დღეს უფრო და უფრო მეტ ადამიანს უწევს გადაწყვეტილებების მიღება საკუთარი ნაყოფიერების შენარჩუნებასთან დაკავშირებით. სიცოცხლის რიტმის შეცვლა, კარიერული მიზნები, ონკოლოგიური დაავადებები, ან უბრალოდ სურვილი რომ გადადოს მშობლობა – ეს ის მიზეზებია, რის გამოც კრიოკონსერვაცია გახდა არა მხოლოდ სამედიცინო პროცედურა, არამედ სოციალური და ფსიქოლოგიური არჩევანიც.

რას ნიშნავს სპერმისა და კვერცხუჯრედების გაყინვა?
სპერმის და კვერცხუჯრედების გაყინვა არის ბიოლოგიური მასალის დროებითი შენახვის მეთოდი, როდესაც ისინი ექვემდებარებიან ექსტრემალურად დაბალ ტემპერატურას (თხევადი აზოტის -196°C-ში), რაც მნიშვნელოვნად ამცირებს უჯრედის მეტაბოლიზმს და აჩერებს დაბერების პროცესს. შემდეგ, წლების შემდეგაც კი, შესაძლებელია მათი დათბობა და გამოყენება განაყოფიერებისთვის.

ვინ მიმართავს ამ პროცედურას?

• ონკოპაციენტები — ქიმიოთერაპია და რადიაციული თერაპია მნიშვნელოვნად აზიანებს რეპროდუქციულ ფუნქციას.

• ადამიანები, რომლებიც გეგმავენ გვიან მშობლობას — მაგალითად, ქალები, რომლებიც 35 წლის შემდეგ ფიქრობენ პირველ ორსულობაზე.

• ტრანსგენდერი პირები — ჰორმონთერაპიამდე გადაწყვიტონ რეპროდუქციული უჯრედების შენარჩუნება.

• სამხედროები ან მიგრანტები, რომლებიც იმყოფებიან მაღალი რისკის ზონებში.

როგორ ხდება პროცედურა?

• სპერმის გაყინვა შედარებით მარტივი და სწრაფია. მამაკაცს მიეწოდება სპეციალური კონტეინერი მასალის ჩასაბარებლად, რომელსაც შემდეგ აკვირდებიან, ამუშავებენ და ყინავენ.

• კვერცხუჯრედის გაყინვა შედარებით რთული პროცესია. მოითხოვს ჰორმონალურ სტიმულაციას, ულტრაბგერით მონიტორინგს და მცირე ქირურგიულ ჩარევას კვერცხუჯრედების ამოსაღებად.

რამდენ ხანს ინახება გაყინული მასალა?
თეორიულად, სწორ პირობებში, უჯრედები ინახება ათწლეულობითაც კი. მსოფლიოში უკვე არიან ადამიანები, რომლებიც გაჩნდნენ 10–15 წლის გაყინული ემბრიონებისგან.

ფასები და ხელმისაწვდომობა საქართველოში:
საქართველოში ეს პროცედურები ეტაპობრივად იხვეწება. ფასები განსხვავდება კლინიკიდან გამომდინარე, თუმცა სპერმის გაყინვა საშუალოდ 200-300 ლარი ღირს, ხოლო კვერცხუჯრედის გაყინვა – 2000–4000 ლარამდე (ჰორმონების ღირებულების ჩათვლით). შენახვის წლიური საფასურიც დამატებით ანაზღაურებადია.

ფსიქოლოგიური ასპექტები:
ბევრისთვის ამ გადაწყვეტილებას ახლავს ემოციური სტრესი, ასაკთან დაკავშირებული შიში და გაურკვევლობა მომავალზე. თუმცა კრიოკონსერვაცია ხშირად ქმნის იმედის მოლოდინს – "სათადარიგო შესაძლებლობას", რაც ამშვიდებს.

სპერმისა და კვერცხუჯრედების გაყინვა აღარ არის მხოლოდ ონკოლოგიური პაციენტებისთვის განკუთვნილი სერვისი – ის იქცა ცხოვრების დაგეგმვის თანამედროვე ინსტრუმენტად. ეს გადაწყვეტილება ბევრს აძლევს თავისუფლებას და თავდაჯერებულობას საკუთარი ბიოლოგიური დროის მართვაში.