იცოდით, რა აქვს საერთო ფრანგულ ავტომობილ Peugeot-ს და მაკრატელს ან სინამდვილეში რა არის გამოსახული ჩეხური Skoda-ს ემბლემაზე? გსმენიათ, ვინ დააარსა ქუთაისის საავტომობილო ქარხანა ან რატომ აქვს Audi-ს ლოგოტიპს ოთხი რგოლი?

თითოეული საავტომობილო ემბლემის უკან გრძელი და რამდენიმე ათეულწლიანი ისტორია დგას. ზოგ შემთხვევაში კი მათში ჩადებულია დაფარული აზრი, რომელიც წარმოადგენს ერთგვარ გზავნილს მწარმოებელი კომპანიისა. მოდით ვნახოთ, სინამდვილეში რას აღნიშნავს მსოფლიოში ცნობილი საავტომობილო კომპანიების ემბლემები და გავიხსენოთ ნაკლებად ცნობილი ფაქტები, დაკავშირებული მათ დიზაინთან.

Mercedes - ვარსკვლავი და სამი სტიქია

გერმანული კომპანიის და სამქიმიანი ვარსკვლავის ფორმის ემბლემის შექმნის ისტორია დაიწყო 1926 წელს ორი ავტომწარმოებლის - Benz & Cie და Daimler-Motoren-Gesellschaft -ის გაერთიანების შედეგად. პირველი მათგანი ავტომობილების წარმოებით იყო დაკავებული, ხოლო მეორე საავიაციო და საზღვაო ძრავებს უშვებდა. გაერთიანების შემდეგ კომპანიამ მიიღო სახელწოდება Daimler AG.

შეერთებამდე ორივე კომპანიას საკუთარი ლოგოტიპი ჰქონდა: Benz & Cie-ს ნაკლებად ღრმააზროვანი ემბლემა სახელწოდების აბრევიატურით, ხოლო Daimler -ს სამქიმიანი ვარსკვლავი.

ორი ლოგოტიპის შეერთების შემდეგ მიღებული იქნა ლოგოკური მიქსი: სამსხივიანი ვარსკვლავისგან შედგენილი ემბლემა გვირგვინით და წარწერით Mercedes Benz.

ახალი ემბლემა, რომელიც ბორბალს ჰგავდა, იძლეოდა მინიშნებას იმისა, რომ ამიერიდან კომპანია ავტომობილების წარმოებით იქნებოდა დაკავებული, ხოლო სამსხივიანი ვარსკვლავი კი აღნიშნავდა სამ სტიქიას: წყალს, ჰაერს და დედამიწას. ამით მწარმოებელს უნდოდა ხაზი გაესვა ძველი მიღწევებისათვის საავიაციო და საზღვაო ძრავების წარმოების საქმეში და გაეკეთებინა მინიშნება იმაზე, რომ ახალი ავტომობილების ძრავები იმდენად სანდო და გამძლე იქნება, რომ ისინი შესანიშნავად იმუშავებენ როგორც დედამიწაზე, ასევე წყალსა და ჰაერში.

Skoda- თავსაბურავი თუ ისარი?

ჩეხური Skoda -ს თანამედროვე ემბლემა ერთდროულად რამდენიმე საგანს გვაგონებს-ინდიელის თავს, ინდიელისავე თავსაბურავს და ისარს.

ასეთი ფორმის ემბლება პირველად 1926 წელს გამოჩნდა. ეს მოხდა მას შემდეგ, რაც ავტომწარმოებელი კომპანია Skoda (დაარსებული ინჟინერ ემილ შკოდას მიერ ) და კომპანია Laurin&Klement გაერთიანდა. Laurin&Klement აწარმოებდა ველოსიპედებს, მოტოციკლებს, ბოლოს კი ავტომობილებს.

ორი მწარმოებლის გაერთიანების და ახალი ბრენდ Skoda-ს გამოჩენისთანავე კომპანიის ლოგოტიპი გახდა ფრთებიანი ისარი. თუმცა ჯერ კიდევ მაშინ ბევრი ადამიანი ემბლემას ინდიელის თავს ამსგავსებდა. თუ ვინ შექმნა ეს ემბლემა, ცნობილი არაა. სავარაუდოდ, მისი ავტორი გახლდათ Skoda-ს იმდროინდელი ტექნიკური დირექტორი თეოდორ მაგლი.

2011 წელს ლოგოტიპმა ცვლილება განიცადა და ის ასეთი სახით გვაქვს დღემდე.

2018 წლის აგვისტოში Skoda-მ უცნაური რეკორდი დაამყარა. რეკორდმა ნაწილობრივ დაამტკიცა ის, თუ რატომ აქვს კომპანიის ემბლემას ისრის ფორმა. რეკორდის არსი მდგომარეობდა იმაში, რომ მშვილდოსანმა ლოურენს ბალდაუმ ისროლა ისარი, ხოლო საბრძოლო ხელოვნების ოსტატმა მარკუს ჰაასმა, რომელიც მთელი სისწრაფით მოძრავ ავტომობილ Skoda Oktavia RS-ში იმყოფებოდა, ხელით დაიჭირა ის. მანქანის საშუალო სიჩქარე უდრიდა ისრის მოძრაობის საშუალო სიჩქარეს და ის 215 კმ/სთ-ის ტოლი იყო.

ნახეთ ამ რეკორდის ამსახველი ძალიან საინტერესო ვიდეო.

Peugeot-ლომის ეშვებივითა და ბრჭყალებივით ბასრი

ფრანგული ავტომწარმოებლის ემბლემა პირველად 1858 წელს გამოჩნდა. კომპანიის ლოგოტიპად ლომის გამოსახულება თავად ემილ პეჟომ დააპატენტა, თუმცა იმ დროს კომპანიას ავტომობილებთან არანაირი კავშირი არ ჰქონდა- ის დაკავებული იყო ყავის საფქვავების, მაკრატლების და სხვა წვრილი ინვენტარის წარმოებით.

ემბლემის მთავარ გმირად ლომის გამოსახულება იმიტომ აირჩიეს, რომ ხაზი გაესვათ წარმოებული პროდუქციის მაღალი ხარისხისათვის. მაგალითად, "ჩვენი მაკრატლები ისეთივე ბასრი და მჭრელია, როგორც ლომის ბრჭყალები''. რა თქმა უნდა, ლოგოტიპი ამოტვიფრული იყო ინსტრუმენტის წინა მხარეზე. დროთა განმავლობაში კომპანია ნელ-ნელა გადავიდა ჯერ ველოსიპედების, შემდეგ კი ავტომობილების წარმოებაზე. ამასთან ერთად იცვლებოდა კომპანიის ლოგოტიპზე ცხოველთა მეფის გამოსახულებაც.

უკანასკნელად ლოგოტიპის კორექტირება მოხდა 2010 წელს და მან საბოლოოდ მიიღო ასეთი სახე:

Оpel -დირიჟაბლიდან ელვისკენ

თუ ფრანგული Peugeot მაკრატლებით და ყავის საფქვავებით დაიწყო, გერმანულმა Opel -მა სტარტი საკერავი მანქანების წარმოებით აიღო (სხვათა შორის, ამჟამად Opel ეკუთვნის კონცერნ Peugeot Citroеn-ს).

კომპანიის პირველი ემბლემა წარმოადგენდა ფირმის დამაარსებლის ადამ ოპელის ინიციალებს დახვეწილი ფორმით.

პირველი ემბლემა შემდგომში შეიცვალა უბრალოდ სახელწოდებით Opel.

ხელისუფლებაში ჰიტლერის მოსვლასთან ერთად შეიცვალა კომპანიის ემბლემაც და მასზე გაჩნდა დირიჟაბლის გამოსახულება.

ყველასათვის კარგად ნაცნობი ელვის ტეხილი ემბლემის სახით გამოჩნდა 30-იანი წლების ბოლოს სატვირთო ავტომობილის მოდელისთვის Blitz (გერმანულიდან : ელვა). ეს ლოგოტიპი გამოიყენებოდა მხოლოდ სატვირთო ავტომობილებისათვის, ხოლო მსუბუქი ავტომობილების ემბლემად ისევ დირიჟაბლი დარჩა...

და მხოლოდ 1964 წელს გადავიდა კომპანია ოფიციალურად ''ელვაზე''- გახადა რა ის კომპანიის ერთადერთი ლოგოტიპი.

BMW- ხრახნი, ცა და გერმანიის დროშა

ავტომწარმოებელი კომპანიის საჰაერო წარსული გახდა გერმანული კონცერნის ემბლემის საფუძველი. მრგვალი თეთრ-ცისფერი ნიშანი სამოგზაუროდ გვიწვევს კომპანიის წარსულში, როცა შვეიცარიელი ინჟინრის კარლ რაპის მიერ დაარსებული ფირმა ავიაძრავებს აწარმოებდა. ცისფერ-თეთრი ლოგოტიპი კომპანიამ ახსნა, როგორც თვითმფრინავის ხრახნი ლურჯი ცის ფონზე, ფერების შეხამება კი ზუსტად ეხამებოდა ბავარის დროშის ფერს-ადგილს, სადაც BMW-ს ქარხანა მდებარეობდა.

სხვათა შორის, გამოსვლის დღიდან კომპანიის ემბლემა თითქმის არ შეცვლილა. კორექტირება გაუკეთდა მხოლოდ ფერებს და ასოების მოყვანილობას აბრევიატურისა Bayerische Motoren Werke (ბავარიის ძრავის ქარხნები ).

Audi -ოთხთა კავშირი

ოთხი რგოლი, რომელიც გერმანული საავტომობილო კომპანიის ემბლემას წარმოაგენდა, 1932 წელს გამოჩნდა. სწორედ ამ წელს მოხდა ავტომობილების და მოტოტექნიკის ოთხი წამყვანი მწარმოებლის Audi, DKW, Horch და Wanderer-ის გაერთიანება.

გაერთიანების შემდეგ კომპანია ბაზარზე გამოვიდა სახელწოდებით Auto Union AG. სწორედ ის გახლდათ თანამედროვე Audi AG-ის წინაპარი. რაც შეეხება ემბლემას-ოთხ რგოლს, ის სიმბოლურად აღნიშნავს ოთხ მწარმოებელს, გაერთიანებულს კომპანია Audi AG-ში.

დღესდღეობით კომპანია Audi AG შედის კონცერნ Volkswagen AG-ის შემადგენლობაში, თუმცა ავტომობილის ლოგოტიპი იგივეა დარჩენილი.

Alfa Romeo-ვისკონტის სახლი და მილანი

ამბობენ, რომ 1910 წელს შექმნილ იტალიური ავტომწარმოებლის ემბლემაში ღრმა აზრია ჩადებული და არცთუ უსაფუძვლოდ: მისმა ავტორმა რომანო კატალენომ ემბლემის საფუძვლად გამოიყენა ქალაქ მილანთან დაკავშირებული ჰერალდიკური ელემენტები. პირველი მათგანია საგვარეულო გერბი ვისკონტებისა, რომლებიც ქალაქს მართავდნენ XIII-XV საუკუნეებში. ის წარმოადგენდა გველს, რომელიც ყლაპავს ადამიანს.

მეორე კი-წითელი ჯვარია თეთრ ფონზე, რომელიც მილანის გერბს წარმოადგენდა.

ორი ჰერალდიკური ელემენტის შერწყმის შედეგად დაიბადა ემბლემა, რომელსაც შემდეგი სახე ჰქონდა.

2015 წლამდე კომპანიის ემბლემა ოთხჯერ შეიცვალა. მწარმოებლები ცვლიდნენ ფერს, სქემას და შრიფტის ზომას.

2015 წელს Alfa Romeo-ს ემბლემის დიზაინში შეტანილი იქნა უკანასკნელი ცვლილება-კომპანიამ უარი თქვა ვისკონტის გერბსა და მილანის დროშას შორის არსებულ გამყოფ საზღვარზე, გველის მეირ გადაყლაპული ადამიანი უფრო სქემატური გახადა და შეიცვალა ასოების ფერი. ლოგოტიპის საბოლოო ვარიანტი ასე გამოიყურება:

Toyota- კოვბოი შლიაპით

იაპონიის საავტომობილო კორპორაცია Toyota -ს ლოგოტიპს ავტომოყვარულები კოვბოის თავს ამსგავსებენ, რომელსაც შლიაპა ახურავს. სინამდვილეში ის ასოცირდება ნემსის ყუნწთან, რომელშიც ძაფია გაყრილი. ეს ერთგვარი მინიშნებაა კომპანიის პირვანდელი საქმიანობისა, როცა ის დაკავებული იყო საქსოვი და სამკერვალო ჩარხების წარმოებით.

თუმცა ლოგოტიპს კიდევ ერთი პატარა საიდუმლო გააჩნია- მისი ცალკეული ნაწილები წარმოადგენენ სიტყვა Toyota -ს შემადგენელ ასოებს.

Hyundai - სახელწოდების პირველი ასო თუ?

როგორ გგონიათ, კორეული კონგლომერატის Hyundai -ს ლოგოტიპი ამავე სახელწოდების პირველ ასოს წარმოადგენს? -სულაც არა.

სინამდვილეში ასო Н ასოცირდება ორ ადამიანთან, რომლებიც ერთმანეთს ხელს ართმევენ-ერთი მხრივ, ესაა მწარმოებელი და მეორე მხრივ-კლიენტი.

Rolls-Royce-მფრინავი ლედი

სტატუეტი – „აღტყინების სული“ 1911 წლის თებერვალში ბრიტანელმა მოქანდაკე ჩარლზ სკაისმა შექმნა, 1920 წლიდან კი ის „როლს როისის“ ოფიციალური ემბლემა გახდა. ქანდაკებას, რომლის სიმაღლეც სულ რაღაც 8 სანტიმეტრია, „მფრინავ ლედისაც“ უწოდებენ. მასზე ხელებგაშლილი ქალია გამოსახული… ''როლს როისის'' შემქმნელებმა - ბრიტანელმა მეწარმემ და თვითნასწავლმა ინჟინერმა ფრედერიკ როისმა და არისტოკრატმა ავტომოყვარულმა სერ ჩარლზ როლსმა ჩათვალეს, რომ ქანდაკება ყველაზე ზუსტად შეეფერებოდა მარკის ავტომობილების სრულყოფილებასა და პრესტიჟს.

კაზ 150- პირველი და ერთადერთი ქართული ავტომობილი

როცა პოპულარულ და ცნობილ ავტომობილებზე ვსაუბრობთ, არ შეიძლება ორიოდე სიტყვით არ გავიხსენოთ ქუთაისის საავტომობილო ქარხნის მიერ გამოშვებული პირველი ქართული ავტომობილი. ქარხნის დაარსება ლავრენტი ბერიას სახელთანაა დაკავშირებული. სწორედ მან ჩამოიყვანა კონვეიერიდან ქარხნის პირმშო - ''კაზ-150"-ად წოდებული პირველი ავტომობილი 1951 წლის 18 აგვისტოს. თავისი არსებობის მანძილზე ქარხანამ 8 სახეობის სატვირთო გამოუშვა. შეიძლება ბევრმა თქვენგანმა არც იცის, რომ სწორედ ქუთაისში საბჭოეთში პირველად შეიქმნა უკაპოტო, კაბინიანი ავტომობილი (მძღოლის საძინებლით), შემუშავებული ქართველი კონსტრუქტორების მიერ, რომელსაც "კოლხიდა"(კაზ-606) ეწოდა.

.

ქარხანა წელიწადში 20000 ავტომობილს უშვებდა და იქ დასაქმებული იყო 16 000 კაცი. სამწუხაროდ, "კოლხიდა" ექსპლუატაციაში ნაკლებად გამძლე და საიმედო გამოდგა, ამიტომ მას ზედმეტსახელი "შინმოუსვლელი" უწოდეს.

საბჭოთა კავშირის დაშლის შემდეგ ქარხნის მესვეურები უშედეგოდ ცდილობდნენ მოეზიდათ ინვესტორები, იყო მოლაპარაკება გერმანელებთან, ინდოელებთან, თუმცა ამ ცდებს შედეგი არ მოჰყოლია. 2006 წელს ქარხნის ძირითადი ნაწილი გაერთიანდა საქართველოს ინდუსტრიულ ჯგუფში შპს "ქუთაისის ავტომექანიკური ქარხნის" სახელწოდებით და ხანგრძლივი უმოქმედობის შემდეგ განაახლა ფუნქციონირება, როგორც მრავალპროფილურმა საწარმომ.

რაც შეეხება ქართული ავტომობილის ემბლემას, ჭორების დონეზე ცნობილია, რომ ბერიას უნდოდა, ქუთაისურ ავტომობილებზე აბრევიატურა ქართულ ენაზე ყოფილიყო. სტალინის გარდაცვალების მერე თავისი ჩანაფიქრის განხორციელებასაც შეუდგა და შესაბამისი სამარკო ნიშნებიც ქართულად ჩამოასხმევინა, მაგრამ ბერიას მკვლელობის შემდეგ ისინი გადაადნეს. ხრუშჩოვს კი, საერთოდ, ქარხნის დახურვა და რუსეთში გადატანა უნდოდა. თუმცა მას აუხსნეს, რომ ეს „ოპერაცია“ ძალიან ძვირი დაჯდებოდა და გადაიფიქრა.

აი, ასე გამოიყურებოდა პირველი ქართული ავტომობილის ემბლემა. დიდი ახსნა არაა საჭირო იმის მისახვედრად, რომ ლოგოტიპი გახლდათ აბრევიატურა, შედგენილი საწარმოს დასახელებისაგან : Кутаисский автомобильный завод.