ბოლო რამდენიმე ათწლეულის განმავლობაში, სიტყვა ჰიბრიდი ხშირად გვსმენია. ჰიბრიდიზაცია ნიშნავს "შეჯვარებასს" და, პრინციპში, სანერვიულო არაფერია. არსებობს სხვადასხვა მცენარეთა და ცხოველთა ჯიშების ჰიბრიდები. მაგრამ ადამიანსა და შიმპანზეს შორის შეჯვარების კონტექსტში ეს სიტყვა ოდნავ შემაშინებლად ჟღერს.

ახლა აკრძალულია ამ ტიპის ექსპერიმენტები, თუმცა ფაქტია, რომ მსგავსი ექსპერიმენტები სადმე ფარული ლაბორატორიებში მაინც ტარდება. მაგრამ მე -20 საუკუნის დასაწყისში, ადამიანის სპერმით შიმპანზეების განაყოფიერების მცდელობისთვის, საბჭოთა მეცნიერს ილია ივანოვს 10 ათასი დოლარიც კი გამოუყვეს. ამ ფულით ის დასავლეთ აფრიკაში გაემგზავრა.

ივანოვი იყო ბიოლოგი და ცხოველთა ხელოვნური განაყოფიერების სპეციალისტი. სწორედ მან გადაიყვანა სოფლის მეურნეობა ახალ დონეზე, რამაც საშუალებას მისცა ფერმებს ახალი ტექნიკის საშუალებით სეზონზე განაყოფიერებულიყო დაახლოებით ნახევარი ათასი დედალი. მასთან სასწავლებლად ჩადიოდნენ ცხენების მომშენებლები მთელი მსოფლიოდან. შემდეგ პროფესორმა იფიქრა, რომ ამ გზით მას შეეძლო სხვადასხვა ტიპის ცხოველების შეჯვარება და ახალი, უფრო სრულყოფილი სახეობის მიღება, რომელიც მდგრადი იქნებოდა დაავადებებისა და სტრესის მიმართ. მეცნიერს სწამდა მისი წარმატებისა და დაიწყო ექსპერიმენტები.

მუშაობდა ნაკრძალ "ასკანია-ნოვაში". ივანოვმა გამოყვანა არაერთი ცხოველის ჰიბრიდი. ჯერ მან შეაჯვარა შინაური და ველური არტიოდაქტილები, შემდეგ კი მღრღნელებზე იმუშავა. მაგრამ ეს პროფესორისთვის საკმარისი არ აღმოჩნდა. აზრი იმის შესახებ, რომ ადამიანი პრიმატების მსგავსია, მის თავში მყარად დამკვიდრდა. ეს ნიშნავს, რომ თეორიულად შესაძლებელია Homo sapiens- ის ახალი სახეობის განვითარება. მეცნიერმა გადაწყვიტა თავისი თეორიის შემოწმება.

ფილადელფიის ექსპერიმენტი - რა არის ეს, კიდევ ერთი ხუმრობა თუ რეალური მოვლენა?

1910 წელს ილია ივანოვმა პირველად უთხრა მსოფლიოს, რომ იგი აპირებს შაჯვაროს კაცი და მაიმუნი. რუსეთის იმპერიაში აკრძალული იყო ასეთი ექსპერიმენტების ჩატარება, ვინაიდან ითვლებოდა ღვთის საქმეებში ჩარევად. 15 წლის შემდეგ, ანტირელიგიური საბჭოთა მთავრობა სიამოვნებით აძლევდა ექსპერიმენტების ნებართვას მეცნიერებს და გადაიხადა კიდეც პროფესორის ექსპედიციაში მნიშვნელოვანი თანხა - 10 ათასი დოლარი.

შორეულ აფრიკის ქვეყნებში ივანოვს სურდა ეპოვა მაიმუნების მიერ გაუპატიურებული ქალების შვილები. თავის დღიურში მეცნიერმა დაწერა კიდეც, რომ ის ასეთებს ხედავს. მასში მან აღწერა მათი გარეგნობა და ჩვევები, მაგრამ ჰიბრიდების არსებობის რეალური ფაქტები არ არსებობს.

იმის დასამტკიცებლად, რომ ეს შესაძლებელია, ილია ივანოვიჩმა გადაწყვიტა მდედრი შიმპანზეები გაენაყოფიერებინა ადამიანის სპერმით. ექსპერიმენტული მაიმუნები იყვნენ ბაბეტი, სივეტი და შავი. მართალია, მეცნიერმა არ მიუთითა ვინ იყო ის მოხალისე, რომელმაც თავის თესლი მისცა ექსპერიმენტისთვის. ექსპერიმენტი ჩაიშალა - არცერთი მაიმუნი არ დაორსულდა.

ამის მიუხედავად, ივანოვმა პირველი წარუმატებელი შედეგის შემდეგ არ მიატოვა თავისი იდეა. ამჯერად მან გადაწყვიტა განსხვავებულად ემოქმედა, კერძოდ, მაიმუნის სპერმატოზოიდებით გაენაყოფიერებინა ქალი. ზოოლოგმა სცადა მოემზადებინა აფრიკელი ქალების შიმპანზე სპერმატოზოიდებით განაყოფიერება გვინეაში, მაგრამ კოლონიურმა ხელისუფლებამ აკრძალა ლაბორატორიის კედლებში ექსპერიმენტის ჩატარება. მის საზღვრებს გარეთ მეცნიერმა ვერ გაბედა კვლევა. გარდა ამისა, აფრიკაში, მეცნიერის აზრით, საკმაოდ ძნელი იყო მასში მონაწილეობის მსურველთა პოვნა.

შემდეგ პროფესორი სოხუმში ჩამოვიდა. გვინეიდან მან თან მოიყვანა 11 პრიმატი, მაგრამ მხოლოდ ერთი იყო მამაკაცი. ტარზანმა - ასე ერქვა მაიმუნს - ვერ შეძლო აკლიმატიზაციის გავლა და დაიღუპა, როდესაც ივანოვი ქალ მოხალისეებს ეძებდა ექსპერიმენტის ჩასატარებლად. ახალი შიმპანზეები მხოლოდ ერთი წლის შემდეგ მიუყვანეს, მაგრამ იმ დროისთვის პროფესორი უკვე გადასახლებაში იყო.

1930 წლისთვის რამდენიმე ადამიანს სჯეროდა ივანოვის ექსპერიმენტების წარმატების. თავდაპირველად, მათ დაიწყეს მისი კრიტიკა, შემდეგ კი საბჭოთა ხელისუფლებამ დაადანაშაულა პროფესორი სოფლის მეურნეობაში დეფექტური კათეტერების გამოყენებაში და გაგზავნა ალმა-ატაში. ზოოლოგს 5 წელი უნდა ეცხოვრა, მაგრამ მხოლოდ ორი წლის შემდეგ გარდაიცვალა ინსულტით.

ბევრს მაინც სურს სჯეროდეს, რომ ამგვარი ჟესტის დახმარებით, მთავრობას სურდა მხოლოდ შეეწყვიტა ბიუჯეტის ხარჯზე ექსპერიმენტები, რადგან გადასახლებაშიაც კი პროფესორმა შეინარჩუნა თავისი წოდება და თანამდებობა.

რაც შეეხება მიმდევრებს, მეცნიერმა ჯორჯ ბედფორდმა, ივანოვის გარდაცვალებიდან 45 წლის შემდეგ, შეძლო გაერკვია, რომ ადამიანის სპერმას ვერ შეეძლო პრიმატების უმეტესობის კვერცხუჯრედებში შეღწევა. ამასთან, არსებობს გამონაკლისები!

ისინი წარმატებით ეკიდებიან კვერცხუჯრედის ზედაპირს. მეცნიერის თქმით, ადამიანის "ნათესავებს" შორის საექპერიმენტოდ გორილები, შიმპანზეები და ორანგუტანები ყველაზე პოპულარულია. ბედფორდის ჰიპოთეზა არ იქნა გამოცდილი, მაგრამ ის ადასტურებს, რომ გარემოებების ხელსაყრელი დამთხვევით, ივანოვის ექსპერიმენტს სულ სხვა შედეგი ექნებოდა.