ისრაელის მეცნიერები გამარჯვებას ზეიმობენ მას შემდეგ, რაც ჩვენს წელთაღრიცხვამდე 1700 წლის ძვლის სავარცხლის წვეროზე გაკეთებული წარწერა გაშიფრეს. ექსპერტების აზრით, ეს არის ყველაზე ძველი წარწერა ქანაანურ ენაზე.

აღსანიშნავია, რომ სპილოს ძვლის სავარცხელზე აკურატულად ამოკვეთილი ასოები არავითარ შემთხვევაში არ არის ლოცვა ან მიმართვა უმაღლესი ძალებისადმი. პირიქით, ეს მხოლოდ სურვილია.

„ნება მიეცით ამ სავარცხელმა ამოიღოს ტილები თქვენი თმიდან და წვერიდან.“ - ნათქვამია არტეფაქტში.

სხვათა შორის, მეცნიერები, რომლებიც გარკვეულწილად შოკირებული არიან თავიანთი აღმოჩენით, ამბობენ, რომ სავარცხლის კბილებს შორის შემორჩენილია კვალი სწორედ იმ მწერების ეგზოჩონჩხის ნაშთებისა, რომლებსაც წარწერა ეძღვნება.

უძველესი ქანაანური დამწერლობა დღემდე იწვევს მეცნიერთა შორის უამრავ კამათს. სავარაუდოდ, იგი წინ უძღოდა ფინიკიურს და მისი ადრეული ფორმით არ იყო ანბანური. ამ დამწერლობის იშვიათი მაგალითები, რომლებიც დღემდე შემორჩა, არის სიტყვებისა და მარცვლების აღმნიშვნელი ნიშნები, რაც მნიშვნელოვნად ართულებს მათ გაშიფვრას.

მკვლევარებს არც კი შეუძლიათ დაადგინონ ანბანის გამოგონების მეტ-ნაკლებად ზუსტი თარიღი. ზოგი ამტკიცებს, რომ ის გაჩნდა არაუმეტეს 3, 8 ათასი წლის წინ, ზოგი კი თვლის, რომ ანბანის გამოყენება ქანაანელთა და მათ შემდეგ სხვა ერების მიერ ბევრად ადრე დაიწყო.