XX საუკუნეში აღმოჩენილა მხოლოდ 40კმ_ზე ნაკლები დიამეტრის მცირე ცნობილებები. ყველა იმ მცირე ცნობილებებს, რომელთა ორბიტა ზუსტადაა გამოთვლილი, საკუთარი სხეული და მუდმივი ნომერი აქვს. ასეთი ცთომილების რიცხვი 2500_ზე მეტია.მათზე იმფორმაცია ყოველდღიურად ქვეყვნდეა საერთაშორისო გამოცემებში "მცირე ცდომილების ეფემურიდები". მცირე ცდომილების ობიექტები ძირითადად მარსისა და იუპიტერის ორბიტებს შორისაა. მათ დიდი ექსცენტრისიტეტები აქვთ, ეკლიპკის სიბრტყისადმი საშვალო დახრილობა კი 9, 54°-ია. გალაქტიკა– გალაქტიკა ქვია ვარსკვალავების, ვალაქტიკური გაზის, მტვრის, და უჩინარი მატერიების დიდი სისტემას, რომელიც გრავიტაციული ზემოქმედებიტთ უკავშირდება ერთმანეთს. ჩვეულებრივ გალაქტიკაში შედის 10 მილიონიდან (107)რამდენიმე ტრილიონამდე (1012)ვარსკვლავი. გალაქტიკების დიდი ნაწილი შედგება პატარა ვარსკვლავურის სისტემებისგან. როგორც წესი გალაქტიკების დიამეტრი ათი ათასიდან ასი ათას სინათლის წლამდე მერყეობს.დაახლოვებით გალაქტიკის მასის 90% ამოუცნობ შავ მატერიაზე მიდის, ეს კომპონენტი ჯერ-ჯერობით შეუსწავლელია. არსებობს თვალსაზრისი რომ გალაქტიკის ცენტრში შავი ხვრელი მდებარეობს. არსებობს მოსაზრება, რომ სამყაროში 100 მილიარდი გალაქტიკა არსებობს, არსებობს სამი სახის გალაქტიკა, ესენია ელიპტიკური, სპირალური და არასწორი. შავი ხვრელის მხატვრული წარმოსახვა.
საკმარისად მასიური ვარსკვლავის აფეთქების შემდეგ დარჩენილი ბირთვის შიდა წნევა საკმარისი არაა რათა მიზიდულობის ძალით გამოწვეული შეკუმშვა შეაჩეროს. ამ დროს იწყება შექცევადი პრცესი, რაც მეტად იკუმშება სხეული, მისი ზედაპირი უფრო მეტად გადაადგილდება გრავიტაციული ველის დაძაბულობის ცენტრისაკენ, რაც გრავიტაციული ველის სტრუქტურას განაპირობებს. ამის გამო ის კიდევ უფრო მძლავრად იკუმშება და ა.შ. სხეული კოლაფსირებს. საბოლოოდ დგება მომენტი, როცა სხეულის ზედაპირი მოვლენათა ჰორიზონტს გადაეცემა. ეს არის შავი ხვრელი.შავი ხვრელის ჰიპოთეზის წარმოშობა - პირველად ამგვარი ობიექტების არსებობა იწინასწარმეტყველა ფრანგმა მეცნიერმა (მათემატიკოსმა) პიერ ლაპლასმა 1796 წელს. მან აღნიშნა, რომ ნიუტონის მსოფლიო მიზიდულობის კანონის შესაბამისად, ციური სხეული საკმარისად ძლიერი მიზიდულობის ძალით არ მისცემდა საშუალებას არაფერს, სინათლესაც კი, რომ მას გასხლტომოდა, ამიტომაც ის უნდა გამხდარიყო აბსოლუტურად უხილავი, ანუ „შავი ხვრელი“.
1939 წელს მეცნიერთა ჯგუფმა რობერტ ოპენჰაიმერის (იგი შემდგომში ატომური ბომბის მამა გახდა) მეთაურობით დაამტკიცა, რომ ანალოგიური დასკვნა შეგვეძლო გამოგვეტანა ა. აინშტაინის ფარდობითობის თეორიიდანაც. ალბერტ აინშტაინი ფიქრობდა რომ ენერგიასა და მატერიას შორის უნდა ყოფილიყო კავშირი და ამიტომ მან ჩამოაყალიბა ფარდობითობის თეორია. ექსტი მოამზადა თორნიკე კონსტანტინოვმა .