x
აფხაზეთში ომი დაიწყო (მესამე ნაწილი)

1992 წლის 2 ოქტომბერს საქართველოს უახლოს ისტორიაში ერთ-ერთი უმძიმესი დღე გათენდა. მტერმა დილის 7 საათიდან დაიწყო გაგრის ასაღებად იერიში. სოფელი კოლხიდა წინა დღეს წაგგვილიჯეს ხელიდან. ჩვენი ბატალიონი რომელსაც გაგრის ბატალიონიდან 25 კაცი შემოუერთდა, კომენდატურა პოლკოვნიკ ბადრი ფირცხელიანის მეთაურობით და რამოდენიმე სხვა ბატალიონებიდან გადარჩენილო ათეულობით მებრძოლი ქალაქის სხვადასხვა ადილებში გავმაგრდით. ქალაქიდან ხალხი რუსეთის საზრვრის მიმართულებით გარბოდა. 3 სექტემბერს სოპჭში დადებული სამშვიდობო ხელშეკრულების იმედად მყოფი ხალხი ისევ მოტყუებული დარჩა. დაიმედებულები ასეთ მოულოდნელ შემოტევას აღარ ელოდნენ. ჭკვიანი ადამიანები იმთავითვე მიხვდნენ, რომ სოჭში დადებული ხელშეკრულება მტრის სასარგებლოდ იყო დადებული, მაგრამ იმ დროს ჭკვიანი ხალხის აზრი ხელისუფლებას საერთოდ არ აინტერესებდა და შედეგიც შესაბამისი მივიღეთ.
გაგრაძე ფართომეშტაბიანი შემოტევა ტყიდან, ზღვიდან და პირდაპირ ცენტრალური გზიდანაც შემოგვიცვივდნენ. ამ მოულოდნელმა თავდასხმამ ჩვენი ზოგიერთი შენაერთი ისე არია, რომ გაოგნებულები საბრძოლო მანქანებს დაქოქილსაც ტოვებდნენ და ისე უმისამართოდ გარბოდნენ. რამოდენიმე მანქანა მტრის ხელში წინააღმდეგობის გაწევის გარეშე აღმოჩნდა. ის ტექნიკა შემდეგ მომხდურებმა ჩვენს წინააღმდეგ გამოიყენეს.
ჩვენ სასტუმრო "კბრც"-ში გავმაგრდით. მტრის მთელი ძალები ჩვენს წინააღმდეგ წამოვიდნენ და ალყაში მოგვაქციეს. დილიდან საღამომდე ვიგერიებდით შემოტევას. თანდათან ტყვია-წამალი შემოგველია, შიმშილი და წყურვილი ვისღა აღსოვდა. ალყა ნელ-ნელა ვიწროვდებოდა და შენობამდეც მოაღწიეს. მტრის რიგებში რამდენიმე ქალი იყო. ისინი უფრო მეტად აგრესიულები იყვნენ. გარეტ გვიხმობდნენ და უშვერი სიტყვებით გვლანძღავდნენ. ამასობაში ტანკებიც მოგრუხუნდა და რამდენიმე ჭურმი ჩვენი შენობისკენ გამოისროლა. სასტუმროსაც მოხვდა რამოდენიმე ჭურვი. ჩვენს რიგებში უკვე რამდენიმე მებრძოლი დაიღუპა. პირველი 22 წლის აბელ ქართველიშვილი დაეცა. მისმე სიკვდილმა მთელი ბატალიონი შეგვძრა. აბელი უშიშარი და მამაცი ვაჟკაცი იყო. ჩვენში ყველაზე ახალგაზრდა პირველი დაიღუპა.
მტერმა მძლავრად შემოგვიტია და პირველი სართული აიღო. ქვემოდან გვიყვიროდნენ - გამოდით, დაგვნებდით და სიცოცხლეს შეგინარჩუნებთო წინააღმდეგ შემთხვევაში ყველა დახოცვით გვემუქრებოდნენ. ტანკიდან ამ დროს სროლა არ წყდებოდა. მე ჩემს ბიჭებთან ერთად მე-3 სართულზე გავმაგრდი. სასტუმრო ისეთ ადგილას დგეს, რომ უკანა მხარეს ტყე და კლდიანი ადგილია. ფანჯრიდან თავისუფლად შეიძლებოდა გადახტომა და თყისთვის თავის შეფარება. ამ დროს ჩვენს მხარეს კედელი ჩემოინგრა და თანამებრძოლებს სამი კაცი მოვწყდით - ლევან ქართველიშვილი, გია ჩხეიძე და მე.
სხვა ვარიანტი არ გვქონდა, ტყვია-წამალიც გვითავდებოდა და იძულებული გავხდით, რომ ფანჯრიდან გადავმხტარიყავით და ტყისთვის შეგვეფარებინა თავი. წინააღმდეგ შემთხვევაში უაზროდ დაღუპა ან ტყვედ ჩავარდნა არ აგვცდებოდა. ვარჩიეთ რომ ტყეში გადავსულიყავით და ბრძოლა ისე გაგვეგრძელებინა.
მე და ლევანი ადვილად გადავხტით. გია თავიდან ჭოჭმანობდა, მაგრამ იმ ფანჯარას საიდანაც უნდა გადმომხტარიყო, რამოდენიმე ტყვია მოხვდა და იმან გადმოხტომაში "უშველა" ტყე-ტყე ვიარეთ განთიადის მიმართულებით. საავადმყოფოსთან გზაზე ჩამოვედით და მოულოდნელად შტაბის უფროსს, მიხეილ მარინაშვილს შევხვდით, რომელიც მარტო მოდიოდა. მე ვკითხე- ბატონო პოლკოვნიკო, რა ვქნათ- მეთქი? მან გაუჩერებლად მიპასუხა: მორჩა ყველაფერი, ომი წავაგეთ და თავს უშველოთო. ამის შემდეგ პოლკოვნიკი მიხეილ მარინაშვილი არ მინახავს. მხოლოდ ერთხელ ვნახე ტელევიზიით, ინტერვიუ მისცა ჟურნალისტებს და განაცხადა- გაგრა იმიტომ დაეცა, რომ თბილისიდან მითითებებს უშუალოდ სახელმწიფოს მეთაური ედუარდ შევარდნაძე იძლეოდაო. თვითონ კი იძულებული იყო, მთავარსარდლის ბრძანებები უყოყმანოდ შეესრულებინა. ამ გადაცემის შემდეგ მოგვიანებით ცნობილი გახდა, რომ თბილისში ერთ -ერთ საავადმყოფოში გაურკვეველ ვითარებეში გარდაიცვალა. ზუსტად ვერავინ გაიგო, საღ-სალამათი კაცი ასე მოულოდნელად როგორ მოკვდა?! ჭორის დონეზე ისიც ითქვა, რომ იმ სატელევიზიო გადაცემასა და ედუარდ შევარდნაძის ხსენებას შეეწირა. ეს ითქვა, მაგრამ მერე ყველაფერი მიჩუმდა და ამ ამბით დიდად არავინ დაინტერესებულა. მან გაგრის დაცემის შესახებ ბევრი იცოდა და ბევრის მცოდნე კაცი იმ დროს ხელისუფლებაში არ აწყობდათ, რადგან ეს მათ ინტერესებში არ ნოდარ ნათაძე და გენერალი ავთანდილ ცქიტიშვილი. ედუარდ შევარდნაძეს ხალხი შემოეხვია და დაცემული გაგრის დაბრუნებას სთხოვდა. ედუარდ შევარდნეძე ხალხს შეპირდა, რომ გაგრას ორ დღეში დავიბრუნებდით. მერე ჩაჯდა ვეტმფრენში და სოხუმისკენ გაფრინდა. მისი დანაპირები თუ როგორ შესრულდა, ყველამ ნახა. მომდევნო დღეებში გაგრასა და ლესელიძეში ბევრი არაფერი შეცვლილა. შეშინებული ხალხი რუსეთისკენ გარბოდა. რუსეთ-საქართველოს სასაზღვრო-საკონტროლო პუნქტზე დიდი რიგი იდგა. ყველა ცდილობდა, რომ როგორმე ჩვენი ქვეყნიდან გაეხწიათ. იმის მიხვედრას იმ დროს ბევრი ფიქრი არ უნდოდა, რომ საკუთარ სამშობლოში დაბრუნება და სახლ-კარის ნახვა ძალიან დიდ ხანს აღარ მოუწევდათ. მოსახლეობა საყვარელ ადგილებს დიდხანს და ზოგი სამუდამოდაც ემშვიდებებოდა. ლესელიძეში შემხვდნენ ჩემი სოფლელები: ზურიკო ლადო და გულადი ჭკადუები. ისინი გაგრაში ცხოვრობდნენ და იდივე სიტუაციაში აღმოჩდნენ, როგორც სხვები. ისინიც სამუდამოდ ტოვებდნენ დიდი შროით აშენებულ სახლ-კარს. დავემშვიდობე ყველას და საზღვარზე გავაცილე. ამ ხნის მანძილზე, უკვე მესამე დღე იყო და ჩვენი ბატალიონის ბიჭების შესახებ ვეღარაფერი გავიგეთ. იმ დროს როცა გაგრიდან გამოვდიოდით, გენერალი გიორგი ყარყარაშვილი ჩამოფრინდა ვეტმფრენით. მტრის პოზიციები დაბომბეს, მაგრამ მოგვიანებით. იმ ადგილებში სადაც დაბომბეს, უკვე მტერი აღარ იყო და ცარიელი ადგილები გადაწვეს. განთიადში გავიგეთ, რომ გიორგი ყარყარაშვილი გაგრის მისადგომებთან გრძელ ხიდთან იდგა და გაგრაში შესასვლელად ემზადებოდა. ჩვენც მაშინვე იქითკენ გავეშურეთ. გრძელ ხიდთან რამოდენიმე ათეულ მებრძოლს მოეყარა თავი. იქვე იყვნენ გენერალი გიორგი ყარყარაშვილი, დაცემული გაგრის მერი- ჯონი ლატარია და კიდევ რამდენიმე მაღალჩინოსანი. ხიდთან შემხვდა ჩემი ძველი მეგობარი, ახალჩიხის ბატალიონის მეთაური, მაიორი ავთანდილ ჩიქობავა. ცუდ დროს შევხვდით ერთვანეთ ძველი, დიდი ხნის უნახავი მეგობრები, მაგრამ მაინც ძალიან გაგვიხარდა ერთმანეთის ნახვა.

(გაგრძელება იქნება)image

0
190
შეფასება არ არის
ავტორი:მაიზერ გელოვანი
მაიზერ გელოვანი
190
  
კომენტარები არ არის, დაწერეთ პირველი კომენტარი
0 1 0