ქალი და მამაკაცი სექსიზმი 2020, 14 ივნისი, 15:42  სექსიზმი არის დისკრიმინაცია სქესსა და გენდერზე დაყრდნობით, ან რწმენა იმისა, რომ მამაკაცები ქალებზე აღმატებულნ არიან ამიტომ მათი შევიწროება გამართლებულია.როგორც რასიზმში აქაც განირჩევა ორი ან რამდენიმე ჯგუფი, რომლებიც მიიჩნევა აღმატებულად და მეორეხარისხოვნად.სექსისტური დისკრიმინაცია გოგონათა და ქალთა წინააღმდეგ ნიშნავს მამაკაცების დომინირებასა და ძალთა შენარჩუნებას.დისკრიმინაცია თუ შევიწროება შესაძლოა იყოს ეკონომიკური, პოლიტიკური, სოციალური ან კულტურული. Სექსიზმი მოიცავს იდეოლოგიებს, რწმენა-წარმოდგენებსა თუ თეორიებს, რომლის მიხედვითაც საზოგადოების ერთი ჯგუფი, მათი სქესისა თუ გენდერის გათვალისწინებით მიიჩნევა ბევრად უფრო ღირებულად ვიდრე მეორე და ამიტომ მათი აზრით ხდება ე.წ. მეორეხარისხოვნების გამართლებული შევიწროება. ოქტავია ბათლერის აზრით-”მცირე სახის ბულინგი დასაწყისია ისეთი იერარქიული ქცევისა, რამაც შეიძლება გამოიწვიოს რასიზმი, სექსიზმი, ეთნოცენტრიზმი, კლასიზმი და სხვა “იზმი”, რომელსაც ამდენი ტანჯვა მოაქვს მსოფლიოშ. Ზოგიერთი ფემინისტის შეხედულებით კაცობრიობისთვის, უპირველესი ფორმა შევიწროებისა არის სექსიზმი და ყველა დანარჩენი მას ემყარება, ანუ ემყარება ქალთა დისკრიმინაციას.რადიკალი ფემინისტის ანდრეა დვორნიკის აზრით, სექსიზმი წარმოშობს ტირანიას, ყოველი სოციალური იერარქიის ფორმა დამყარებულია მამაკაცის უპირატესობაზე. Სიტყვა სექსიზმი ფართოდ გავრცელებული გახდა ქალთა განმათავისუფლებელი მოძრაობის განმავლობაში 1960-იან წლებში.ამ დროისთვის ფემინისტური თეორიები განმარტავდნენ, რომ ქალთა შევიწროება საზოგადოების ყველა ფენაში მიმდინარეობდა, მათ დაიწყეს მამრთა შოვინიზმის ნაცვლად, სექსიზმზე ლაპარაკი.შოვინისტი მამაკაცი ნიშნავს ერთ ინდივიდს, რომელიც გამოთქვამს საკუთარ აზრს ქალთა მეორეხარისხოვნების შესახებ, თუმცა ახხლა სიტყვა “სექსიზმი”, საზოგადოების ყველა იმ წევრს აერთიაებს, ვინც აღნიშნულ იდეას იზიარებს. Ავსტრალიელი მწერალი დეილ სპენდერი გვეუბნება “მე ვარ საკმარისად მოხუცი, რომ ვიცხოვრო სექსიზმისა და სექსუალური შევიწროებისგან თავისუფალ მსოფლიოში, არა იმმიტომ რომ ეს ჩემი ყოველდღგიურობის ნაწილი არ ყოფილა, არამედ იმიტომ რომ ეს სიტყვები აქამდე არ არსებობდა.1970-იან შებამდე აღნიშნული ტერმინი არ გამოიყენებოდა, მისი განსაზღვრება იყო შემდეგი-’მამაკაცების შესაძლებლობა, საუკუნეების მანძილზე ებატონათ’-ქალებმა ამას მათი ყოველდღიური გამოცდილება უწოდეს. Ბევრი ქალი 1960-1970-იანი წლების ფემინისტური მოძრაობბისას(ფემინიზმის მეორე ტალღა) საკუთარ სამუშაო გამოცდილებაზე დაყრდნობით მივიდა სექსიზმის გააზრებისა და მისი სოციალური მნიშვნელობის განსაზღვრის აუცილებლობამდე. Სისტემური სექსიზმი, ისვე როგორც სისტემური რასიზმი არის ჩაგვრისაა და დისკრიმინაციის აღმძვრელი აუცილებლობა ყოველგვარი შეგნებული განზრახვის გარეშე.უთანასწორობა ქალსა და მამაკაცს შორის გამოწვეულია პრაქტიკით, წესებით, პოლიტიკითა და კანონებით, რომელიც ზედაპირულად ნეიტრალურია, თუმცა ფაქტობრივად მამაკაცს ანიჭებს უპირატესობას. Სექსიზმი ურთიქერთქმედებს რასიზმთან, კლასიზმთან, ჰეტეროსექსიზმთან და სხვა სახის შევიწროებებთან. Შეიძლება თუ არა ქალი იყოს სექსისტი Ქალი შესაძლოა იყოს დისკრიმინაციის მომხრე გააზრებულად ან გაუაზრებლად თუ ეთანხმება სექსიზმის ძირითად იდეებს, რომ მამაკაცს აქვს ქალზე მეტი ძალა, რადგან ისინი ამას იმსახხურებენ.ქალთა მიერ მამაკაცების მიმართ განხორციელებული სექსიზმი შესაძლებელია იქ, სადაც სოციალური, პოლიტიკური, კულტურული თუ ეკონომიკური ძლიერება ქალთა ხელშია, ასეთი საზოგადოება დღეს არ არსებობს. Ზოგიერთი ფემინისტი ამტკიცებს, რომ მამაკაცებიც უნდა იყვნენ სექსიზმის წინააღმდეგ ბრძოლაში ჩართულნი, რადგან თავდაც არ არიან სრულყოფილნი პატრიარქალურ სისტემაში.თუმცა სხვათ მოსაზრებით სექსიზმისგან მამაკაცები სარგებელს იღებენ.ფემინისტი რობინ მორგანის სიტყვებით, ”ყველა დროის ტყუილია, ის რომ სექსიზმი მამკაცებს ავიწროებს “მამაკცთა განმათავისუფლებელი მოძრაობა” არასდროს იარსებებს”. 213 შეფასება არ არის
|
  |
Intermedia.ge © 2011-2024 წელი
საავტორო უფლებები დაცულია
 |
