ისტორია ხშირად გვიყვება ძლევამოსილ მეფეებზე, მაგრამ ყველაზე დიდ ამბებს მაინც ქალები ქმნიან — ისინი, ვინც არ იბრძოდნენ ხმლით, მაგრამ იცავდნენ თავიანთ თავშეკავებას ისე, რომ საუკუნეების მერეც იძახიან: „ეს ქალი არ გატყდა“.

კატალინა არაგონელი, ინგლისის მეფე ჰენრი VIII-ის პირველი ცოლი, იყო არა მხოლოდ ესპანელი პრინცესა, არამედ დედოფალი, რომელმაც მტკიცედ იბრძოლა თავისი ღირსებისთვის. მისი ცხოვრება ერთგვარი დრამაა — სიყვარულით დაწყებული და ღალატით დამთავრებული — მაგრამ სწორედ ამ გზაზე გახდა იგი ერთ-ერთი ყველაზე პატივსაცემი ქალი ევროპული ისტორიიდან.

დედოფალი, რომელიც მხოლოდ მეფის ცოლი არ ყოფილა

კატალინა ესპანეთის უძლიერესი მონარქების — ფერდინანდ არაგონელისა და იზაბელ კასტილიელის — ქალიშვილი იყო. იმ დროისთვის ესპანეთი იმპერიების იმპერია გახლდათ, და კატალინაც სწორედ ამ ძლევამოსილ სულს ატარებდა.

ინგლისში პირველად ის ჩავიდა, როგორც პრინც არტურის საცოლე — ჰენრი VIII-ის უფროსი ძმის. თუმცა არტური მალევე გარდაიცვალა და კატალინა, 16 წლის ახალგაზრდა ქალი, მარტო დარჩა უცხო ქვეყანაში. წლები გავიდა და საბოლოოდ ცოლად გაჰყვა არტურის ძმას — ჰენრი VIII-ს, რომელთანაც დიდი სიყვარულით დაიწყო ურთიერთობა.

მაგრამ როცა ბიჭი შვილის გაჩენა ვერ მოხერხდა ისე, როგორც მეფეს სურდა —ჰენრიმ დაასახელა ეს მიზეზად და მოითხოვა განქორწინება.

ბრძოლა, რომელიც ისტორიას დარჩა

ჰენრი VIII-ის განქორწინების სურვილმა მთელი ევროპა შეძრა. მეფემ რომის პაპისგან ვერ მიიღო თანხმობა, ამიტომ გაწყვიტა კავშირი ვატიკანთან და დაარსა ანგლიკანური ეკლესია — მხოლოდ იმისთვის, რომ კატალინას გაეშორებინა.

მაგრამ დედოფალი კატალინა საჯაროდ არ ჩამოშლილა. არ გამოუტანია სიბრაზე. არ უყვირია. მხოლოდ ერთი რამ თქვა:

„დედოფალი ვარ – თქვენო დიდებულებავ, და ღმერთისა და ხალხის წინაშე ასეთადვე დავრჩები.“

მაშინაც კი, როცა ძველ ციხესიმაგრეში გადაასახლეს და არც მეფეს და არც თავის ქალიშვილს – მომავალ დედოფალ მარიას – ვერ ხვდებოდა, კატალინა მაინც ინარჩუნებდა დიდებულებას, წყნარ თავმოყვარეობას და რწმენას, რომ სიმართლე სიჩუმეშიც ძლიერია.

მემკვიდრეობა ღირსების სახით

კატალინა არაგონელი გახდა სიმბოლო იმ ქალისა, რომელიც „გამარჯვებული“ წავიდა ისტორიიდან, მაგრამ მარცხიც ღირსეულად ჩაიტანა. ის დარჩა დედოფალი ხალხის გულში — ქალი, რომელიც არ წავიდა კომპრომისზე, არ ისაუბრა ბოროტად და არ გატყდა.

მისმა მაგალითმა შთააგონა არა მხოლოდ მერი ტიუდორი, არამედ მომავალი ქალები, რომლებმაც იცოდნენ: თავმდაბლობა არ ნიშნავს სისუსტეს, და სიმშვიდე არ ნიშნავს დანებებას.

დედოფალმა იცოდა – ღირსება არ იცვლება ტახტზე

ისტორია მეფეებს ხშირად დიდებულად წარმოგვიდგენს, მაგრამ ზოგიერთი ქალი ჩრდილში ბრწყინავს. კატალინა არაგონელი იყო სწორედ ასეთი – ჩუმი ბრწყინვალება, რომელიც გაბატონდა არა ტახტზე, არამედ მეხსიერებაში.

არავინ იხსენებს ჰენრის ახალ ცოლებს ისე, როგორც მას – ერთადერთს, ვინც არ დანებდა.