ადამიანის გენეტიკაში Y-ქრომოსომის დნმ-ის ჰაპლოჯგუფი არის ის ჰაპლოჯგუფი, რომელიც განსაზღვრულია მუტაციებით, რომელიც ხდება დნმ-ის არარეკომბინირებულ პორციებში Y ქრომოსომიდან. Y ქრომოსომა ადამიანთა ერთ თაობაში აგროვებს დაახლოებით 2 მუტაციას. ასე რომ, ათიათასწლეულების განმავლობაში უკვე წარმოქმნილია უამრავი მუტაცია და შესაბამისად, ჰაპლოჯგუფების და მათი ქვეჯგუფების რაოდენობა საკმაოდ ბევრია.

ცნობილია, რომ ყოველი ამ ჰაპლოჯგუფის მამამთავარი, ეგრედ წოდებული "Y-ქრომოსომული ადამი" ანუ დღეს მცხოვრები ყველა ადამიანის წინაპარი კაცი ცხოვრობდა 236 ათასი წლის წინ აფრიკაში. რა თქმა უნდა, მასთან ერთად კიდევ უამრავი ადამიანი სახლობდა დედამიწაზე, არათუ ჰომოსაპიენსი, არამედ სხვა სახეობის ადამიანებიც, მაგრამ დღევანდელ დღემდე მხოლოდ ამ კაცის შთამომავლობამ მოაღწია. თავის მხრივ კი ევრაზიაში მცხოვრები ადამიანების უდიდესი ნაწილის უახლოესი საერთო წინაპარი კაცი ცხოვრობდა 69 ათასი წლის წინ.

აქ შეგიძლიათ გაეცნოთ ამ ყველაფრის არსს უფრო ვრცლად: გენეტიკური გენეალოგია

შემოგთავაზებთ მთავარი ჰაპლოჯგუფების სიას მამაკაცის ხაზით, რომელთაც აქვთ თავისი საკუთარი უამრავი ქვეჯგუფი, რომელსაც აქ არ დავწერ:

1) AOO - წარმოიქმნა 235, 900 წლის წინ აფრიკაში.

2) BT - წარმოიქმნა 130, 700 წლის წინ აფრიკაში.

3) CT - წარმოიქმნა 88, 000 წლის წინ აფრიკაში.

4) F - წარმოიქმნა 65, 900 წლის წინ ევრაზიაში.

5) E - წარმოიქმნა 65, 200 წლის წინ ევრაზიაში.

6) G - წარმოიქმნა 48, 500 წლის წინ ახლო აღმოსავლეთში.

7) IJ - წარმოიქმნა 47, 200 წლის წინ ახლო აღმოსავლეთში.

8) K - წარმოიქმნა 47, 200 წლის წინ აზიაში.

9) P - წარმოიქმნა 45, 400 წლის წინ აზიაში.

10) J - წარმოიქმნა 42, 900 წლის წინ ახლო აღმოსავლეთში.

11) I - წარმოიქმნა 42, 900 წლის წინ ახლო აღმოსავლეთში.

12) E-M215 (E1b1b) - წარმოიქმნა 42, 300 წლის წინ აღმოსავლეთ აფრიკაში.

13) E-V38 (E1b1a) წარმოიქმნა 41, 300 წლის წინ აღმოსავლეთ აფრიკაში.

14) N - წარმოიქმნა 36, 800 წლის წინ აზიაში.

15) E1b1b-M35 - წარმოიქმნა 34, 800 წლის წინ აღმოსავლეთ აფრიკაში.

16) R - წარმოიქმნა 31, 900 წლის წინ აზიაში.

17) J-m267 (J1) - წარმოიქმნა 31, 600 წლის წინ ახლო აღმოსავლეთში.

18) J-M172 (J2) - წარმოიქმნა 31, 600 წლის წინ ახლო ახლო აღმოსავლეთში.

19) R-M173 (R1) - წარმოიქმნა 28, 200 წლის წინ აზიაში.

20) I-M273 (I1) - წარმოიქმნა 27, 500 წლის წინ ევროპაში.

21) I-M438 (I2) - წარქმოიქმნა 27, 500 წლის წინ ევროპაში.

22) R-M420 (R1a) - წარმოიქმნა 22, 800 წლის წინ ევრაზიაში.

23) R-m343 (R1b) - წარმოიქმნა 22, 800 წლის წინ ევრაზიაში.

24) I2-L460 (I2a) - წარმოიქმნა 21, 800 წლის წინ ევროპაში.

25) I2a-P37 - წარმოიქმნა 21, 100 წლის წინ ევროპაში.

26) E1b1b-M78 - წარმოიქმნა 19, 800 წლის წინ ჩრდილო-აღმოსავლეთ აფრიკაში.

27) I2a-M423 - წარმოიქმნა 18, 500 წლის წინ ევროპაში.

28) I2a-M223 - წარმოიქმნა 17, 400 წლის წინ ევროპაში.

29) N1c-M178 - წარმოიქმნა 14, 200 წლის წინ აზიაში.

30) R1a-M17 - წარმოიქმნა 14, 100 წლის წინ აღმოსავლეთ ევროპაში.

31) R1b-M269 - წარმოიქმნა 13, 300 წლის წინ აღმოსავლეთ ევროპაში.

32) E1b1b-V12 - წარმოიქმნა 11, 800 წლის წინ ჩრდილოეთ აფრიკაში.

33) E-U175 (E1b1a8) - წარმოიქმნა 9, 200 წლის წინ აღმოსავლეთ აფრიკაში.

34) E1b1b-V13 - წარმოიქმნა 7, 600 წლის წინ ახლო აღმოსავლეთში.

35) E-M191 (E1b1a7) - წარმოიქმნა 7, 400 წლის წინ აღმოსავლეთ აფრიკაში.

36) E-U174 (E1b1a-U174) - წარმოიქმნა 6, 400 წლის წინ აღმოსავლეთ აფრიკაში.

37) R1b-L151 - წარმოიქმნა 5, 800 წლის წინ აღმოსავლეთ ევროპაში.

38) R1a-Z280 - წარმოიქმნა 5, 000 წლის წინ აღმოსავლეთ ევროპაში.

39) R1a-M458 - წარმოიქმნა 4, 700 წლის წინ აღმოსავლეთ ევროპაში.

ასევე დაგაინტერესებთ:

1. ქართული დნმ პროექტის სტატიები

2. პროტოქართველები - 450 საუკუნის წინანდელი კავკასიელი მონადირე-შემროვებლები

განაგრძეთ ძალიან საინტერესო სტატიების კითხვა

წყარო: Chronological development of haplogroups

ავტორი: თორნიკე ფხალაძე