x
მეტი
  • 29.03.2024
  • სტატია:134043
  • ვიდეო:353919
  • სურათი:508247
პიარი.პროპაგანდა.
PR და პროპაგანდა ერთმანეთისაგან არსებითად განსხვავდება,
ისევე როგორც რეკლამა და PR. პროპაგანდის მნიშვნელობა სხვადასხვა დროს

სხვადასხვაგვარად ესმოდათ. ამ სიტყვას თავიდანვე ორმაგი გაგება ჰქონდა. 1622 წელს შეიქმნა “Congregazione de Propaganda Fide” - “კათოლიკური სარწმუნოების გამავრცელებელი საზოგადოება“ [21, 11], რომელიც მიზნად ისახავდა აღმოსავლეთ ქვეყნებში კათოლიკური სარწმუნოების მქადაგებელი მისიების დაარსებასა და უზრუნველყოფას კადრებით, მატერიალური სახსრებითა და ლიტერატურით.ორგანიზატორებმა ამ ამოცანის შესასრულებლად უმთავრესად მიიჩნიეს იმ ქვეყნების ენების შესწავლა, სადაც საქმიანობა მოუწევდათ. პირველი ქართულ-იტალიური ლექსიკონი სწორედ ამ მისიის ფარგლებში შეიქმნა და დაიბეჭდა 1629 წელს რომში, “Congregazione de Propaganda Fide”- სტამბაში. (ლექსიკონი
ქართული და იტალიური შედგენილი სტეფანო პაოლინის მიერ, ქართველ ნიკიფორე ირბახის, წმ. ბასილის (წესის) ბერის დახმარებით - სახმარად სარწმუნოების გამავრცელებელი სასულიერო საზოგადოების მისიონერთა“). [21, 27] ამრიგად, XVII საუკუნეში პროპაგანდა კათოლიკეებისათვის ნიშნავდა მისიონერთა
სწავლებას (სხვა რჯულის მორწმუნებს შორის კათოლიციზმის გავრცელებას), ხოლო სხვა სარწმუნოების წარმომადგენლებისთვის - თავს მოხვეულ მოძღვრებას. ის, რაც ერთი მხარისათვის დადებით ქმედებას გულისხმობდა, მეორისათვის უარყოფითად აღიქმებოდა. პროპაგანდის მიზანი დღესაც დარწმუნების მცდელობაა, ოღონდ, პიარისაგან განსხვავებით, იგი ცალმხრივ კომუნიკაციას,
მონოლოგის რეჟიმს ემყარება და უკუკავშირს გამორიცხავს. პროპაგანდა საზოგადოებისათვის ძალაუფლების ხელშემწყობი იდეების მტკიცებასა და დამკვიდრებას ითვალისწინებს, პიარი კი ორმხრივი დიალოგის მეშვეობით
საზოგადოების ცალკეულ ჯგუფებთან შეხედულებათა კონსოლიდაციას, ურთიერთგაგებასა და სასარგებლო ცვლილებების გატარებას ისახავს მიზნად[1].


პროპაგანდა ინფორმაციის მიწოდების ფორმაა, რომელიც გულისხმობს

ნებისმიერი საკომუნიკაციო ფორმის გეგმაზომიერ გამოყენებას ადამიანთა გონებაზე, ემოციებსა და ქცევაზე ზემოქმედების მიზნით. აუდიტორიის დასარწმუნებლად პროპაგანდისტებმა შეიძლება განსხვავებული მეთოდები გამოიყენონ, თუმცა ისინი ერთი საერთო ნიშნით ხასიათდებიან - აუდიტორიის ღირებულებების და რწმენისკენ არის მიმართული. მათ განეკუთვნება:


1. დადებითი განწყობის შემქმნელი განზოგადებები (პროდუქტის, კანდიდატის ან
პოლიტიკური პროგრამის მიწოდების ფორმა დადებითი ემოციების გამომწვევი სიმბოლოების გამოყენებით);

2. “იარლიყების მიწებება” (პროპაგანდისტი უარყოფითი ემოციის შემქმნელი სახელის შერქმევით ნეგატიურ დატვირთვას ანიჭებს მოვლენას, რომლის წინააღმდეგაც
ის გამოდის);

3. „გადაადგილება” (სხვადასხვა დადებითი ასოციაციების მოხმობით საერთო კეთილგანწყობილების ატმოსფეროს შექმნა);

4. „დადასტურება” (გამოჩენილ და ცნობილ ადამიანთა გამონათქვამების ციტირება
რაიმეს მხარდასაჭერად, ან საწინააღმდეგოდ);

5. „უბრალო ადამიანები” (პროპაგანდისტული იდეების, ან პროდუქტის იდენტიფიცირება “უბრალო ადამიანების” საჭიროებებთან);

6. „ბანქოს ჩაწყობა” (არგუმენტი, რომელშიც ფაქტები იმგვარადაა დალაგებული, რომ რჩება ერთადერთი “ლოგიკური” დასკვნის გაკეთების
შესაძლებლობა);

7. „არ დაგვაგვიანდეს” (რომელიმე მოსაზრების ან პროდუქტის მხარდაჭერის მეთოდი, როდესაც პროპაგანდისტი აუდიტორიას უქმნის შთაბეჭდილებას, რომ ყველა დანარჩენი
უკვე ასე ფიქრობს და ამიტომ, საჭიროა დროული გაერთიანება უმრავლესობასთან).[2]


პროპაგანდა, პოლიტიკის ერთ-ერთი ძირითადი ინსტრუმენტი, მიზნად ისახავს შექმნას და განამტკიცოს ისეთი საზოგადოებრივი აზრი, რომელიც ხელსაყრელი იქნება პროპაგანდისტისათვის და ხელს შეუწყობს მისი პოლიტიკის განხორციელებას. საერთაშორისო ურთიერთობებში პროპაგანდის მიზანია შექმნას საკუთარი ქვეყნის მაქსიმალურად მიმზიდველი იმიჯი და დანერგოს მისდამი სიმპათია, მაქსიმალურად ეცადოს გაამართლოს ქვეყნის ყოველი ქმედება, ხოლო დაპირისპირებული ქვეყნების მიმართ შექმნას უარყოფითი წარმოდგენა და ნეგატიურად განაწყოს მსოფლიო საზოგადოება. თანამედროვე საერთაშორისო ურთიერთობებში პროპაგანდის ტრადიციულ საშუალებებს - პრესას, რადიოს, ტელევიზიას დაემატა ისეთი
მძლავრი საშუალება, როგორიც ინტერნეტია. საგარეო პოლიტიკური პროპაგანდის მიზანია ზეგავლენა მოახდინოს „სამიზნე“ ქვეყნის მოსახლეობაზე, რათა მან, თავის მხრივ, გავლენა მოახდინოს თავისი მთავრობის მოქმედებაზე. პროპაგანდის პროცესი


გულისხმობს:

1) „კომუნიკატორს“ სხვათა განწყობის, აზრის, ქცევის შეცვლის განზრახვით;

2) სიმბოლოებს - დაწერილს, თქმულს ან ქცევითს - რომელთაც კომუნიკატორი
იყენებს;

3) კომუნიკაციის საშუალებას;

4) აუდიტორიას ანუ სამიზნეს.
პიარი ძალიან იშვიათადაა სრული სიმართლე, მაგრამ მთლიანად ტყუილიც არ შეიძლება იყოს. იგი მაქსიმალურად დამაჯერებელი
უნდა იყოს, ამასთანავე განწირულია წარუმატებლობისათვის, თუკი
გარეგნულად ჩანს, რომ პროპაგანდაა[3].


Public Relations (PR) ითარგმნება,
როგორც საზოგადოებასთან ურთიერთობა(ქართულად შემოკლებული ვარიანტი:პიარი). მისი სამშობლოა ამერიკა. ტერმინი „Public Relations” პირველად XIX საუკუნეში
გამოიყენეს, მაგრამ თანამედროვე გაგება მან გაცილებით გვიან შეიძინა. საქართველოში
პიარის ცნება გაჩნდა XX საუკუნის 90-იან წლებში.
1993 წელს თბილისში დაარსდა „საზოგადოებასთან ურთიერთობის ცენტრი“. პიარის (PR) განმარტების მრავალი ვარიანტი არსებობს. საზოგადოებასთან
ურთიერთობის დარგის ერთ-ერთმა ფუძემდებელმა რექს ჰარლოუმ პიარის ასობით განმარტება შეისწავლა. მისი დასკვნით, ყოველი მათგანი თავისებურად საინტერესო იყო, მაგრამ პიარის არსს სრულად ვერც ერთი ვერ გამოხატავდა. ჰარლოუს მიერ შემოთავაზებული დეფინიცია საკმაოდ
ვრცელია. მეცნიერი გამოყოფს პიარის მართვის განსაკუთრებულ ფუნქციას. საზოგადოებასთან ურთიერთობა ორგანიზაციასა და დაინტერესებულ საზოგადოებას /ჯგუფს შორის ორმხრივ ურთიერთობას
ეფუძნება, რაც გულისხმობს კომუნიკაციას, ურთიერთგაგებას და აღიარებას, თანამშრომლობას, საერთო ინტერესების ჩამოყალიბებასა და შენარჩუნებას.

პიარის განმარტებებს შორის ლაკონიურობით გამოირჩევა
ამ დარგის თვალსაჩინო წარმომადგენლის - სემ ბლეკის მიერ შემოთავაზებული ვარიანტი:
„ საზოგადოებასთან ურთიერთობის სფეროში საქმიანობა - ეს არის ურთიერთგაგების საშუალებით ჰარმონიის მიღწევის ხელოვნება და მეცნიერება, რომელიც ემყარება სანდო და სრულყოფილ ინფორმირებას“.[29, 15]


საზოგადოებასთან ურთიერთობის ცნობილი სპეციალისტი
რობერტ ლ. დილენშნაიდერი პიარს უწოდებს „გავლენის ხელოვნებას“, რომელიც გულისხმობს სამოქმედო პროგრამის განსაზღვრას, გაცნობიერებას და თანამიმდევრულ განვითარებას.


დენის ლ. უილკოქსი და გლენ ტ. კამერონი წიგნში
„საზოგადოებასთან ურთიერთობა - სტრატეგია და ტაქტიკა“ გვირჩევენ, არ დავიზეპიროთ პიარის ყველა კონკრეტული განმარტება. მათი აზრით, უფრო მნიშვნელოვანია იმ არსებითი სიტყვების დამახსოვრება, რომლებიც მრავალ სხვადასხვა განმარტებაში გვხვდება. ეს სიტყვებია: წინასწარგანზრახული;დაგეგმილი;საზოგადოებრივი
ინტერესი;ორმხრივი
კომუნიკაცია;მმართველობითი
ფუნქცია;სანახაობა.



საზოგადოებასთან ურთიერთობა არის პროცესი, საქმიანობის
სფერო, რომელიც შედგება ოთხი ერთმანეთთან დაკავშირებული, ერთმანეთისგან განსხვავებული ნაწილისაგან. ამ ელემენტთა ერთობლიობას RACE სისტემას
უწოდებენ თითოეული შემადგენელი ინგლისური სიტყვის პირველი ასოების მიხედვით:


კვლევა (Research) - პრობლემის საკითხის ანალიზი, კვლევა და ფორმულირება;ქმედება
( Action) - სამოქმედო პროგრამისა და ბიუჯეტის შედგენა;კომუნიკაცია
( Communication) - საზოგადოებასთან ურთიერთობის კოორდინაცია;შეფასება
(Evaluation) - შედეგების კონტროლი, დაზუსტება და სავარაუდო ცვლილებების
შეტანა[4].








2010 წელს საქართველოს შესახებ უცხოურ მედიაში 225 სტატია დაიბეჭდა, ეს რიცხვი 2013 წელს 59 გახდა. „ქართული ოცნების“ ხელისუფლებამ თავიდანვე განაცხადა, რომ ე.წ. „PR აქტივობები“ მათ ინტერესებში არ შედიოდა, თუმცა, ბოლო პერიოდში საკუთარი დამოკიდებულებები შეცვალა და საქართველოს ინტერესების წარმოსაჩენად ლობისტური კომპანიები კვლავ დაიქირავა.


საინტერესოა, რა შედეგები ჰქონდა სახელმწიფოს მიერ PR პროცესების დაფინანსებას და რა გავლენას იქონიებს PR კამპანიაზე გაწეული ხარჯების შემცირება ქვეყნის საერთაშორისო იმიჯსა და თავად უმრავლესობაზე.


პირველ რიგში, ჩვენ უნდა დავადგინოთ იმის მნიშვნელობა, თუ რაზე იყო ორიენტირებული მოცემული სტატიები, როგორც შინაარსით, ასევე, მოტივაციის კუთხით. სტატიები, როგორც გარე საზოგადოებრივი კამპანიების ერთ-ერთი მეთოდური ინსტრუმენტი, შეიძლება ატარებდეს რამდენიმე მახასიათებელს, ეს არის, მაგალითად ქვეყნის ზოგადი საიმიჯო მაჩვენებლები; ქვეყნის შინაარსის საინფორმაციო კამპანიები, მაგალითად, ტურისტული მოზიდვების კუთხით; საიმიჯო და პრომოკამპანიები ინვესტიციების მოსაზიდად; ლობიზმი კონკრეტული სახელისუფლო თუ არასახელისუფლო პარტიისადმი და პერსონალიებისადმი და ა.შ. ჩვენ შეგვიძლია ვთქვათ, რომ 2010 წელს მაშინდელი ხელისუფლება კომპლექსურად უდგებოდა ამ საკითხს, ზოგიერთ შემთხვევაში დადებითად, ზოგიერთ შემთხვევაში, არამიზანშეწონილადაც, თუმცა, არსებითი პათოსი „ნაციონალური მოძრაობისა“ და მისი პერსონალიების იმიჯმეიკინგი უფრო იყო, რადგანაც ამდენი ძალისხმევა მაინცდამაინც წარმატებულად არ ასახულა კონკრეტულად ქვეყნის (საქართველოს) ცხოვრებაზე და არც საქართველოს წარმოდგენილი სერვისების განვითარებაზე.



აუცილებლად უნდა შევნიშნოთ მიხეილ სააკაშვილის პოზიტიური მცდელობა წარმოეჩინა საქართველო საერთაშორისო საზოგადოებისათვის, როგორც პატარა დემოკრატიული და თანამედროვე ქვეყანა, რომელიც საზოგადოების „ხარისხითა“ და საზოგადოებრივი პროცესებით კავკასიის ქვეყნებისგან განსხვავდებოდა და ახლოს იყო ევროპულ თანამედროვე საზოგადოებასთან. ამის მოტივაცია მოდიოდა ქვეყნის მხარდამჭერი რესურსები მეტი ყოფილიყო და სახელმწიფოს უსაფრთხოება რუსეთთან მიმართებაში გაზრდილიყო.


საერთო ჯამში, ჩვენ ვნახეთ, რომ აქტიურმა საგარეო საიმიჯო კამპანიებმა გარკვეული შედეგები გამოიღო, ზოგადად ქვეყნის იმიჯის კუთხით და განსაკუთრებით სახელმწიფოს მაშინდელი ხელისუფლების პერსონალიების კუთხით, თუმცა, სხვა არსებითი შედეგები სასურველ დონეზე ქვეყანასთან თუ ქვეყნის ინტერესებთან მიმართებაში მაინცდამაინც არ ასახულა.


რაც შეეხება იმ ფაქტს, რომ 2013 წელს მკვეთრად შემცირდა მედიის აქტივობა ქვეყანასთან მიმართებაში, იყო ის, რომ ერთი მხრივ, დამფინანსებელი ძველი სახელისუფლო ჯგუფები აღმოჩნდნენ ქვეყნის მართვის მიღმა და წვდომა სახელმწიფოს ფინანსურ რესურსებთან აღარ ჰქონდათ. ახალი ხელისუფლება კი საკმაოდ დაბნეულ მდგომარეობაში აღმოჩნდა, მითუმეტეს, პირველ პერიოდში გააქტიურებულ საერთაშორისო ზეწოლებისა და ნეგატიური პროცესების მიმართ.


ამის პარალელურად, ხელისუფლება დეკლარირებდა, რომ ამგვარ იმიჯმეიკინგს არ საჭიროებდა და ყველაფერი ისედაც „თავისით“ გამოჩნდებოდა.


ამის შედეგები მოგვიანებითაც გამოჩნდა, როდესაც ხელისუფლების შეცვლის შემდეგ აღმოჩნდა, რომ წინა ხელისუფლების ძალისხმევები განსაკუთრებით ეფექტური აღმოჩნდა პიროვნულ და პერსონალურ დონეზე და ამ კონტაქტებისა და იმიჯმეიკინგის წყალობით, გარკვეული პერიოდიც და დროდადრო ახლაც მოჩანს ამჯერად უკვე ახალი ხელისუფლების მიმართ საერთაშორისო საზოგადოების ნეგატიური უკუკავშირის სახით.



PR კამპანია გულისხმობს არა მხოლოდ ხელოვნური გარემოებების შექმნასა და არაფრიდან კმაყოფილების უზრუნველყოფას საზოგადოებრივ ცნობიერებაში, არამედ უპირველეს ყოვლისა, იმ რეალობის შექმნას, რომელიც საზოგადოებას სჭირდება, სხვა შემთხვევებში მიღწევები საზოგადოებრივ ურთიერთობებში მოკლე ხნიანი პერსპექტივებია. საჭიროა რეალური პროდუქტი, რომელიც საზოგადოებრივ ცნობიერებაზე დადებითად სტიმულირებაზე იმუშავებს, ასევე მისი
სწორად წარდგენა და რეალიზაცია საზოგადოებაში. პიარის პროცესი ორმხრივ ჰარმონიას გულისხმობს, ანუ
პროცესს, სადაც ერთის ხარჯზე მეორე არ
წაიწევს, ეს უკანასკნელი ხშირად, პროპაგანდისტულ მეთოდოლოგიას ახასიათებს. ამდენად, შეგვიძლია კიდეც ვთქვათ, რომ
წლების განმავლობაში ჩვენ საზოგადოებასთან ურთიერთობების არა
იმდენად პიარ მეთოდებს ვხვდებოდით, არამედ პროპაგანდისტულ კომუნიკაციას PR-ის
ინსტრუმენტებით. გამონაკლისს არ წარმოადგენს ამჟამინდელი ხელისუფლებაც, თუმცა, შედარებით სუსტი დოზით, მაგრამ საზოგადოებრივ კამპანიებს, ძირითადად, ამავე ტექნოლოგიით აგებენ. დოზირებას აქ, ცხადია, მნიშვნელოვანი წილი აქვს,
ასევე მის საწინააღმდეგო პროპაგანდისტულ კომუნიკაციასაც მოწინააღმდეგეთა მხრიდან, ამაზეა დამოკიდებული მხარდამჭერთა კლება-მატება. რაც
მთავარია, თუ საზოგადოებამ არ მიიღო ის პროდუქტი, რისთვისაც ხელისუფლებები არსებობენ, მხოლოდ ხელოვნური პრომოუშენისა და იმიჯმეიკინგის პირობებში, შედეგები გრძელვადიანი არ იქნება[5].


პირველი მსოფლიო ომის დროს ამერიკაში
შეიქმნა მთავრობასთან არსებული საზოგადოების ინფორმირების კომიტეტი, რომელსაც ომში ამერიკის მონაწილეობის გასამართლებლად, საზოგადოებრივი აზრის ფორმირება უნდა მოეხდინა. რა თქმა უნდა, ეს განზრახვა პროპაგანდისტულ ხასიათს ატარებდა. ამ
ორგანიზაციის ერთ-ერთი თანამშრომელი, პიარის მამად წოდებული ედვარდ ბერნაისი
ამბობდა, რომ თუ შესაძლებელი იყო პროპაგანდის გამოყენება ცუდი მიზნებისთვის, რატომ არ შეიძლებოდა ის კარგი მიზნებისთვისაც გამოეყენებინათ? ამიტომ, მან ჭკუა იხმარა და გადაწყვიტა, პროპაგანდის ნეგატიური კონოტაციის გასანეიტრალებლად, სიტყვა "პროპაგანდა" საზოგადოებასთან ურთიერთობით, ეგრეთ წოდებული
"პიარით" (ზგიდშს კუდფეშწტ) - ჩაენაცვლებინა.


დღეს, მასობრივი კომუნიკაციების ეპოქაში პიარი პოლიტიკური ცხოვრების
განუყოფელი ნაწილი გახდა. მაგრამ სად გადის ზღვარი პიარსა და პროპაგანდას შორის?
სად გადის ზღვარი საზოგადოებასთან ურთიერთობის დროს მის ინფორმირებასა და
მანიპულაციას შორის?


შეიძლება ამ კითხვაზე პასუხი სწორედ პოლიტიკური რეჟიმის ხასიათში
იმალებოდეს.


დემოკრატიაში, სადაც პარტიები სამართლიანი პოლიტიკური კონკურენციის
პირობებში ამომრჩეველთა ხმებისთვის იბრძვიან, ხელისუფლება და ოპოზიციური პარტიები პიარის მეშვეობით ახდენენ თავიანთი სათქმელისა და იდეების შეფუთვას ისე, რომ ის საზოგადოებისთვის მაქსიმალურად გასაგები და მიმზიდველი იყოს, რის საფუძველზეც ხდება მხარდამჭერების მობილიზება და ახალი მხარდამჭერების მოზიდვა.


ავტორიტარული რეჟიმი სწორედ რომ პროპაგანდას ეყრდნობა. იქ პოლიტიკური
კონკურენცია არ არსებობს. რადგან ამ ტიპის რეჟიმის წინაშე არა სამართლიან
პოლიტიკურ კონკურენციაში გამარჯვების, არამედ პოლიტიკური კონკურენტების
დისკრედიტაციის, მარგინალიზაციისა და განადგურების ამოცანა დგას. ამიტომ ამ ტიპის
რეჟიმი თავს არ იწუხებს ტყუილისა და მართლის გარჩევით. იგი უფრო ცდილობს,
ამომრჩეველი არა მოიმხროს, არამედ სხვის წინააღმდეგ წარმართოს. შედეგად ხშირად
ირღვევა ზღვარი საზოგადოების ინფორმირებას, მობილიზაციასა და მანიპულაციას შორის, ამ უკანასკნელის სასარგებლოდ.
საქართველოში პიარის ცნებამ თავისი მნიშვნელობისა და პოპულარობის
ზენიტს ვარდების რევოლუციის შემდეგ, ნაციონალური მოძრაობის მმართველობის ხანაში
მიაღწია.


ნაციონალური მოძრაობის პოლიტიკური საქმიანობის დიდი ნაწილი
სახვადასხვა საინფორმაციო საშუალებებით პროპაგანდასა და საზოგადოების
მანიპულირებას ეკავა, რასაც იგი პიარ-საქმიანობად ასაღებდა. ნაციონალური რეჟიმის
ავტორიტარული ხასიათიდან გამომდინარე, ეს ბუნებრივიც იყო. ვისაც მეხსიერება არ
ღალატობს, მისთვის მარტივი იქნება ამის გაცნობიერება - თუნდაც
"პოტიომკინისეული ქალაქებისა" და ოპოზიციონერი ლიდერების რუსეთის
აგენტებად და სახელმწიფო მტრებად გამოცხადების საფუძველზე.


ძალაუფლების შენარჩუნების ერთ-ერთ მთავარ იარაღად საზოგადოებრივი
აზრით მანიპულირება იქცა, რასაც ნაციონალურმა მოძრაობამ წარუმატებელი, უტოპიური პოლიტიკური ინიციატივების ფონზე ცხრა წლის განმავლობაში წარმატებით გაართვა თავი. მოხდა პროპაგანდის ერთგვარი ლეგიტიმაცია. პოლიტიკა და ხელისუფლებისთვის ბრძოლა არა პოლიტიკური შინაარსის ჭიდილთან, არამედ წარმატებულ მანიპულატორულ პიართან გაიგივდა. პოლიტიკამ დაკარგა შინაარსი.


ხელისუფლების ცვლილების მიუხედავად, ნაციონალური მოძრაობის მხრიდან
პროპაგანდისა და საზოგადოებრივი აზრის მანიპულაციის მცდელობა დღესაც გრძელდება.
რამდენიმე მაგალითს მოვიყვან: სულ ცოტა ხნის წინ ნაციონალური მოძრაობის
დეპუტატებმა პროკურატურას ყოველგვარი აპელაციის გარეშე ბრალი დასდეს მანუჩარ
ჯოხაძის თვითმკვლელობამდე მიყვანაში, მიუხდევად იმისა, რომ საქმის მსვლელობისას
თვთმკვლელობის მიზეზად გარდაცვლილის პირადი პრობლემები გამოიკვეთა. გარდა ამისა, იგივე ნაციონალურმა მოძრაობამ ახალი მთავრობა სამთავრობო თვითმფრინავზე თანხების გაფლანგვაში დაადანაშაულა, მიუხედავად იმისა, რომ ეს თვითმფრინავი ნაციონალური მოძრაობის მმართველობის დროს იქნა შეკვეთილი.


ბუნებრივია, რომ ცხრაწლიანი გამოცდილების შედეგად საზოგადოების
ნაწილში, განსაკუთრებით ახალი ხელისუფლების მხარდამჭერებში, გაჩნდა ერთგვარი
განცდა, შიში, რომ ახალი ხელისუფლება მარცხდება პოლიტიკურ, ანუ პიარბრძოლაში და რომ მანაც ძალაუფლების შესანარჩუნებლად დროა, საზოგადოებრივი აზრით მანიპულაციას მიჰყოს ხელი.
მაგრამ, ჩვენ უნდა გავათვიცნობიეროთ, რომ ხელისუფლების ცვლილებასთან
ერთად შეიცვალა მმართველობის ხასიათიც. გაჩნდა სივრცე სამართლიანი პოლიტიკური
კონკურენციისა, სადაც ძალაუფლებისთვის ბრძოლაში წარმატების განმსაზღვრელია არა
პროპაგანდა და მანიპულაცია, არამედ პოლიტიკური ჭიდილი.


ახალმა ხელისუფლებამ უარი თქვა პროპაგანდაზე, მანიპულაციაზე და
აქცენტს პოლიტიკურ ცვლილებებზე აკეთებს. ამ გადაწყვეტილების კეთილგონიერებაზე
ახლად გამოქვეყნებული პოლიტიკური პარტიების რეიტინგებიც მეტყველებს, რომლის
მიხედვითაც ნაციონალური მოძრაობა თითქმის ჩაბარდა ისტორიას, ხოლო მმართველი
პარტიის რეიტინგი ოთხჯერ გაიზარდა, მის წინაასაარჩევნო მაჩვენებელთან შედარებით.
რა თქმა უნდა, რეიტინგებში მმართველი გუნდის ეს უპირატესობა არა მხოლოდ მათ მიერ ინიცირებული ცვლილებებით არის განპირობებული, არამედ წინასაარჩევნო ინერციითაც. უბრალოდ, ისინი მეტყველებენ იმაზე, რომ ფიქრი ნაციონალური მოძრაობის დაბრუნებაზე საფუძველს მოკლებულია.
დამარცხების შემდეგ ნაციონალურმა მოძრაობამ ვერ აუწყო ფეხი რეალობას
და პროპაგანდისტული მეთოდების ერთგული რჩება. არადა, რეალობა შეიცვალა, გაჩნდა სივრცე რეალური პოლიტიკური კონკურნციისა. მაგრამ მან ვერ გაათვითცნობიერა, რომ იგი არა ავტორიტარული სახელისუფლებო პარტიაა, არამედ მხლოდ პოლიტიკური ლანდშაფტიდან გაქრობის პირას მდგარი ოპოზიციური ჯგუფი.
ამიტომ არსებობს ალბათობა, რომ ნაციონალური მოძრაობა ერთგვარ სექტად
ჩამოყალიბდეს, რომელიც თავის ჩვეულ რიტუალებს არ ღალატობს[6].



საკუთარი მდგრადობისათვის, ასევე ქვეყნისა თუ საზოგადოების იმიჯის პოზიტიური დგრადობისათვის სარეკლამო საქმიანობა უწყვეტად უნდა აწარმოოს ხელისუფლებამ,
თუმცა მხოლოდ ეფექტებზე ან ეფექტების ხელოვნურ ჩვენებაზე არ უნდა იყვნენ
ორიენტირებულები, რა შეცდომაც მიხეილ სააკაშვილმა და
„ნაციონალურმა მოძრაობამ“ დაუშვა თავის დროზე. სახელმწიფოსპიარი, ეს ძლიერ
საძირკველზე აშენებული ძლიერი კედლები და მისი კარგად წარმოჩენაა. ჩვენ, ძირითადად ვხვდებით უსაძირკვლო „შენობას“ – ანუ უსაფუძვლო საინფორმაციო ნაკადებს, რაც მხოლოდ დროებითია და მნიშვნელოვან სარგებელს არავის აძლევს. ერთი სიტყვით, სახელმწიფომ უნდა იმუშავოს თავის ვალდებულებების შესრულებაზე და მაქსიმალურად გახსნილი და ეფექტურად პრეზენტირებული უნდა იყოს როგორც შიდა აუდიტორიაზე – ქართულ საზოგადოებაზე, ასევე გარე აუდიტორიაზე – საერთაშორისო საზოგადოებაზე[7].


ამ ნაშრომით შევეცადე აღმეწერა PR-ისა და პროპაგანდის მნიშვნელობები, მომეხდინა მათი შედარება და მომეყვანა თვალსაჩინო მაგალითები. რაც

უნდა სამწუხარო იყოს, დღეს ბევრს ერევა ერთმანთში ეს ორი ერთმანეთისგან
განსხვავებული ცნება. როგორც ჩანს მათი თანაკვეთა საკმაოდ დიდია, იმდენად, რომ PR წარმოუდგენელია პროპაგანდის, ხოლო ეს უკანასკნელი PR-ის გარეშე, თუმცა მათი გამიჯვნა აუცილებელია, რათა არ მოხდეს ერთ შემთხვევაში მომხმარებლის, მხარდამჭერის დაბნევა, მოტყუება და მეორე შემთხვევაში მხოლოდ ცალმხრივი კომუნიკაცია. იმედი მაქვს, როგორც სახელმწიფო, ისე კერძო სტრუქტურებში გამოსწორდება ამ ორი ინსტიტუტის გამოყენების ტენდენცია და საზოგადოებაც კმაყოფილი დარჩება.





გამოყენებული ლიტერატურა:




ავტორთა სახელმძღვანელო:მარინე ვეკუა, ჟილ რუე, ნინო ჭალაგანიძე... (2013). ჟურნალისტიკა. თბილისი: "მერიდიანი".გამზარდია, ა. (2014 წლის 4 თებერვალი). არჩილ გამზარდიას ბლოგი . დაბრუნებული 2014 წლის 01 11, kvirispalitra.ge: http://goo.gl/UgQ3I2-დანნაცვლიშვილი, ბ. (2012 წლის 20 დეკემბერი). ნაციონალური პროპაგანდის დასასრულის დასაწყისი. დაბრუნებული 2014 წლის 01 11, http://www.resonancedaily.com/: http://goo.gl/0lZy5C-დან




















[1] ავტორთა სახელმძღვანელო:მარინე ვეკუა, ჟილ რუე, ნინო ჭალაგანიძე..., ჟურნალისტიკა., თბ., "მერიდიანი"., (2013)., გვ.260.













[2] ადამიანის უფლებათა ლექსიკონი:შეადგინა ფრიდონ საყვარელიძემ ; რედ.: ანა ჭაბაშვილი., თბ., „დასი“., 1999., გვ.128. http://goo.gl/RftcDn (ნანახია: 01. 11.
2014)







[3] სოციალურ და პოლიტიკურ ტერმინთა ლექსიკონი–ცნობარი, სარედ.ჯგუფი: ედუარდ კოდუა და სხვ. ; გამომც.: ლაშა ბერაია - თბ. : „ლოგოს პრესი“., 2004., გვ. 351. http://goo.gl/RftcDn (ნანახია: 01.11.
2014)







[4] ავტორთა სახელმძღვანელო:მარინე ვეკუა, ჟილ რუე, ნინო ჭალაგანიძე..., ჟურნალისტიკა. თბ., "მერიდიანი"., (2013)., გვ.256.










[5] გამზარდია, ა. (2014 წლის 4 თებერვალი). არჩილ გამზარდიას ბლოგი . დაბრუნებული 2014 წლის 01 11, kvirispalitra.ge:
http://goo.gl/UgQ3I2 -დან













[6]ნაცვლიშვილი, ბ. (2012 წლის 20 დეკემბერი). ნაციონალური პროპაგანდის დასასრულის დასაწყისი. დაბრუნებული 2014 წლის 01 11, http://www.resonancedaily.com/: http://goo.gl/0lZy5C
-დან













[7] გამზარდია, ა. (2014 წლის 4 თებერვალი). არჩილ გამზარდიას ბლოგი . დაბრუნებული 2014 წლის 01 11, kvirispalitra.ge:
http://goo.gl/UgQ3I2-დან












0
945
შეფასება არ არის
ავტორი:მარიამ ელიაური
მარიამ ელიაური
945
  
კომენტარები არ არის, დაწერეთ პირველი კომენტარი
0 1 0