გასული საუკუნის 80-იანი წლების დასაწყისში, სსრკ-მ და მისმა ლიდერებმა მრავალი დაავადება გადაიტანეს. გენერალური მდივნები სათითაოდ შეიცვალა, ქვეყანას აწუხებდა კორუფცია, ბიუროკრატია და მზარდი სტაგნაცია. მაგრამ ამ დროს იყვნენ მმართველებიც, რომლებიც ხალხს უკეთესი მომავლის იმედს აძლევდნენ. ასეთი იყო იური ანდროპოვი, რომელსაც შემთხვევით არ დაარქვეს "ლუბიანკას რომანტიკოსი" და "საბჭოთა დენგ სიაოპინგი". საოცარია, თუ როგორ მართავდა ადამიანი, ვინც აქტიურად იბრძოდა მოსყიდვის წინააღმდეგ და ამზადებდა გრანდიოზულ რეფორმებს, ხელისუფლების 15 თვეში მინიმუმ მესამედს მაინც ატარებდა საწოლიდან წამოდგომის გარეშე.

სათავეში მყოფი ლიბერალი იური ანდროპოვი დაინიშნა სსრკ ცენტრალური კომიტეტის გენერალური მდივნის თანამდებობაზე 1982 წლის ნოემბერში, ლეონიდ ბრეჟნევის გარდაცვალების მოულოდნელი, მიუხედავად ხანგრძლივი ავადმყოფობისა. მანამდე, დიდი ხნის განმავლობაში ის ხელმძღვანელობდა ალბათ ყველაზე ცნობილ საბჭოთა სპეცსამსახურს - KGB- ს, მუშაობდა ელჩად უნგრეთში და ხელმძღვანელობდა ცენტრალური კომიტეტის განყოფილებას სოციალისტური ქვეყნების კომუნისტურ და მუშათა პარტიებთან ურთიერთობისთვის. კარიერის განმავლობაში პოლიტიკოსმა თავი დაიმკვიდრა, როგორც გადამწყვეტი და პატიოსანი ლიდერი, მშრომელი ადამიანი. და ის ასევე ცნობილი იყო, როგორც საიდუმლო ლიბერალი. მართალია თუ მითი, ამაზე დაპირისპირება კვლავ გრძელდება. ახლა უკვე აშკარაა, რომ ანდროპოვმა კარგად იცოდა, რომ სსრკ – ს ეკონომიკური მდგომარეობა გაუმჯობესებას საჭიროებდა და სწორედ ამისთვის დაიწყო ბრძოლა მან ქვეყნის სათავეში. პირველი ნაბიჯი იყო კამპანია, რომელიც მან წამოიწყო შრომითი დისციპლინის გასაძლიერებლად. შემდეგ გამოცხადდა ბრძოლა კორუფციასთან, მიუღებელ შემოსავალთან და სპეკულაციებთან. ერთდროულად მოჰყვა რამდენიმე გახმაურებულ საქმეს: ბრალი წაუყენეს შინაგან საქმეთა მინისტრ ნიკოლაი რჩელოკოვს, მოსკოვის აღმასრულებელი კომიტეტის ვაჭრობის მთავარი დეპარტამენტის ყოფილ ხელმძღვანელს ნიკოლაი ტრეგუბოვს და დედაქალაქ გლავტორგის 25 მუშაკს, რომლებიც სისხლის სამართლის პასუხისგებაში მიეცნენ, დანაშაულები გამოიკვლიეს "ბამბის მაფიის" უზბეკეთის სსრ-ში. 1983 წელს ანდროპოვმა წამოიწყო რამდენიმე დოკუმენტის მიღება, რომლებიც ეკონომიკის განვითარებას ბიძგს მისცემდა. კერძოდ, ეს არის ბრძანებულება სამეცნიერო და ტექნოლოგიური პროგრესის დაჩქარების ღონისძიებების შესახებ, რომელთა პრიორიტეტებმა წინასწარ განსაზღვრა მიხეილ გორბაჩოვის მიერ წამოყენებული დაჩქარების სტრატეგია; პროგრამა "ინტენსიფიკაცია -90", რომლის ფარგლებშიც ქვეყნის ზოგიერთ რეგიონში მათ დაიწყეს უფრო აქტიურად გამოიყენონ კომპიუტერები და მანქანები, რომლებიც წარმოების პროცესების ავტომატიზაციის საშუალებას იძლევა. მნიშვნელოვანი ეტაპი იყო დეკრეტი ინდუსტრიაში საწარმოების გაძლიერების მიზნით დამატებითი ღონისძიებების შესახებ, რამაც დაიწყო მასშტაბური ეკონომიკური ექსპერიმენტი. მისი არსი წარმოების ასოციაციების უფლებამოსილების გაფართოება იყო დაგეგმვის, შრომისა და ხელფასების, აგრეთვე ტექნიკური აღჭურვილობის გამოყენებით საკუთარი ხარჯებით. ეს იყო ნაბიჯი ეკონომიკის ეკონომიკური მართვის მეთოდებისკენ გადასასვლელად.

ანდროპოვის პიკი საქმიანობის ბოლოს 1983 წლის შუა რიცხვებში დაეცა, მიუხედავად იმისა, რომ ივლისსა და აგვისტოში მისი ისედაც არასრულყოფილი ჯანმრთელობა გაუარესდა. გენერალური მდივანი ადრეული ასაკიდან დაავადებული იყო შაქრიანი დიაბეტით, ჰქონდა მხედველობის პრობლემები, ამის გამო 1936 წელს იგი ამოიღეს სამხედრო რეესტრიდან და შედეგად ის ვეღარ მოხვდა დიდ სამამულო ომში. ყოველივე ამის გასაგებად, ანდროპოვს აწუხებდა თირკმელების მძიმე დაზიანება და ჩიყვი. თვითმხილველებმა თქვეს, რომ უკვე 1960-იან წლებში პოლიტიკოსმა ჭამის წინ მუჭა აბები გადაყლაპა. ამის მიუხედავად, ანდროპოვი ყველა ღონეს ხმარობდა, რომ მის შელახულ ჯანმრთელობას ხელი არ შეეშალა მის მუშაობაში. ბუნებრივია, ჯანმრთელობამ ცუდი გავლენა იქონია 69 წლის გენერალური მდივნის საქმიანობაზე. გაუარესების დაწყების შემდეგ, ის სულ უფრო ნაკლებად ჩნდებოდა საზოგადოებაში და უფრო მეტად მუშაობდა აგარაკზე, ხშირად საწოლიდან წამოდგომის გარეშე. მას სულ უფრო და უფრო უჭირდა თავისით გადაადგილება. ექიმებმა, რომლებიც ანდროპოვს აკვირდებოდნენ, მას სიფრთხილე ურჩიეს, რადგან გააცნობიერეს, რომ ნებისმიერი გაციება შეიძლება ფატალური შედეგებით დასრულდეს. მოვლენები, რამაც გამოიწვია მისი სიკვდილი, უფრო აბსურდულად გამოიყურება. 1983 წლის სექტემბერში, ყირიმში ყოფნის დროს, გენერალური მდივანი ჩამოჯდა შიშველ ქვებზე, გაცივდა და ბოლოს ავად გახდა. ამის შემდეგ, ზურგზე აბსცესი წარმოიქმნა, რომელიც არ გაქრა. პირველად მას ოპერაცია ჩაუტარდა 1983 წლის 1 ოქტომბერს ფედოროვსა და მალინოვსკის ოლქში. ამ ყველაფერმა არ უშველა - იხსენებს აკადემიკოსი ევგენი ჩაზოვი, რომელიც ანდროპოვს მკურნალობდა. სასოწარკვეთის ხარისხი იმდენად მაღალი იყო, რომ ამერიკელი ექიმები გენერალური მდივნის სამკურნალოდაც კი მიიწვიეს. ”რუბინი ორჯერ მოვიდა - ამ დარგის საუკეთესო სპეციალისტი შეერთებულ შტატებში. შეიქმნა ახალი იმუნური წამლები - ვიფიქრეთ თავდაცვის ამაღლებაზე. არაფერი მუშაობდა. 1983 წლის ოქტომბერში ჩვენ უკვე ვიცოდით, რომ ის განწირულია, ”- თქვა ჩაზოვმა. 7 ნოემბერს, ანდროპოვი არ გამოცხადდა აღლუმზე და დემონსტრაციაზე ოქტომბრის რევოლუციის საიუბილეო თარიღის საპატივცემულოდ - თითქმის შეუძლებელი იყო ასეთი რამის წარმოდგენა. ამის მიუხედავად, მან არ დატოვა სამსახური, გადაწყვიტა ეკონომიკური რეფორმის შემუშავების საკითხი სსკკ ცენტრალური კომიტეტის დეკემბრის პლენუმზე მიეტანა. ამასთან, ქვეყნის მეთაურმა მასში მონაწილეობა მხოლოდ დაუსწრებლად მიიღო - აუდიტორიას გადაეცა მისი სიტყვის ტექსტი, რომელშიც აღწერილი იყო პროგრამის ძირითადი მიმართულებები მენეჯმენტის მთლიანი მექანიზმის სრულყოფილი გაუმჯობესებისთვის. დეკემბრის პლენუმის შემდეგ ანდროპოვის საქმიანობამ კლება დაიწყო.

ბოლო დღეები

ანდროპოვი მტკივნეულად ქრებოდა. თვითმხილველთა მოგონებების თანახმად, იგი გაცოფებული ჩანდა, რადგან სხეულზე მუდმივი პროცედურების გამო არც ისე ბევრი "საღი" ადგილი იყო დარჩენილი: უთვალავი წვეთების შემდეგ, რომლებსაც ჰემოდიალიზის დროს აძლევდნენ, ხელები გადახვეული ჰქონდა. გენერალური მდივნის ცნობიერება სულ უფრო იკარგებოდა. ამასთან, ამ სახელმწიფოშიც, მას, ნაწილობრივ უნებურად, მაინც მოუწია პოლიტიკურ თამაშებში მონაწილეობა. 1983 წლის ბოლოს მიხეილ გორბაჩოვი, ჩაზოვის დახმარებით, გადიოდა სამედიცინო შემოწმებას კრემლის საავადმყოფოში, ანდროპოვის გვერდით, დაარწმუნა, რომ ხელისუფლების ტრანზიტს შეუწყოს, პოლიტიკურ ბიუროში შეიყვანოს ვიტალი ვოროტნიკოვი და მიხეილ სოლომენცევი, რომ კგბ-ს თავმჯდომარე ვიქტორ ჩებრიკოვი გამხდარიყო კანდიდატი, ცენტრალური კომიტეტის მდივანი - ეგორ ლიგაჩევი. ისინი არჩეულ იქნა გენერალური მდივნის რეკომენდაციით იმავე დეკემბრის პლენუმზე. ანდროპოვის სიკვდილიც კი ერთგვარ ინტრიგად იქცა. იგი გარდაიცვალა 1984 წლის 9 თებერვალს 4 საათსა და 50 წუთზე 70 წლის ასაკში. ოფიციალური ვერსიით, გარდაცვალების მიზეზი თირკმლის უკმარისობა იყო წლების განმავლობაში ჩიყვის გამო. მოგვიანებით, ჟურნალისტებმა, ჯანდაცვის სამინისტროს წყაროზე დაყრდნობით, ამტკიცეს, რომ ღამით ყველა მოწყობილობა, რომელიც მხარს უჭერდა პოლიტიკოსის ცხოვრებას, დროებით გამორთული იყო - ისე, რომ გენერალური მდივანი გარდაიცვალა მეორე დღეს. მანამდე კი ქვეყნის ხელმძღვანელობა შეთანხმდა, რომ შემდეგი გენერალური მდივანი იქნებოდა კონსტანტინე ჩერენენკო ...