x
image
თამილა გურაშვილი
Mediator image
რა ცვლილებებია მოსალოდნელი წლევანდელი ხანძრების და წყალდიდობები გამო?
image
მეცნიერები ცდილობენ გაერკვიონ რატომ ხდება დედამიწის კლიმატის ცვლილებები. ამინდის ანომალიები, რომელსაც ამჟამად განვიცდით, უნიკალურია. ყოველ შემთხვევაში, ბოლო ორი ათასი წლის განმავლობაში კაცობრიობის ისტორიაში იგივე მასშტაბის არაფერი ყოფილა.

ესპანეთის, შვეიცარიის, შეერთებული შტატების და ნორვეგიის მეცნიერებმა შეადარეს დღევანდელი გლობალური დათბობა უძველეს რომის კლიმატს. უფრო მეტიც, მათ გააერთიანეს წერილობითი წყაროები სამეცნიერო კვლევებთან. მეცნიერება გაბურღეს ყინულის ბირთვები, (ანტარქტიდაში და გრენლანდიაში ყინულის სქელი ფენები) რათა, სიღმიდან ამოეღოთ ყინული, რომელიც ჩამოყალიბდა ასობით და ათასობით წლის წინ. მოიკვლიეს, რამდენია ყინულში ჰაერის და წყლის შემადგენლობა, მარჯნები, ქვედა ნალექები, რგოლები ხეებზე და ასე შემდეგ.

მკვლევარებმა კიდევ ერთხელ დაადასტურეს, რომ IV - XIII საუკუნეებში იყო დათბობის პერიოდი. ვიკინგები უპრობლემოდ დაცურავდნენ არქტიკაში, ისლანდია და გრენლანდია იყო დასახლებული, ყურძენი იზრდებოდა შოტლანდიაში, ხოლო რუსეთის ჩრდილოეთით ნოვგოროდი და სხვა ქალაქები ყვაოდა. მას შემდეგ დაიწყო პატარა გამყინვარების პერიოდი.

ამასთან, ანომალიების წინ, იქნებოდა ეს დათბობა თუ აცივება, ცვლილება ეხებოდა ინდივიდუალურ უბნებს. შუასაუკუნეების დათბობის დროს ტემპერატურა დიდად არ იზრდებოდა მთელს დედამიწაზე, არამედ, პლანეტის ზედაპირის 40% –ზე.


პატარა გამყინვარება ზოგადად, სხვადასხვა დროს მოხდა: მე -15 საუკუნეში წყნარი ოკეანეში ძალიან ცივი იყო, ევროპასა და ჩრდილოეთ ამერიკაში ყველაზე დაბალი ტემპერატურა დაფიქსირდა ორი საუკუნის შემდეგ, ხოლო, დედამიწის სხვა ნაწილებში XIX საუკუნის შუა ხანებში.image

ახლა კლიმატი შეიცვალა მთელს პლანეტაზე . გასაკვირი არ არის, რომ დათბობას გლობალური უწოდეს. დედამიწის ტერიტორიის მხოლოდ 2% რჩება, სადაც ტემპერატურის აწევა კვლავ შეუმჩნეველია, ეს არის ანტარქტიდაში.

კლიმატის ცვლილებები გონივრულ დანაკარგებს მოუტანს გლობალურ ეკონომიკას, ამბობენ კემბრიჯის უნივერსიტეტის მეცნიერები, შეერთებულ შტატების, ტაივანისა და საერთაშორისო სავალუტო ფონდის კოლეგებთან ერთად. მთავარი დასკვნა: 21-ე საუკუნის ბოლოსთვის მსოფლიო ეკონომიკა დაკარგავს მთლიანი შიდა პროდუქტის 7% -ს, ყველა ქვეყნის ბიუჯეტი დაზარალდება, ჩრდილოეთისაც კი.

დათბობა რუსეთისთვის, შვედეთისა თუ კანადასთვისაც მომგებიანია: ზამთარში უფრო ნაკლები თანხა დაიხარჯება გათბობისთვის, ჩრდილოეთში ხორბალი მოვა, არქტიკა ყინულისგან თავისუფალი გახდება.

სამწუხაროდ, ბრიტანელი მეცნიერები იმედგაცრუებულნი არიან. პლიუსებზე მეტი მინუსია. დაიზოგება გათბობაზე - დაიხარჯება კონდიციონერზე. ჩრდილოეთით მინდვრები იქნება - სამხრეთით მოსავალს გაანადგურებს გვალვა.

ალპებში სათხილამურო კურორტები ახლა უკვე ითვლიან ზარალს უთოვლო ზამთრის გამო. სინამდვილეში, კვლევები აგებულია ასეთ მაგალითებზე. მეცნიერებმა მოიკვლიეს, თუ როგორ მოქმედებს ამინდის ანომალიები 174 ქვეყნის ეკონომიკაზე 1960 წლიდან და გააკეთეს პროგნოზები.

ციმბირში ამ ზაფხულს მომხდარი ხანძარი იმდენად მასშტაბურია, რომ მათ შეუძლიათ დააჩქარონ გლობალური დათბობის პროცესი, ამბობენ მეცნიერები.

პირველი, ციმბირიდან კვამლის აღწევს არქტიკაში. კვამლი ვრცელდება გრენლანდიასა და ალასკაზე. ჭვარტლის ნაწილაკები თოვლსა და ყინულზე ილექება მუქად, რაც ნიშნავს, რომ ისინი მზის სხივს უფრო ცუდად აირეკლავენ, ​​უფრო მეტ სითბოს შთანთქავენ და ამის გამო, სწრაფად დნება არქტიკა, ვიდრე პლანეტის ყველა დანარჩენი რეგიონი. 2019 წლის ზაფხულში, გრენლანდიაში მყინვარების რეკორდული დნობა დაფიქსირდა - მეცნიერები ამას მხოლოდ 2070 წლისთვის მოელოდნენ.image

მეორე, წვის პროცესში დიდი რაოდენობით ნახშირორჟანგი გამოიყოფა ატმოსფეროში და ეს იწვევს სათბურის ეფექტს, რასაც გლობალური დათბობა მოსდევს. საშუალო დონის ამინდის პროგნოზების ევროპული ცენტრის შეფასებით, 2019 წლის ივნისსა და ივლისში ატმოსფეროში ტყის ხანძრის გამო, 100 მილიონი ტონა CO2 იქნა გამოფრქვეული. შედარებისთვის: უზბეკეთში ან ბელგიაში, ასეთი რაოდენობის ნახშირორჟანგს გამოყოფს ქარხნები და მანქანები წელიწადში. ეს ეხება არა მხოლოდ ციმბირს, არამედ ალასკას ფოკუსებსაც, სადაც ხანძარმა გაანადგურა 800 ათას ჰექტარზე მეტი ტყე და კანადას, რომელმაც წლის დასაწყისიდან ხანძრებში 1, 7 მილიონი ჰექტარი მწვანე სივრცე დაკარგა.

გლობალური დათბობა საყვარელი საკვების გემოვნებასაც კი ცვლის. მაგალითად, ვაშლი უფრო ტკბილი გახდება - ეს განპირობებულია განსაკუთრებით თბილი დღეების გამო, რის გამოც ხილებში შაქრის შემცველობა გაიზრდება და მჟავიანობა შემცირდება. ამასთან, მოსავალი უფრო მწირი გახდება- მომდევნო 10 წლის განმავლობაში მოსავლიანობა 2% -ით შემცირდება. (ეს არის პროგნოზები, რომელიც ახლახან გამოქვეყნდა პოლონეთში).

0
89
შეფასება არ არის
ავტორი:თამილა გურაშვილი
თამილა გურაშვილი
Mediator image
89
  
კომენტარები არ არის, დაწერეთ პირველი კომენტარი
0 1 0