x
image
თუთიკო ბერძენა
მეცნიერები აპირებენ, იპოვონ ჭიის ხვრელი სამყაროში მოგზაურობისთვის
მეცნიერები აპირებენ იპოვონ ჭიის ხვრელი სამყაროში მოგზაურობისთვის
image

დამეთანხმებით, ძალიან მოსახერხებელი იქნებოდა, თუ სამყაროში იქნებოდა გვირაბი, რომელიც აკავშირებს სივრცე-დროის ორ რეგიონს: ჩაფრინდები მასში და გაფრინდები სადღაც სხვა გალაქტიკაში.


ასეთ ჰიპოთეტურ გვირაბებს, ჭიის ხვრელებს, ზოგიერთი მეცნიერი სამეცნიერო ფანტასტიკის ნაყოფად მიიჩნევს. თუმცა, როგორც იმავე მეცნიერებმა აღნიშნეს, თუ ჭიის ხვრელები ნამდვილად არსებობს, ისინი უკიდურესად არასტაბილურია და სწრაფად იშლება.


ვთქვათ, ჭიის ხვრელები 100% რეალურია, როგორ უნდა იპოვოთ ისინი? ჭიის ხვრელების პოვნას სჭირდება შავი ხვრელი, ვარსკვლავები მის ორბიტაზე და თანამედროვე აღჭურვილობა ვარსკვლავების ქცევის პროგნოზირებისთვის, ნათქვამია ახალ კვლევაში.



ითვლება, რომ ჭიის ხვრელები არის რაღაც „ნაკეცები“ სივრცე-დროში.


წარმოიდგინეთ, რომ ჭიანჭველა ცოცავს ქსოვილის ნაჭერზე ერთი წერტილიდან მეორეზე. თუ ქსოვილი ბრტყელია, მაშინ ჭიანჭველას მოუწევს მაქსიმალური მანძილის გადალახვა, მაგრამ თუ ქსოვილი ისე დაკეცილია, რომ წერტილები ეხებოდეს, მაშინ საკმარისია მწერმა დაძლიოს ნაოჭი და გადალახოს მოკლე მანძილი.


ახლა წარმოიდგინეთ, რომ ქსოვილი არის სივრცე-დრო, ხოლო წერტილებს შორის ნაკეცი არის ჭიის ხვრელი. ფიზიკოსებმა ალბერტ აინშტაინმა და ნათან როზენმა 1935 წელს გამოაქვეყნეს ვრცელი კვლევა ამ თემაზე და მათ კონცეფციას ეწოდა აინშტაინ-როზენის ხიდი.


ირმის ნახტომში ჭიის ხვრელების პოვნა არც ისე რთულია, ნათქვამია ბუფალოსა და იანჯოუს უნივერსიტეტის მეცნიერთა ახალ პუბლიკაციაში.


ისინი ამტკიცებენ, რომ გვირაბი, როგორც ჩანს, აკავშირებს კოსმოსის ორ რეგიონს, რაც ნიშნავს, რომ მასიური ობიექტები, როგორიცაა ჭიის ხვრელის მეორე ბოლოში მდებარე ვარსკვლავები, გრავიტაციულად ზემოქმედებენ გვირაბის "ჩვენს" ბოლოში მდებარე ვარსკვლავებზე.


ჭიის ხვრელის შესაქმნელად საჭიროა უკიდურესი გრავიტაციული გარემო, როგორიცაა შავი ხვრელის გარშემო ან თუნდაც შავი ხვრელის ჰორიზონტის შიგნით.


მაშ, სად შეიძლება ვიპოვოთ მასიური შავი ხვრელი ირმის ნახტომში და რამდენიმე ვარსკვლავი მის გარშემო ორბიტაზე? გალაქტიკური ცენტრი საკმაოდ შესაფერისია, რადგან იქ მდებარეობს სუპერმასიური შავი ხვრელი Sagittarius A * და მის გარშემო ტრიალებს ვარსკვლავების მთელი ჯგუფი. თუ ამ რეგიონში არის ჭიის ხვრელი, მაშინ მისი აღქმა შეგვიძლია ვარსკვლავების მოძრაობაზე დაკვირვებით.


"თუ ჭიის ხვრელის თითოეულ მხარეს არის ვარსკვლავი, მაშინ ჩვენმა ვარსკვლავმა უნდა იგრძნოს ვარსკვლავის გრავიტაციული გავლენა მეორე მხარეს", - ამბობს კოსმოლოგი დეიან სტოიკოვიჩი ნიუ-იორკის სახელმწიფო უნივერსიტეტიდან.


გრავიტაციული ნაკადი გაივლის ჭიის ხვრელში. პროგრამულ უზრუნველყოფას შეუძლია წინასწარ განსაზღვროს ვარსკვლავების მოძრაობა A*-ს ირგვლივ და თუ ჩვენ შევამჩნევთ გადახრას, მაშინ ის შესაძლოა გამოწვეული იყოს ჭიის ხვრელით.


სინამდვილეში, ეს უფრო რთულია, ვიდრე ერთი შეხედვით შეიძლება ჩანდეს.


მშვილდოსანი A* მასა 4 მილიონჯერ აღემატება მზის მასას და ამ რეგიონში დომინანტური გრავიტაციული ძალაა. ერთი ან თუნდაც რამდენიმე ვარსკვლავის მოძრაობაში გადახრის დაფიქსირების მცდელობა შრომატევადი სამუშაოა.


იმ შემთხვევაში, თუ ჭია ხვრელი შავი ხვრელის ჰორიზონტშია, როგორც ამას ზოგიერთი თეორეტიკოსი ვარაუდობს, მაშინ ჩვენ საერთოდ ვერ დავინახავთ მის გავლენას ვარსკვლავების ორბიტაზე, რადგან თავად შავი ხვრელის ეფექტი არ განსხვავდება ვარსკვლავების გავლენისგან.


კარგი ამბავი ის არის, რომ ჩვენ გვაქვს უზარმაზარი არქივი, რომელიც მიღებულია ვარსკვლავ S2-ზე დაკვირვების შედეგად, რომელიც მდებარეობს სუპერმასიური შავი ხვრელის მახლობლად. ორი დამოუკიდებელი გუნდი აკვირდებოდა S2-ს 25 წლის განმავლობაში და ყოველწლიურად უმჯობესდებოდა ტექნოლოგია უფრო ზუსტი ინფორმაციის მიწოდებისთვის.


ჯერ კიდევ ბევრია გასაანალიზებელი, მაგრამ მაშინაც კი, თუ ჩვენ მოვახერხებთ ვარსკვლავის S2-ის ორბიტის აურზაურის დაფიქსირებას, ეს მხოლოდ ჭიის ხვრელის არსებობის არაპირდაპირი მტკიცებულება იქნება.


თუმცა, თუ გვინდა ვიპოვოთ ჭიის ხვრელი, მაშინ ჩ გვჭირდება საწყისი წერტილი და მშვილდოსანი A* S2-ით არის ამისთვის იდეალური შესატყვისი. თუმცა, მაშინაც კი, თუ ჭიის ხვრელს ვიპოვით, მასში მოგზაურობა ნაკლებად სავარაუდოა ან სრულიად სახიფათო.


ჭიის ხვრელი რომც არსებობდეს, ადამიანები და კოსმოსური ხომალდები ნაკლებად სავარაუდოა, რომ შეძლებენ მის გავლას. ჩვენ გვჭირდება უარყოფითი ენერგიის წყარო ჭიის ხვრელის ღიად შესანარჩუნებლად მაშინ, როცა მეცნიერებამ არ იცის როგორ გააკეთოს ეს“, - დაასკვნა სტოიკოვიჩმა.


სხვა მეცნიერების აზრით, ადამიანების გამგზავრება კოსმოსში ჭიის ხვრელებში მხოლოდ დროის საკითხია.

0
138
5-ს მოსწონს
ავტორი:თუთიკო ბერძენა
თუთიკო ბერძენა
138
  
კომენტარები არ არის, დაწერეთ პირველი კომენტარი
0 1 0