x
პლუტონის უცნაური ატმოსფეროს კოლაფსი
image

რთულია დედამიწიდან პლუტონის ატმოსფეროზე დაკვირვება. მისი შესწავლა შესაძლებელია მხოლოდ მაშინ, როდესაც პლუტონი შორეული ვარსკვლავის წინ გადის, რაც ასტრონომებს საშუალებას აძლევს ვარსკვლავის სინათლეზე დაინახონ პლუტონის ატმოსფერო. ეს მოვლენა დაფიქსირდა 2016 წელს, რის შედეგადაც დადასტურდა, რომ პლუტონის ატმოსფერო იზრდებოდა. ამ ტენდენციას ასტრონომები1988 წლიდან აკვირდებოდნენ, როცა ეს პირველად შენიშნეს.

ახლა ეს ყველაფერი შეიცვალა - პლუტონის ატმოსფერომ ეტყობა, კოლაფსი განიცადა. ბოლო კვლევა 2019 წლის ივლისში ჩატარდა კო არიმაცუს და მისი კოლეგების მიერ იაპონიის კიოტოს უნივერსიტეტში. მათი გადმოცემით, ატმოსფერული წნევა, როგორც ჩანს, 2016 წლის შემდეგ 20 პროცენტით დაეცა.

ნასას კოსმოსური ხომალდის „ახალი ჰორიზონტის“ (რომელმაც 2015 წლის ივლისში ჩაიფრინა პლუტონთან ახლოს) შეგროვილი მონაცემების მიხედვით პლუტონს საკმაოდ რთული და მრავალფეროვანი ზედაპირი აქვს. ის ყინულია და ნაკლებად კლდოვანი, ვიდრე თავდაპირველად ფიქრობდნენ. პლუტონს აქვს კანიონები, პოლარული ქუდები, ფართო ეკვატორული მუქი ზოლი, ყინულის მთები, ყინულოვანი დაბლობები, კრატერები და ეკვატორული მყინვარი.



image


ზოგადად, ასტრონომებმა უკვე დიდი ხანია იციან, რომ პლუტონის ატმოსფერო ფართოვდება მზესთან მიახლოებისას, ხოლო დაშორებისას - იკუმშება. ყინულოვანი ზედაპირის მზის სხივებით გათბობისას, სუბლიმაციის შედეგად ხდება აზოტის, მეთანის და ნახშირორჟანგის გათავისუფლება ატმოსფეროში. როდესაც შორდება მზეს, ატმოსფერო თითქოს იყინება და ვარდებაბ ციდან, რაც იწვევს მზის სისტემაში ერთ-ერთ ყველაზე სანახაობრივ ყინულის ქარიშხლებს.

პლუტონი 1989 წელს მაქსიმალურად მიუახლოვდა მზეს და მას შემდეგ შორდება. მეცნიერები ატმოსფერული წნევის შემცირებას მხოლოდ 1 პროცენტით ვარაუდობდნენ, მათთვის გაუგებარია, რა ფაქტორებმა გამოიწვია ატმოსფერული დაშლის პროცესის დაჩქარება.

პლუტინის ატმოსფეროს უკეთესად შესასწავლად უფრო ძლიერი და მგრძნობიარე ტელესკოპებია საჭირო. მანამდე კი პლუტონის გაუჩინარებული ატმოსფერო საიდუმლოდ დარჩება.


image

0
241
შეფასება არ არის
ავტორი:G-ko 159
G-ko 159
241
  
კომენტარები არ არის, დაწერეთ პირველი კომენტარი
0 1 0