x
image
ნოდარ ხვედელიძე
საინტერესო ფაქტები დედამიწის შესახებ

დედამიწა მესამე პლანეტაა მზიდან, და სამყაროში ცნობილი ერთადერთი პლანეტა თავისუფალი ჟანგბადით, ოკეანეებით, თხევადი წლითა და სიცოცხლით. დედამიწა არის ერთ-ერთი კლდოვანი პლანეთა ოთხიდან (მერკური, ვენერა, მარსი)

image

დედამიწას არ აქვს იდეალური სფეროს ფორმა, იგი ეკვატორებთან გამოზნექილი და პოლუსებთან ჩაზნექილია, ამგვარ ფორმას ელიფსოიდს უწოდებენ.

image

დედამიწას აქვს გარშემოშემოწირულობა, ეკვატორის გასწვრივ მისი ზომა 40, 075 კილომეტრია.

image

დედამიწა მოძრაობს მზის გარშემო 107, 826 კმ/სთ სიჩქარით.


image

მკვლევარები ანგარიშობენ დედამიწის ასაკს უძველესი კლდეებისა და მეტეორების დახმარებით (მეტეორები და დედამიწა ფორმირდა ერთსა და იმავე დროს მზის სისტემის ფორმირებისას). დედამიწა არის 4.54 ბილიონი წლის. ფოტოზე ნაჩვენებია კლდეები რომელიც 4.28 ბილიონი წლის წინ ფორმირდა.

image

დედამიწის თანამგზავრი მთვარე უმოქმედოდ გამოიყურება, თუმცა მთვარეზე ისევე როგორც დედამიწაზე ხდება მიწისძვრები, თუმცა დედამიწისგან განსხვავებით მიწისძვრები მთვარეზე ნაკლებად ინტენსიურია.

image

დედამიწაზე ყველაზე დიდი ინტენსივობის მიწისძვრები ალიასკაზე ფიქსირდება.

image

დედამიწაზე ყველაზე მაღალი ტემბერატურა 57.8 გრადური დაფიქსირდა ლიბიაში 1922 წელის 13 სექტემბერს, ხოლო ყველაზე ცივ ადგილად ითვლება ატარქტიდა, აქ ტემპერატურა შესაძლოა დაეცეს -73 გრადუსამდე.

image

ანტარქტიდის ზედაპირის 90% დაფარულია ყინულით, მსოფლიოს მტკნარი წყლის 70% სწორედ ამ ყინულზე მოდის.

image

დედამიწაზე ყველაზე დიდი სტალაგმიტი ნაპოვნია კუბაში (67 მეტრი).

image

რომელია ყველაზე დიდი მთა პლანეტაზე? ევერესტი თუ მაუნა კეა. ევერესტის მწვერვალ ყველაზე მაღალია ზღვის დონიდა, (8848 მეტრი) იგი მდებარეობს ჰიმალაიში, ნეპალისა და ჩინეთის საზღვარზე. მაუნა კეა არის ჩამქრალი ვულკანი ჰავაის შტატში, რომლის სიმაღლეც ზღვის დონიდან 4205 მეტრს შეადგენს, თუმცა მისი დიდი ნაწილი წყლის ქვეშ მდებარეობს, ამიტომ თუ მის სიმაღლეს მისი ძირიდან ავითვლით მაშინ მისი სიმაღლე 10 კმ-ს მიაღწევს.

image

დედამიწაზე ქვები მოძრაობენ, ამის მაგალითია კალიფორნიის ერთ-ერთი მთავარი ღირსშესანიშნაობა, მკვდარი ველის მოძრავი ქვები.

image

შუა ოკეანური ქედი ყველაზე დიდი ქედია დედამიწაზე, წყლისქვეშა ვულკანების ჯაჭვი ვრცელდება 65, 000 კილომეტრზე, და საშუალოდ სიმაღლეში 5.5 კილომეტრია.

image

სად შეგიძლიათ ჩახვიდეთ ყველაზე ღრმად? ოკეანის ყველაზე ღრმა ადგილი მდებარეობს წყნარი ოკეანის დასავლეთით და მარიანას ღრმული ეწოდება, მისი სიღრმე 10, 994 კილომეტრს აღწევს, მის ყველაზე ღრმა წერტილს კი ჩელენჯერის უფკრული ეწოდება.

image

მკვდარი ზღვა ყველაზე დაბალ წერტილია მიწაზე, იგი მიწიდან -423 მეტრზე მდებარეობს, და ცნობილია ყველაზე დიდი მარილიანობითაც.

image

დედამიწის ზედაპირს ყოველდღიურად დაახლოებით, 8, 6 მილ. მეხი ეცემა.

image



დედამიწა მზიდან 150 მილიონი კილომეტრითაა დაშორებული, მზის სხივი ამ მანძილის გავლას 8 წუთსა და 19 წამს ანდომებს.

image



კილაუეა არის ყველაზე მოქმედი ვულკანი, რომელიც ჰავაიში მდებარეობს, იგი უწყვეტად იფრქვევა.

image

პლანეტის ყველაზე დიდი ხე სეკვოიაა, იგი 100 მეტრამდე იზრდება და 200 წელზე მეტ ხანს ცოცხლობს.

image

ღამურა ყველაზე პატარა ძუძუმწოვარია.

image

ატაკამა ყველაზე მშრალი წერტილია პლანეტაზე, მის ზოგიერთ ნაწილში წვიმა არასდროს დაფიქსირებულა.

image


0
278
6-ს მოსწონს
ავტორი:ნოდარ ხვედელიძე
ნოდარ ხვედელიძე
278
  
კომენტარები არ არის, დაწერეთ პირველი კომენტარი
0 1 0