახლოებით ერთი მეხუთედი ცენტრალური ფლორიდადან იყო.


ამ შემთხვევებიდან 34 პროცენტი ადგილობრივად იყო შეძენილი, რაც იმას ნიშნავს, რომ კეთრი პოტენციურად ენდემური ხდება შტატში.



კეთრი, რომელიც ასევე ცნობილია როგორც ჰანსენის დაავადება, უფრო ბიბლიური დასჯის უძველეს მეთოდს ჰგავს, ვიდრე თანამედროვე სამედიცინო პრობლემას. ყოველივე ამის შემდეგ, ის განკურნებადია თითქმის 80 წლის განმავლობაში. მაგრამ მიუხედავად მისი საუკუნოვანი კონოტაციისა, ბაქტერია (Mycobacterium leprae- ჰანსენის ჩხირი, ან ჰანსენის ბაცილა) რჩება რეალურ და ძალიან აქტუალურ საფრთხედ, 120 ქვეყანაში დაახლოებით 200 000 ადამიანს აღენიშნება დაავადების დამახასიათებელი ნიშნები - ძირითადად კანის დაზიანებები, სიმსივნეები, წყლულები და მგრძნობელობის დაკარგვა და შეერთებული შტატები არის ამ შესაშური სიის წევრი.


შეერთებულ შტატებში ყოველწლიურად ფიქსირდება კეთრის დაახლოებით 150 შემთხვევა, რომელთაგან ბევრი დაკავშირებულია იმ ქვეყნებთან, სადაც ეს დაავადება ენდემურია. მაგრამ დაავადებათა კონტროლისა და პრევენციის ცენტრების მიერ ამ კვირაში გამოქვეყნებული შემთხვევათა ახალი ანგარიში აჩვენებს, რომ აშშ-ს სამხრეთ-აღმოსავლეთი და განსაკუთრებით ცენტრალური ფლორიდა, დაავადების განსაკუთრებულ კერად იქცა.


”დაფიქსირებული შემთხვევების რაოდენობა გაორმაგდა სამხრეთ-აღმოსავლეთის შტატებში ბოლო ათწლეულის განმავლობაში. ჰანსენის დაავადების ეროვნული პროგრამის მიხედვით, 2020 წელს შეერთებულ შტატებში დაფიქსირდა 159 ახალი შემთხვევა; ფლორიდა იყო ამ მოხსენების თავში, შტატებს შორის, ”- ნათქვამია საქმის ანგარიშში ”კერძოდ, ცენტრალური ფლორიდა შეადგენდა ფლორიდაში დაფიქსირებული შემთხვევების 81 პროცენტს და ქვეყნის მასშტაბით დაფიქსირებული შემთხვევების თითქმის მეხუთედს.”


მაგრამ ერთ-ერთი ყველაზე შემაშფოთებელი სტატისტიკა არის ის, რომ დაფიქსირებული შემთხვევების 34 პროცენტში ითვლება, რომ დაავადება ადგილობრივად არის შეძენილი. ეს ნიშნავს, რომ კეთრი შეიძლება გახდეს ენდემური დაავადება ცენტრალურ ფლორიდაში. მკვლევარები აღნიშნავენ, რომ დაავადება სავარაუდოდ ვრცელდება ადამიანთან ხანგრძლივი კონტაქტით (რესპირატორული, წვეთოვანი გზით). მაგრამ ის ასევე შეიძლება გავრცელდეს ზოოტროპული მეთოდებით - ცხოველთან ადამიანის კონტაქტით - რადგან ზოგიერთი ადგილობრივი ცხრა ზოლიანი არმადილო (Dasypus novemcinctus) შეიცავდა იგივე კეთრის შტამებს.


შემაშფოთებელია, რომ ეს ამბავი მხოლოდ რამდენიმე თვის შემდეგ მოდის მას შემდეგ, რაც CDC-მ ასევე გამოავლინა ადგილობრივად შეძენილი მალარიის შემთხვევები - ტეხასში და აგრეთვე ფლორიდაში. ორივე მალარია და კეთრი განიხილება ტროპიკულ და სუბტროპიკულ დაავადებებად, ამიტომ ფლორიდა არის ასეთი პრობლემური ინფექციების მასპინძლობის სავარაუდო კანდიდატი.


მიუხედავად იმისა, რომ ამერიკის შეერთებულ შტატებში დაავადების აღორძინება ნამდვილად ცუდი ამბავია, კეთრი არ არის ისეთი დამღუპველი, როგორც ეს უძველესი ბიბლიური თხზულებებიდან შეიძლება ჩანდეს. ჯერ ერთი, ძველ ტექსტებში აღწერილი "კეთრი" სავარაუდოდ არ არის თანამედროვე ჰანსენის დაავადების აღწერა (და არა, თითები და კიდურები უბრალოდ არ დაგცვივათ). ასევე, ადამიანების 95% ბუნებრივად არის იმუნური ამ დაავადების მიმართ, რაც იმას ნიშნავს, რომ ადამიანების მხოლოდ ძალიან მცირე ნაწილი შეიძლება დაინფიცირდეს ბაქტერიით პირველ რიგში. დაბოლოს, დაავადების მკურნალობა შედარებით მარტივია, მრავალი მედიკამენტური თერაპიით და როგორც კი ვინმე მკურნალობას დაიწყებს, მას აღარ შეუძლია სხვებზე გავრცელება.


ასე რომ, მიუხედავად იმისა, რომ ნამდვილი კეთრი არ არის აუცილებლად "ღვთის რისხვა" ტიპის რამ, კლიმატის ცვლილების გამო ტემპერატურის დათბობა მხოლოდ უფრო მეტ დაავადებას მოუტანს აშშ-ს სამხრეთ-საზღვაო ნაწილებს - და ზოგიერთზე აცრა შეიძლება არც ისე იოლი იყოს.


წყარო: popularmechanics.com

0
129
1-ს მოსწონს
ავტორი:მანანა თურმანიძე
მანანა თურმანიძე
129
  
კომენტარები არ არის, დაწერეთ პირველი კომენტარი
0 1 0