საზოგადოებრივი ქართული მითოლოგია - ოდი 2019, 18 აპრილი, 19:20 
მეგრულ მითოლოგიაში ოდი არის ძველ კოლხურ ღმერთთა პანთეონის წარმომადგენელი ერთ-ერთი უმნიშვნელოვანესი და უძველესი ღვთაება. ის ხვავის, ბარაქის, ჭირნახულის, მიწის ნაყოფიერების მომცემი ღმერთი იყო. როგორც მასზე შექმნილი მეგრული ხალხური სიმღერების ტექსტებიდან ჩანს, ამ ღვთაების გარეგნობა ვერძს უკავშირდება და ან მთლიანად ისე წარმოისახება, როგორც ვერძი ან როგორც ვერძის სახის და ადამიანის ტანის მქონე ან მთლიანად ანთროპომორფული, მაგრამ ვერძის რქებით. ის არის უძველესი მიწათმოქმედი ხალხის - პროტოქართველთა მიწის დიდი ღვთაება, რომელთაც მიწათმოქმედება ჯერ კიდევ ძვ.წ. 63-ე საუკუნიდან დაიწყეს. მისი სახელი "ოდი" ან "ოდო" წინარექართული ენისგანაა წარმომდგარი და დღესაც მტკიცედ ზის ქართველურ ენებში, მაგალითად ქართულში გვაქვს: "ოდოში", "დაოდვილი", "დაოდვა". სვანურ სიმღერა "ოდიჰეაში" - "შაი ოდი შამორერა", ასევე ამავე ღმერთს - ოდის უკავშირდება კახური სიმღერა "ოდური", რომელიც როგორც სამეგრელოსა და სვანეთში, ასევე კახეთშიც სრულდებოდა ღვთაების გულის მოსაგებად და ხვნა-თესვისა და განსაკუთრებით კი თოხნის დროს სამღერლად, რომ მოლბეს დიდი ოდის გული და მოჰმადლოს მიწას ნაყოფიერება და ამინდს - დარი. 
აღსანიშნავია ისიც, რომ ოდი შესაძლოა უკავშირდებოდეს ბაბილონურ ღმერთ - "ადადი"-საც. ის სეტყვისა და წვიმის ღვთაება გახლდათ. მკვლევარი ს. ჭანტურაშვილი კი გამოთქვამდა გარკვეულ ეჭვს იმის თაობაზე, რომ ოდი შესაძლოა სვანური ღრუბლის ღვთაების - "ვობის" მეგრული ვარიაცია იყოსო, მაგრამ ეს ნაკლებად სავარაუდოა, რადგან ყველა ხალხურ სიმღერაში მაინც ოდის სახელი და განგებულების სფერო მიწას უკავშირდება და არა ცას. 
კოლხური ყოფიერების სადიდებელი ჰიმნის - ოდო დიას ანუ "ვერძი მარჩენალი"-ს ტექსტი ასეთია: "იო დო კეთილი, ოდო ხვამილი, ჩქიმი ჭირიში მინჯე დო, ჩქიმი სიკეთიში პატონი, ოდო დო დია, ხვამილი, ოი დო ოდო, ოდო დო დია." ქართულად: იო და კეთილი, ვერძი დალოცვილი, ჩემი ჭირის პატრონი და ჩემი სიკეთის ბატონი, ვერძი და მარჩენილი დალოცვილი, იო და ვერძი, ვერძი და მარჩენალი. 
კოლხური ღვთაების - ოდის სადიდებლად შექმნილი ხალხური სიმღერა-ლოცვის - "ოდოია"-ს სადღეისოდ ცნობილი რეპერტუარი, უფრო ადრინდელი, მრავალი სახით არსებული ვარიანტების მიხედვითაა შექმნილი ქართველი კომპოზიტორებისა და ლოტბარების მიერ. მასზე ბოლოს დამატებულია "იო", ე.ი. სიმღერა იობზე (აბრეშუმის მოსავლის ღვთაება). ოდოიას უძველესი ვარიანტები საკმაო რაოდენობითაა შემონახული სამეგრელოს სხვადასხვა მხარეში: სენაკში, ზუგდიდში, წალენჯიხაში, ოქუმში... 
მ. მხეიძისა და უ. ადამიანის კვლევის მიხედვით ირკვევა, რომ ძველ სამეგრელოში მღეროდნენ არა ოდოიას, არამედ ოდოდიას. სიმღერის ტექსტი ძველებისგან მათ ასე მოესმინათ: "ოი დო კეთილო, ოდო ხვამილი, ჩქიმი ჭირიში მინჯე დო ჩქიმი სიკეთიში პატონი, ოდო დო ია, ხვამილი, ოი და ოდო, ოდო დო დია." ქართულად ეს ითარგმნება როგორც: ოდოია კურთხეული, ოდო დალოცვილი, ჩემი ჭირის პატრონი და ჩემი სიკეთის ბატონი, ოდოი და დია, დალოცვილი, დალოცვილი." 
კალისტრატე სამუშია წერს: "ტრადიციული გადმოცემით, ეგრისის სამეფოს ამ კუთხეს, ენგურსა და ცხენისწყალს შორის მდებარე ტერიტორიას, ოდიში დარქმევია იმის გამო, რომ მისი მკვიდრნი სხვა კოლხურ ღვთაებებზე მეტად, ჭირნახულის ღვთაებას - "ოდოს" სცემდნენ თაყვანს და უგალობდნენ მას. ამ გადმოცემას შეიძლება ვერწმუნოთ იმის გამოც, რომ ამ მხარეში მღერიან ოდოიას სწორედ ყანაში, სიმინდის თოხნის დროს. არქანჯელო ლამბერტიც აღნიშნავს, რომ "სამეგრელოში ყანის თოხნის დროს მღერიან შრომის ხალისისმომგვრელ სიმღერებს". კრებულები:1. საქართველო 2. მეცნიერება 3. ქართული მითოლოგია 4. რელიგია 5. ჰიტლერი 6. ნაციონალ-სოციალიზმი ავტორი: თორნიკე ფხალაძე1159 3-ს მოსწონს |
  |
Intermedia.ge © 2011-2024 წელი
საავტორო უფლებები დაცულია
 |
Yo and kind, Aries blessed,
Curer of my plague and
Master of my kindness,
Blessed are the rams,
Yo and Aries, Aries and Survivor.
In ancient Mingreia they sang not Odoia, but Odo dia. The lyrics of the song were heard by the ancients as follows (In the Colchian / Mingrelian language): "Oi do Ketilo, Odo Khvamili, Chkimi Chirishi Minje Do Chkimi Siketishi Patoni, Odo Do Ia, Khvamili, Oi da Odo, Odo Do Dia."
In English it translates as: Odoia blessed, Odo blessed, the master of my plague and the master of my goodness, Odoi and Dia, blessed you are, blessed. "
Callistratus Samushia writes: "According to tradition, the area between this part of the kingdom ofColchis, between the Enguri and Tskhenistskali, was called Odishi because its inhabitants worshiped this deity more than other Colchian deities. Because Odoia is sung in this part of the country during the corn harvest, Archangelo Lamberti also notes that "In Mingrelia, they sing songs of joy during labor."