დამოუკიდებლობელი სახელმწიფოს ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი პირობაა სრულყოფილი განათლების სისტემა. ჩვენს რესპუბლიკაში განხორციელებული განათლების რეფორმის მიზანია აქტიური პიროვნების ჩამოყალიბება, რომელსაც შეუძლია კრეატიულად და კრიტიკულად იფიქროს. უპირველეს ყოვლისა, პედაგოგი უნდა იყოს უნარიანი, შრომისმოყვარე, თავისი პროფესიით მოაზროვნე, იდეებში სუფთა, მორალურად სუფთა.
მნიშვნელოვანია სიღრმისეულად იცოდეს ფსიქოლოგიური მახასიათებლები, კარგი შედეგის მისაღწევად. ყველა შემთხვევაში, განსაკუთრებით ”მასწავლებელსა და მოსწავლის” ურთიერთობების დამყარებისას, მასწავლებელმა უნდა დაიცვას პედაგოგიური ტაქტიკა - თავაზიანობა, მისი ქცევის ეთიკური მოთხოვნები, პატივი სცეს მოსწავლეთა ღირსებას, პატივისცემით უნდა მოეპყროს მათ.
სამუშაო პროცესში მასწავლებელსა და მოსწავლის ურთიერთობების სწორად დამკვიდრება მნიშვნელოვანია მოსწავლეთა ინტერესის გაზრდისა და მათ სწავლის საგნებისადმი სიყვარულისკენ.
მასწავლებელსა და მოსწავლეს შორის უნდა იყოს ურთიერთპატივისცემა და იგი ერთდროულად უნდა ავლენდეს სიყვარულს, სითბოს და სერიოზულობას. მასწავლებელმა უნდა დაინახოს მოსწავლე, როგორც პიროვნება, რაც არ უნდა „ცუდი“ მოსწავლე იყოს, მასწავლებელმა უნდა გამოიყენოს თავისი პედაგოგიური მეთოდები სასიამოვნო, თბილი ურთიერთობის შესაქმნელად.
პედაგოგიურ პროცესში მასწავლებლის პედაგოგიური ცოდნა უფრო მეტად ვლინდება მასწავლებელ-სტუდენტურ ურთიერთობებში. მასწავლებლის პედაგოგიური ცოდნა არის მისი პედაგოგიური უნარების საფუძველი. მასწავლებლის პედაგოგიური ცოდნა ხასიათდება შემდეგით:
დაკვირვება; ყურადღებიანობა; პატივისცემა და მოთხოვნა, ზრუნვა, ნდობა; სამართლიანობა; მოთმინება; თავშეკავება; პატივისა და ღირსების დაცვა, სიკეთე და ა.შ.
სწავლება მასობრივია იგი და ყველას სჭირდება.
სწავლების პროცესი არ არის მარტივი, მასწავლებელი აყალიბებს ცნობიერებას და შეუძლებელია შეცდომა დაუშვას ამ საქმეში. სწავლების პროფესიის კრეატიული ბუნება არის ფაქტორი, რომელიც ადასტურებს მის სირთულეს.
პედაგოგიური შესაძლებლობები პირობითად შეიძლება დაიყოს სამ ჯგუფად:
პირადი შესაძლებლობები: პირადი; დიდაქტიკური; ორგანიზაციული
1. პირადი პედაგოგიური შესაძლებლობები ჩვეულებრივ გულისხმობს შესაძლებლობებს, რომლებიც დაკავშირებულია პირის მახასიათებლებთან და თვისებებთან. მასწავლებელსა და სტუდენტურ ურთიერთობას ემყარება მოთმინება და თავშეკავება. კომუნიკაციისა და ურთიერთობების დროს მასწავლებელი უნდა იყოს მომთმენი და თავშეკავებული, ყურადღებით უნდა მოუსმინოს ბავშვებს, განსაკუთრებით კონფლიქტებში, და გამოიჩინოს თავშეკავება; თვითკონტროლი. მასწავლებელი ყოველთვის უნდა იყოს ოპტიმისტურად განწყობილი სტუდენტებთან ურთიერთობისას.
2. დიდაქტიკური შესაძლებლობები არის მასწავლებლის მიერ სასწავლო პროგრამის მასალის გადაცემის უნარი, მოსწავლეებისთვის მასალების ან პრობლემის წარმოდგენა, გასაგები და იოლი ფორმით, მისი მიზანია საგნის მიმართ ინტერესის გაღვივება, აქტიური და დამოუკიდებელი აზროვნების შექმნა.
3. ორგანიზაციული, კომუნიკაბელური და კონსტრუქციული შესაძლებლობები. ეს უკავშირდება მასწავლებლის ორგანიზებულ ფუნქციას, კომუნიკაციასა და დამოკიდებულებას, ზოგად პედაგოგიურ და ფსიქოლოგიურ მომზადებას.
შეიძლება ითქვას, რომ საზოგადოებისა და ერის მომავალი მასწავლებლის ხელშია. იმისათვის, რომ იყოს წარმატებული თავის საქმიანობაში. მას უნდა ჰქონდეს:
აკადემიური უნარ-ჩვევა- გამოიხატება ფართო ცოდნა, სწავლაში და სტუდენტებისთვის მეცნიერების უახლესი მიღწევების კომუნიკაციაში.
დიდაქტიკური უნარი - ვლინდება ცოდნის სწავლების უნარის, პედაგოგიური და მეთოდოლოგიური უნარების დაუფლების პროცესში.
კომუნიკაციის უნარი - გამოიხატება ბავშვებთან, მათ კოლეგებთან და მშობლებთან სათანადო კომუნიკაციაში.
კონსტრუქციული უნარი- გამოიხატება საკუთარი და ბავშვების (გუნდის) საქმიანობის სწორად დაგეგმვაში, სირთულეების მოლოდინში და მათი გადალახვის მზადყოფნაში
ემოციური უნარი- გამოიხატება მასწავლებლის თვითკონტროლის, მოთმინების დროს.
აქტივობა, რომელიც მიზნად ისახავს ახალგაზრდა თაობის აღზრდას, ნიშნავს პედაგოგიურ საქმიანობას. სხვა სიტყვებით რომ ვთქვათ, პროფესიული საქმიანობა, რომელიც მიმართულია ტრენინგის, განათლების, განვითარების, ისევე როგორც სტუდენტის პიროვნების ჩამოყალიბების პროცესის განხორციელებისთვის.
პედაგოგიური საქმიანობის სტრუქტურა შემდეგი ასპექტებისგან შედგება.
1. პედაგოგიური საქმიანობის მიზანია მოქალაქეების აღზრდა, რომლებიც სრულყოფილად და ჰარმონიულად არიან განვითარებული, აღზრდილი.
2. პედაგოგიურ საქმიანობაში დომინანტია ის, ვინც გასცემს ცოდნას, განათლებას და მას ხელმძღვანელობს.
3. პედაგოგიური საქმიანობის ობიექტი და საგანი არის მოსწავლე.
ბავშვი, რომელიც მასწავლებლის ობიექტია, ამავე დროს არის საგანი. რადგან ბავშვები ასევე გავლენას ახდენენ მასწავლებელზე, აანალიზებენ და აფასებენ მის ნამუშევრებს. მასწავლებლის ეფექტური მუშაობის ერთ-ერთი მთავარი ფაქტორია მისი სპეციალური და ზოგადი ცოდნის სისტემის ოსტატობა. ეს მოიცავს პედაგოგიურ, ფსიქოლოგიურ, ფილოსოფიურ და მეთოდოლოგიურ ცოდნას და პროფესიულ ცოდნას. საქმიანობის პროცესში ეს ცოდნა გამოიყენება თანმიმდევრული გზით.