კონფლიქტები ფსიქოლოგიური ომი 2019, 1 ივლისი, 23:22
ეროვნული უსაფრთხოების უზრუნველყოფა ნებისმიერი დემოკრატიული სახელმწიფოს უმთავრესი ამოცანაა. ეს არის მთავრობის უშუალო დაქვემდებარებაში არსებული აღმასრულებელი ხელისუფლების სპეციალური დანიშნულების დაწესებულებათა სისტემა, რომელიც თავისი კომპეტენციის ფარგლებში უზრუნველყოფს სახელმწიფო უსაფრთხოების დაცვას. ამ დარგის განვითარებას ყოველთვის საფუძვლად ედო რაიმე მნიშვნელოვანი ისტორიული მოვლენა, ან პოლიტიკური ძვრა. მისი განხილვა შეიძლება ორი, ძველი და ახალი, მიდგომით – კლასიკური გაგებით მიმართულია ქვეყნის საგარეო საფრთხეების პრევენციაზე, ხოლო თანამედროვე გაგებით იგი, როგორც დამოუკიდებელი ინსტიტუტი, ემსახურება სოციალური სიმშვიდის უზრუნველყოფას. დღესდღეობით, ეროვნული უსაფრთხოების ერთ-ერთ მთავარ ფოკუსირებად ელემენტს წარმოადგენს ფსიქოლოგიური ომი - ყველაზე რთულად შესაცნობი საფრთხე, რომლის წარმოშობა, გავრცელება და სამომავლო პროგნოზირება რთულად განსასაზღვრია. განვიხილოთ დეფინიციები.“ფსიქოლოგიური ომი გულისხმობს მტრის წინააღმდეგ პროპაგანდის გამოყენებას, რომელიც სარგებლობს სამხედრო, ეკონომიკური და პოლიტიკური მხარდაჭერით. იგი მიმართულია მტრის დემორალიზაციისკენ, განსხვავებული აზრის შევიწროებისკენ ან პირიქით, სახელისუფლო ელეტის მიერ ხელშეწყობილი სტერეოტიპების გაძლიერებისაკენ.“[1] - განმარტებიდან გამომდინარე უნდა დავასკვნათ, რომ ფსიქოლოგიურ ომში შეიძლება როგორც გარე აქტორები (მეზობელი სახელმწიფო - საზოგადოება), აგრეთვე შიდასახელმწიფოებრივი აქტორები იყვნენ ჩართულები (მთავრობა - საზოგადოება). საფრთხის კონსტანტაცია, რომ გარე სახელმწიფოს მიერ პროვოცირებული ფსიქოლიგური ომი უფრო საშიშია, ვიდრე ადგილობრივის მიერ წამოწყებული კამპანია, არ გახლავთ მართებული. ორივე მათგანი მიმართული საზოგადოების დესტრუქციისკენ და ზოგიერთ შემთხვევაში, ადგილობრივი მთავრობის მიერ წარმოებული პროპაგანდა, რომელიც კერძო ინტერესებს ემსახურება, შეიძლება მტრის მიერ მართული ფსიქოლოგიური ომის საფარქვეშ მოქმედებად შეიძლება ჩაითვალოს. ეს არც იქნება საფუძველსმოკლებული ჰიპოთეზა, რადგან ვიღებთ ისეთ მოცემულობას, სადაც მთავრობაც და გარე სახელმწიფოც ცდილობს არადემოკრატიული გზით, მანიპულაციებით გავლენა მოახდინოს საზოგადოებრივ აზრზე.
ამერიკის შეერთებული შტატების ცენტრალურმა სადაზვერვო სამმართველომ ფსიქოლოგიური ომის ნეგატიური ფუნქცია ორ ნაწილად დაადგინა:მოწინააღმდეგის სურვილის შერბილება განაგრძოს ომი, რაც გამოხატულია დეზინფორმაციების გენერატორების არსებობით. დეზინფორმაციის გენერატორები, ხშირად, პოლიტიკოსები და მაღალი რანგის საჯარო მოხელეები გახლავთ, აგრეთვე საზოგადოებისთვის ნაცნობი პირები. ეს არის უმთავრესი არგუმენტი აგენტურული ქსელი ლუსტრაციის კანონის მომხრეებისთვის. მეორე ფუნქციაა მორალური უპირიტასებოსის მოპოვება და “დამეგობრებული“ ჯგუფების მხარდაჭერის მოპოვება-შენარჩუნება ოკუპირებულ ტერიტორიაზე, რაც შეიძლება ფსიქოლოგიური ომის მეორე ფაზად ჩაითვალოს. ხსენებულის მკაფიო მაგალითია ბალტიისპირა ქვეყნებში, ჩეხეთის რესპუბლიკასა და უნგრეთში (მათ შორის საქართველოში) არსებული ჩანასახოვანი ორგანიზაციები, რომელიც რუსეთის ფინანსური ტრანზაქციებით ახერხებენ რესურსების მობილიზაციას. ამის საპირწონედ, შესაბამისი პროფილის მქონე არასამთავრობო ორგანიზაციები ცდილობენ ფაქტობრივი გადამოწმების და მტკიცებულებაზე დაყრდნობილი ანალიზითი საზოგადოებას მიაწოდონ ინფორმაცია მიმდინარე ან/და ისტორიული მოვლენის შესახებ. ყველა ომში გამოყენებულია იარაღი.ვინაიდან ფსიქოლოგიური ომი თავად უჩინარი ფენომენია, მისი ინსტრუმენტებიც, ხშირ შემთხვევაში, არ გახლავთ ხელშესახები.განვიხილოთ ზოგიერთი მათგანი: დღევანდელ მსოფლიოში, განსაკუთრებით ევროპულ და ამერიკულ ნაწილში, სადაც ადამიანის უფლებები კონსტიტუციითა გათვალისწინებული, რთულია ექვილიმბრიუმის ზღვრისა და “ოქროს შუალედი“ - დადგენა ფსიქოლოგიური ომის ინსტრუმენტის ამოცნობამ და გამოაშკარავებამ შეიძლება კანონდარღვევა გამოიწვიოს, განსაკუთრებით სიტყვისა და გამოხატვის თავისუფლების კონტექსტში.ევროპაში, სადაც ძალაუფლებისადმი მიდრეკილება ცუდ ტონად ითვლება, დღემდე მოძრაობს ცვლადი სახელად „ყველაფერი პოლიტიკურია“, რის საფარქვეშაც იმალება კონცეფტი მთავრობის უძლეველობისა და მაცდუნებელი ვითარება, რაც პირველი და მეორე მსოფლიო ომი განმეორების ტოლფასია. ამრიგად, საჭიროა “ქარიბდას“ რეჟიმში მყოფიო საზოგადოება, რომელიც ფსიქოლოგიური ომის წინააღმდეგ ყველა რესურსს გამოიყენებს.
[1] https://www.britannica.com/topic/psychological-warfare [2] ორივე დასახელება მომდინარეობს ბერძნული მითოლოგიიდან, კერძოდ ურჩხულების დასახელებიდან, რომლებიც დღევანდელი სიციილისა და კორსიკის მახლობლად მოცურავე მეზღვაურებს უქმნიდნენ საფრთხეებს. 110 შეფასება არ არის
|