x
მეტი
  • 14.10.2024
  • სტატია:137609
  • ვიდეო:351967
  • სურათი:511481
მეცნიერებმა შავი ხვრელის ხმა ჩაიწერეს - ამ ხმის მიხედვით შეიძლება მისი არსის განსაზღვრა
მეცნიერებმა შეძლეს გაიგონ, თუ რა ხმებს გამოსცემს შავი ხვრელი "სადილობისას" ანუ როცა ის მეზობელ ვარსკვლავს შთანთქავს.
მკლევრებმა შეძლეს შავი ხვრელის რენტგენის ექოს გახმოვანება.image

შავ ხვრელებს, რომლებიც „იკვებებიან“ თავიანთი კომპანიონი ვარსკვლავებით, შეუძლიათ გაიარონ ციკლები, რომლის დროსაც ხდება აფეთქებები. მასაჩუსეტსის ტექნოლოგიური ინსტიტუტის ასტრონომებმა გამოიყენეს ამ ციკლებიდან მიღებული რენტგენის გამოხმაურება შავი ხვრელების ირგვლივ არსებული გარემოს გამოსაკვლევად. მათ ასევე მოახერხეს ამ სიგნალების ხმებად გადათარგმნა, .


მესნიერებს სჯერათ, რომ შავი ხვრელები მნიშვნელოვან როლს ასრულებენ გალაქტიკების ევოლუციაში. შავი ხვრელები, რომლებიც ორობითი სისტემის ნაწილია მათ კომპანიონ ვარსკვლავთან ერთად, როგორც ჩანს, მინი ზემასიური შავი ხვრელები არიან. ჩვენ შეგვიძლია გავიგოთ, როგორ მოქმედებს სუპერმასიური შავ ხვრელების ასეთი ამოფრქვევები გალაქტიკებზე, სადაც ისინი იმყოფებიან.


შავი ხვრელები არ შთანთქავენ აბსოლუტურად ყველა მატერიას, რომელიც ახლოს არის. სინამდვილეში, ისინი შთანთქავენ მხოლოდ იმას, რაც გადის ჰორიზონტის მიღმა, მათ შორის, შთანთქავენ სინათლეს. ეს ნიშნავს, რომ აბსორბირებული ობიექტის ნივთიერების ნაწილი ძლიერ ჭავლით იყრება. ეს პროცესი ასევე ხდება იმ შემთხვევაში, როდესაც შავი ხვრელი გადაყლაპავს თავის კომპანიონ ვარსკვლავს. შედეგად შავი ხვრელის ირგვლივ წარმოიქმნება მატერიის რგოლი, ანუ აკრეციული დისკი და თავად შავი ხვრელი ასხივებს ძლიერ რენტგენის სხივებს და ზოგჯერ რადიოტალღებს.


image

ამ რენტგენის სხივებს ზოგჯერ შეუძლიათ აკრეციული დისკიდან გადმოხტომა, რაც ქმნის ორიგინალური გამოსხივების „ექოს“. ამ გამოხმაურებების პოვნა შესაძლებელს ხდის თვალყური ადევნოთ, თუ როგორ ვითარდება შავი ხვრელი, როდესაც ის შთანთქავს ვარსკვლავს.


ახალი კვლევის შედეგად, მეცნიერებმა ბინარულ სისტემებში 8 ახალი შავი ხვრელი აღმოაჩინეს, რომლებიც რენტგენის ექოს ასხივებენ. თითოეულ ამ შავ ხვრელს აქვს მასა, რომელიც შეესაბამება 5-დან 15-მდე მზის მასას და ამ სისტემების კომპანიონი ვარსკვლავები დაახლოებით ჩვენი პლანეტის ზომისაა.


მეცნიერებმა დაადგინეს, რომ შავი ხვრელის მიერ ვარსკვლავური მატერიის შთანთქმის დროს რენტგენის გამოსხივება იზრდება. და აქ არის რადიაციის სწრაფი აფეთქებები, რომლებსაც აქვთ დროის ციკლი და მეორდება. საბოლოო აფეთქება ხდება მაშინ, როდესაც შავი ხვრელი მთლიანად შთანთქავს ვარსკვლავს.


მეცნიერთა კიდევ ერთი მიღწევა იყო ის, რომ მათ შეძლეს, მასაჩუსეტსის ტექნოლოგიური ინსტიტუტის დახმარებით, გაეგოთ შავი ხვრელის რენტგენის ექო, რომელშიც ქვედა სიხშირის შუქი შეესაბამება დაბალი სიხშირის ხმას.

0
236
2-ს მოსწონს
ავტორი:თუთიკო ბერძენა
თუთიკო ბერძენა
236
  
კომენტარები არ არის, დაწერეთ პირველი კომენტარი
0 1 0