როდესაც უცხოელი წერს შენზე, შენს საზოგადოებაზე და ზნე-ჩვეულებაზე ამა თუ იმ ეპოქაში, ორმაგად საინტერესოა, თანაც თუ ეს უცხოელი ისეთი სანდოა, როგორც თადეუშ კრუსინსკი (Judasz Tadeusz Krusinski) იყო.

თადეუშ კრუსინსკი 1718 წელს დაინიშნა ისპაჰანში იეზუიტთა წარმომადგენლობათა გენერალურ პროკურორად. იყო შაჰის კართან დაახლოებული დიპლომატიც, რადგან საფრანგეთის საკონსულოში მნიშვნელოვან როლს ასრულებდა. ირანის შესახებ მისი რელაციები, ჩანაწერები და მემუარები მაშინდელი ევროპის პირველი პირებისთვის სანდო ინფორმაციულ წყაროს წარმოადგენდა და ჯერ კიდევ 277 წლის წინ გამოიცა დასავლეთში რამდენიმე ტომად. ეს იყო დრო, როდესაც მთელ ირანში შაჰის კარიდან დაწყებული, ბოლო ქალაქამდე ქართველებს ეჭირათ დიდი თანამდებობები.

იმ ეპოქის ირანში მოღვაწე ფრანგი მისიონერი სანსონი, ვატიკანში გასაგზავნ რელაციაში წერდა: "იმპერიაში ყველაზე დიდი თანამდებობები ეკუთვნით, რომელთაც შეუძლიათ შაჰს დიდი დარტყმა მიაყენონ. მაგრამ შაჰი ბრძნულად მართავს მათ, ურიგებს რა თანამდებობებს, ხოლო ვისაც არ ერგო ეს პატივი, ხელი მიუწვდება ხაზინაზე და შაჰის სუფრაზე."

ამ დროს კრუსინსკი გვატყობინებს: "ქართველები მოჩვენებითად იღებენ ისლამს და სამსახურის დამთავრების მერე, ისევ უბრუნდებიან ქრისტიანობას."

სწორედ ამ დროს გოდებს ახალი ქართლის ცხოვრებიდან ბერი ეგნატაშვილი: "და იწყონ ქართულმა წესმა და რიგმა გარდაცვალებადო."

დიდ იმპერიაში მოასპარეზე ქართველობა თანდათან სპარსული ცხოვრების წესს მიეჩვია. აქა-იქ მრავალცოლიანობამაც კი მოიკიდა ფეხი თურმე. და ასეთ დროს ქართულ საზოგადოებას ისევ და ისევ ქართველი ქალი მოევლინა მხსნელად. კრუსინსკი გადმოგვცემს იმ ჩალმიანი მამაკაცების მეუღლეებზე, რომელსაც თითქმის ყოველდღე ხედავდა თავისი მდგომარეობიდან გამომდინარე. კრუსინკი წერს:

"ქართველი ქალები ქმრებს ქრისტიანებად უზრდიან შვილებს, რადგან მაშინაც კი არ თმობენ ქრისტიანობას, როდესაც მათი ქმრები მუსლიმდებიან. ისინი მეტად ლამაზები არიან და თანაც ამ სილამაზეზე იმდენს ზრუნავენ, რომ სულიერი მამაცობის მაგალითს წარმოადგენენ. ამის საპირისპიროდ, ასევე მამაკაცივით შეიარაღებულნი და წაღებში გამოწყობილნი დაიარებიან სანადიროდ და არაფრით ჩამოუვარდებიან ქმრებს.

ქართველ ქალებს საშუალება აქვთ, პირველები იყვნენ შინ და გარეთ. ისინი მთელს აღმოსავლეთში განთქმულნი არიან არა მარტო სილამაზით, არამედ -ერთგულებით. ყოველი ქართველი ბატონი, თავისი ქონების შესაბამისად, თავს მოვალედ თვლის, ცოლის სახელზე ააგოს ტაძარი.

მუსლიმებზე გაყიდული ან იძულებით გათხოვილი ქართველი ქალები ხშირად სიკვდილს ამჯობინებენ რწმენის გადასარჩენად."

როცა ეს ტექსტები იწერებოდა, XVIII საუკუნის დასაწყისი იდგა. ქართველ ხალხს უკვე გადატანილი ჰქონდა 5-საუკუნოვანი გენოციდები და წინ არანაკლები 3-საუკუნოვანი უბედურება ელოდა.

ისტორიკოსი გურამ ქართველიშვილი.

ასევე დაგაინტერესებთ:

1. 160 სამეცნიერო სტატია

2. 100 სტატია საქართველოს ისტორიისა და კულტურის შესახებ

3. 64 სტატია საქართველოს ისტორიისა და კულტურის შესახებ

4. 40 სტატია რელიგიის შესახებ

ავტორი: თორნიკე ფხალაძე