დაუნის სინდრომი გენეტიკური ცვლილებაა, რა დროსაც ნაყოფის უჯრედებში 46-ის ნაცვლად 47 ქრომოსომა ჩნდება. რვაასი ბავშვიდან ერთი სწორედ ამ სინდრომით იბადება. განვითარებულ ქვეყნებში მუდმივად მუშაობენ დაუნის სინდრომის მქონე ადამიანთა მიმართ სტიგმის დაძლევაზე. შედეგად, ისინი იღებენ განათლებას, საქმდებიან და ქმნიან ოჯახებს. 2010 წლიდან, ყოველ 21 მარტს მსოფლიო დაუნის სინდრომის საერთაშორისო დღეს აღნიშნავს. საქართველო წელს მერვედ უერთდება მსოფლიო ინიციატივას. იყო დრო, როცა საქართველოში საერთოდ არ საუბრობდნენ ამაზე, მშობლები და ბავშვები არ ჩანდნენ.

გადავწყვიტეთ, გიამბოთ დედოფლისწყაროელი ლანა თეთრაძის ისტორია, რომელიც 10 წლისაა. ციალა თეთრაძე, ლანას დედა – „ჩვენი ისტორია დაიწყო 2008 წელს, როდესაც დაუნის სინდრომის მქონე ტყუპისცალის დედა გავხდი - არაჩვეულებრივი ლანასი, რომელიც ახლა 10 წლისაა და მეხუთე კლასშია. როდესაც ღუდუშურის საავადმყოფოს პალატაში ექიმი შემოვიდა და ეს ამბავი შემატყობინა, მეგონა, ქვეყანა თავზე დამექცა, მაშინ ჩემი მთავარი პრობლემა იყო ის, რომ არავითარი ინფორმაცია არ მქონდა დაუნის სინდრომის შესახებ და გარემო იყო ძალიან მძიმე. იყო კითხვებიც, რა გადაწყვიტე? ინფორმაცია იყო ნოლი. საბოლოო ჯამში, როდესაც დადგინდა, რომ ნამდვილად 47 ქრომოსომაა ყველა უჯრედში, წამითაც არ დავმდგარვარ არჩევანის წინაშე და დღემდე ასე ვარ, ლანა არის ჩემი მზე, ჩემი სიცოცხლის არსი, მიუხედავად იმისა, რომ ტყუპისცალია და საერთოდაც, ოთხი შვილის დედა ვარ, მის მიმართ სულ სხვა განცდა მაქვს და ეს დანარჩენმა შვილებმაც იციან. ძილშიც მას ვეფერები... ერთ-ერთი რთული ფორმით დაიბადა, თუმცა, დღემდე სტატუსის მოპოვება ვერ შევძელით, მოვიარეთ, სადაც სპეციალური ფსიქო-ნევროლოგიური ცენტრებია, ხან სიღნაღში გაგვაგზავნეს, ხან თელავში, ხან ჩვენს ფსიქიატრიულ კაბინეტში, სადაც შესაბამისი ცნობის გაცემის ლიცენზია არ გვაქვსო, გვითხრეს და დღემდე მისთვის განკუთვნილ პენსიას ვერ ვიღებთ. არადა, სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანია ეს დახმარება ჩვენთვის, ლანას მხედველობის სერიოზული პრობლემები აქვს, ენდოკრინული დარღვევები, წონაში ძალიან მოიმატა, მაგრამ არა გვაქვს საშუალება, შესაბამისი მკურნალობა ჩავუტაროთ, მეუღლე ხელოსანი მყავს, მე ოჯახებში დავდივარ და ვალაგებ, ძალიან გვიჭირს...

თავდაპირველად მქონდა კითხვები, რომლებიც რეალურად ყველა მშობელს აქვს – როგორი იქნება? სკოლაში ივლის თუ ვერა? ბაღში მიიღებენ თუ არა? საერთოდ მიცნობს? გამარჯობას იტყვის? დედას იტყვის? ... მართლაც, ბაღში რომ მივიყვანე, ლაპარაკი საერთოდ არ იცოდა, ფეხი 2 წლისამ აიდგა, მაგრამ საზოგადოებაში და ბავშვებში ინტეგრირებამ მოგვცა ის შედეგი, რაც დღეს გვაქვს. ახლა მეხუთე კლასშია, ძალიან უყვარს ხატვა, თოჯინებით თამაში, კომპიუტერი, სპორტის გადაცემები უყვარს, ფეხბურთის ყურება, სილაში თამაში, მეხმარება სახლის დალაგებაში, ბებია უყვარს ოჯახში ჩემს მერე ყველაზე მეტად, თუ ვინმე ბებოს შენიშვნას მისცემს, მისი დაცვის სადარაჯოზეა. სწავლის მიმართ ძალიან პასუხისმგებლიანია, საგნებიდან მათემატიკა მოსწონს და მათემატიკის სოფო მასწავლებელზე გიჟდება. არ შემიძლია განსაკუთრებით არ აღვნიშნო ჩვენი სპეცპედაგოგის ირინა ფიროსმანაშვილის უდიდესი ყურადღება ჩვენს მიმართ. მან ჩაიბარა თითქმის უმეტყველო ბავშვი, რომელიც დღეს გამართულად საუბრობს, ირინა მასწავლებლის წყალობით ლანას დამოუკიდებელი ქცევების ხარისხი საგრძნობლად გაუმჯობესებულია. ამავდროულად, დიდი წვლილი მიუძღვის სკოლის დირექტორს ლალი იაკობიშვილს ჩემი შვილის ასეთი აქტიური და სწრაფი განვითარება - ინტეგრირების პროცესში, მან სპეციალურ კაბინეტში ყველა პირობა შეუქმნა ბავშვს, რომ თავი კომფორტულად იგრძნოს, ყოველ წელს მართავენ ლანასთვის ღონისძიებას.

კლასის ხელმძღვანელი ნათია ტოკლიკიშვილი მუდამ გვერდში გვიდგას და გვეხმარება ნებისმიერი პრობლემის მოგვარებაში, უდიდეს მხარდაჭერას და სითბოს ვგრძნობთ თანაკლასელებისგან. ერთხელ, როდესაც ლანა სკოლიდან სახლში გამოიპარა, მას მთელი სკოლა ეძებდა, კლასელები ტიროდნენ, მას კი სახლში ბებოსთან ეძინა მშვიდად. არასოდეს დამავიწყდება ამ ბავშვების თანაგრძნობით სავსე სახეები, ისევე როგორც, არ მავიწყდება, წლების წინ ჩვენსკენ გაკეთებული მინიშნებები და ზოგჯერ ამრეზილი მზერაც... ეს ყველაფერი წარსულში დარჩა. მადლობა მინდა გადავუხადო დედოფლისწყაროს მერიას, რომელმაც მისი კომპეტენციის ფარგლებში, ორჯერ აღმოგვიჩინა ერთჯერადი დახმარება - 500-500 ლარის ოდენობით.

დაუნის სინდრომის მსოფლიო დღესთან დაკავშირებით ლანას და მის მეგობრებს დედოფლისწყაროს მუნიციპალიტეტის კულტურისა და ძეგლთა დაცვის ცენტრმა საგანგებო კონცერტი მოუწყო და თითოეულ მათგანს ცენტრრის დირექტორმა ილია მარტყოფლიშვილმა სამახსოვრო საჩუქრები გადასცა.

მე, როგორც დედა და მთელი ჩვენი ოჯახი, ყველანაირად ვცდილობთ, ყველაფერი გავაკეთოთ, რაც შეგვიძლია, რომ ჩემმა შვილმა მომავალში ისწავლოს და შეძლოს დამოუკიდებელი ცხოვრება, ჩემი ოცნება ეს არის...როდესაც მის გვერდით არ ვიქნები, მან შეძლოს ჩემს გარეშე ცხოვრება, ამისთვის კი ყველაფერს გავაკეთებ, ამისთვის სასწორზე დავდებ ყველაფერს, ჩემს ჯანმრთელობასაც და სიცოცხლესაც, ოღონდ ლანას ჰქონდეს ხვალინდელი დღე სრულყოფილი და ბედნიერი!..

ელზა ხარაშვილი - გაზეთი „შირაქი“