ფსიქოლოგია გართობა, როგორც ფუნქციოალური ტენდენცია 2020, 24 თებერვალი, 1:43 გართობა და თამაში ხელს უწყობს ადამიანის პიროვნულ ზრდასა და განვითარებას. ამ აზრის დასასაბუთებლად შესაძლოა გამოვიყენოთ დიმიტრი უზნაძის ქცევის ფორმების კლასიფიკაცია (დ.უზნაძე <ადამიანის ქცევის ფორმები) . უზნაძე გამოყოფს ქცევის ორ ფორმასა; ექსტროგენული ქცევა და ინტროგენული ქცევა. ექსტროგენულია ქცევა გარედან (საგნიდან) ღებულობს იმპულსებს და გარედან განსაზღვრული განწყობით წარიმართება. ექსტროგენულ ქცევას განეკუთვნება მოხმარება, მომსახურება, მოვლა, საქმე, შრომა, ცნობისმოყვარეობა. ინტროგენულია ქცევა კი აღიძვრება მოთხოვნილებით, რომლის დასაკმაყოფილებლადაც რაიმე საგნობრივი შინაარსი არაა საჭირო. იგი აღიძვრება თვითონ აქტივობის მოთხოვნილებით ე.ი იმ ძალებისა რომელნიც ამა თუ იმ მიზეზით უმოქმედო მდგომარეობაში დარჩა. მოთხოვნილება, რომელსაც ფუნქციონალური ტენდენციას უწოდებს უზნაძე. მაშინ, როცა ადამიანი არაა იძულებული პრაქტიკული მოთხოვნილების დასაკმაყოფილებლად იმოქმედოს, ფუნქციონალური ტენდენცია იჩენს თავს და ადამიანი კვლავ იწყებს აქტივობას. ამ შემთხვევაში ქცევა გარედან კი არაა განსაზღვრული, არამედ შინაგანი იმპულსებიდან გამომდინარობს. ინტროგენულ ქცევას განეკუთვნება ესთეტიკური ტკბობა, შემოქმედება, თამაში, სპორტი, გართობა. ამ შემთხვევაში ჩვენ შევჩერდებით გართობაზე. პირველ რიგში, უნდა აღვნიშნოთ, რომ უზნაძე დიდ მნიშვნელობას ანიჭებს თამაშს ადრეულ ბავშვობაში და მას სწავლისა და განვითარების ფუნქციასაც მიაწერს. ზრდასრულ ინდივიდებში თამაში თავისი წმინდა ფორმით იშვიათად იჩენს თავს და აქვს ბავშვობის დროის რუდიმენტული გამოცოცხლების სახე. თამაშის ერთგვარ ჩანაცვლებად ზრდასრულ ასაკში შესაძლოა მივიჩნიოთ გართობა. გართობა ისეთ აქტებს შეიცავს, რომელიც თამაშის მსგავსად, ფუნქციონალური ტენდე 103 შეფასება არ არის
|