ხორცი და სიმსივნე: რეალური საფრთხე თუ გადაჭარბებული შიში?

ბოლო წლებია, საზოგადოებაში აქტიურად განიხილება კითხვა – იწვევს თუ არა ხორცის მოხმარება სიმსივნეებს? ზოგიერთი კვლევა მიანიშნებს, რომ წითელი და გადამუშავებული ხორცი შეიძლება დაკავშირებული იყოს კიბოს განვითარების რისკთან, თუმცა საკითხი მაინც მრავალმხრივ კვლევას მოითხოვს.

რა ამბობს მეცნიერება?

მსოფლიო ჯანდაცვის ორგანიზაციის (WHO) საერთაშორისო კიბოს კვლევითმა სააგენტომ (IARC) 2015 წელს წითელი ხორცი და გადამუშავებული ხორცი კიბოს რისკის თვალსაზრისით განიხილა. კვლევებმა აჩვენა, რომ:

• გადამუშავებული ხორცი (სოსისი, ბეკონი, ძეხვი და სხვა) კლასიფიცირებულია როგორც კაცისთვის კანცეროგენული (I ჯგუფი) – იგივე კატეგორიაში, სადაც თამბაქო და აზბესტია.
• წითელი ხორცი (საქონლის, ღორის, ცხვრის) კლასიფიცირებულია როგორც სავარაუდოდ კანცეროგენული (IIA ჯგუფი).

რისკის გამომწვევი მექანიზმები

მეცნიერები ფიქრობენ, რომ ხორცში შემავალი გარკვეული ნივთიერებები შეიძლება კიბოს რისკის ზრდასთან იყოს დაკავშირებული:

• ჰემის რკინა, რომელიც ხორცს აძლევს წითელ ფერს, შესაძლოა, ნაწლავებში თავისუფალი რადიკალების წარმოქმნას უწყობდეს ხელს.
• ნიტრიტები და ნიტრატები, რომლებიც გადამუშავებულ ხორცს უმატებენ, ორგანიზმში გარდაიქმნება ნიტროზამინებად – ცნობილ კანცეროგენებად.
• მაღალ ტემპერატურაზე დამუშავება (შეწვა, გრილზე მომზადება) წარმოქმნის ჰეტეროციკლურ ამინებს (HCA) და პოლიციკლურ არომატულ ნახშირწყლებს (PAH), რომლებსაც აქვთ კანცეროგენული პოტენციალი.

რამდენად დიდი რისკია?

სტატისტიკა აჩვენებს, რომ გადამუშავებული ხორცის რეგულარული მოხმარება მსხვილი ნაწლავის კიბოს რისკს დაახლოებით 18%-ით ზრდის. თუმცა, ეს რიცხვი შედარებით მცირეა თამბაქოსთან ან სხვა ძლიერ კანცეროგენებთან შედარებით.

მოდერატიულობა – ოქროს შუალედი

მიუხედავად იმისა, რომ გადამუშავებული ხორცი ჯანმრთელობისთვის რისკის მატარებელია, ზომიერი მოხმარება და ჯანსაღი კვების ჩვევები ამ საფრთხეს ამცირებს. რეკომენდებულია:

• ხორცის მოხმარების შეზღუდვა – კვირაში 1-2-ჯერ წითელი ხორცი საკმარისია.
• მეტი ბოსტნეული და ბოჭკოვანი პროდუქტები – მცენარეული საკვები ამცირებს კიბოს რისკს.
• ჯანსაღი მომზადების მეთოდები – გრილზე და შეწვაზე უარის თქმა, ხარშვა და მოთუშვა უკეთესი ალტერნატივებია.

ხორცის ზომიერად მოხმარება პირდაპირ არ ნიშნავს, რომ ადამიანი კიბოთი დაავადდება. მთავარია დაბალანსებული კვება და ხარისხიანი პროდუქტების არჩევა. თუ გსურთ ჯანსაღი ცხოვრება, მხოლოდ ხორცზე ფოკუსირება არ არის სწორი – მნიშვნელოვანია მთელი დიეტის და ცხოვრების სტილის გათვალისწინება.