რუსეთში ყველაზე იდუმალ მდინარედ ითვლება სუოიოკი, რომელიც არის ულამაზესი კარელიის მდინარის ზედა შენაკადი. მხოლოდ 11, 6 კმ სიგრძით, იგი მთელ მსოფლიოში ცნობილი გახდა თავისი უნიკალურობით... და მოუვლელობითაც

საპირისპირო ნაკადი

სუოიოკის არხის სახელი, რომელიც ჩამოყალიბებულია ორი ფინური სიტყვისგან "suo" - ჭაობი და "yoki" - მდინარე, მჭევრმეტყველად ხსნის იმ ტერიტორიის ლანდშაფტს, რომლის მეშვეობითაც მისი წყლები იქმნება.

სუოჟარვის რეგიონის ჭაობიანი ტერიტორიის მორწყვით, რომელიც მდებარეობს ხეობაში ონეგასა და ლადოგას ტბებს შორის, მდინარე სუოიოკი სათავეს იღებს სუოიარვის ტბიდან.

მდინარე სუოიოკი, რომელიც შემოსაზღვრულია დაბალი ნაპირებით ფიჭვნარით, ყოველ ერთ ან ორ კვირაში ერთხელ იცვლის მიმართულებას ეს საინტერესო ფენომენი შეინიშნება წელიწადში მინიმუმ 15-ჯერ და განსაკუთრებით ხშირად ცივი ამინდის დაწყებისას. ახლომახლო მცხოვრები ხალხი ამბობს, რომ ზამთარში ისინი ძალიან სანახაობრივი ფენომენის მომსწრენი არიან. ყოველ ჯერზე, როცა მდინარის დინება ცვლის მიმართულებას, ის მოულოდნელად იწყებს დათბობას და ყინული დნება, საიდანაც რაიონში ყველაფერი ორთქლის ღრუბლებით არის მოცული.

მეცნიერებმა, რომლებიც ცდილობენ გაარკვიონ შუიას ამ შენაკადის ინვერსიის მიზეზი, წამოაყენეს სხვადასხვა ვერსია, რომელთაგან თითოეული ეფუძნება საკუთარ მტკიცებულებებს.

ქვედა ზამბარები

მკვლევართა პირველი ჯგუფი თვლის, რომ საპირისპირო ნაკადი, რომელიც პერიოდულად არღვევს მდინარე სუოიოკის წყლებს, წარმოიქმნება ძლიერი ქვედა წყაროების გავლენით. ეს წყაროები მდებარეობს სუოჟარვის ტბაში, საიდანაც რეალურად მოედინება ეს უჩვეულო მდინარე. როდესაც ბუნებრივ წყალსაცავში წყაროების წნევა სუსტდება, მასში წყლის დონე იკლებს, მდინარე სუოიოკი იწყებს ტბაში ჩადინებას. და იმ პერიოდში, როდესაც ქვედა წყაროები მთელი ძალით სცემს, ბუნებრივი წყალსაცავი ივსება წყლით და იწყებს მდინარე სუოიოკის კვებას, რომელიც წნეხის ქვეშ ბრუნდება და მიედინება მდინარე შუიაში.

კაშხლის რეგულირება

მეცნიერთა მეორე ჯგუფი მდინარე სუოიოკის საპირისპირო დინებას მისი მცირე დახრილობითა და ვერხნესვირსკაიას ჰიდროელექტროსადგურის კაშხლით დინების მარტივი რეგულირებით ხსნის. ამ სცენარით, თავად ონეგას წყალსაცავი გადაანაწილებს მდინარე შუიას არხში და მის შენაკადებში დაგროვილ წყლის რაოდენობას. წყალსაგდებიდან გამომდინარე, წყალსაცავში წყლის დონე შეიძლება გაიზარდოს ან დაეცეს, რითაც იცვლება მდინარე სუოიოკის დინების მიმართულება პირდაპირიდან საპირისპიროზე და პირიქით.

გეოფიზიკური ანომალიები

განსხვავებულ აზრს იზიარებენ ისინი, ვინც თვლის, რომ მდინარე სუოიოკის დინების ხშირი ცვლილება განპირობებულია იმით, რომ ის მიედინება ისეთ ადგილას, სადაც შეინიშნება გეოფიზიკური ანომალია. 62° ჩრდილოეთ განედზე და 32° აღმოსავლეთ განედზე, მდინარე სუოიოკის კალაპოტი მდებარეობს გრავიტაციული და გეომაგნიტური გადახრების არეალში.

ამ წყლის მიმდებარე ტერიტორია მდიდარია გეოლოგიური ხარვეზებით, ხოლო სუოიარვის ტბა არის უძველესი წარღვნის ნარჩენი, რომელიც წარმოიქმნა მყინვარის დნობის შედეგად. ამ წყალსაცავის ფსკერზე აღმოაჩინეს სპილენძის საბადოები, რამაც შეიძლება გავლენა მოახდინოს იდუმალი მდინარის კარელიის წყლების საპირისპირო დინებაზე. შემთხვევითი არ არის, რომ მისი ნაპირები უხსოვარი დროიდან იზიდავდა ადამიანებს, რომლებიც ჯერ კიდევ ჩვენს წელთაღრიცხვამდე IV-I ათასწლეულებში აარსებდნენ მათზე ბანაკებს. არქეოლოგების მიერ ნაპოვნი არტეფაქტები მოწმობს, რომ აქ იპოვეს თავშესაფარი ნაკლებად შესწავლილი არქაული ხალხების მერიასა და ჩუდის წარმომადგენლებმა.

მხედველობიდან არ უნდა გამოგვრჩეს ის ფაქტიც, რომ სუოიარვის დინების უშუალო სიახლოვეს არის საიდუმლოებით სავსე კოლა ნახევარკუნძული, რომელსაც ეზოთერიკოსები განსაკუთრებულ ენერგეტიკულ ზონას უწოდებენ.

ცნობისმოყვარე ტურისტების სიმრავლის მიუხედავად, ადგილობრივები სირატაკეში ცხოვრობენ, არ აქვთ ელემენტარული საყოფაცხოპვრებო პირობები, კანალიზაცია. მდინარის ნაპირები დაბინძურებულია და მოუვლელი. არადა, ულამაზესი ხეობაა, არანაკლებ ლამაზი საქართველოს ბუნებაზე. უბრალოდ, რუსეთისთვის მთავარია, ფლობდეს ტერიტორიას და მოვლილია თუ მოუ8ვლელი - "ჩერტ სნიმ"!